De WK-gekte is toegeslagen. Ook op de werkvloer valt er niet aan te ontkomen. Uit een (Nederlands) onderzoek bleek dat er tijdens het vorige WK maar liefs 1,5 miljoen werkuren verloren gingen door het kijken naar WK-wedstrijden op het werk. Bedrijven liepen daardoor 150 miljoen euro omzet mis. Uit een ander onderzoek bleek dat ruim 20 procent van de werknemers de wedstrijden volgt op het werk. Bijna de helft van de werknemers doet dat stiekem.
Wat nu te doen? De werkgever heeft verschillende opties.
Optie 1: Het personeel vrij geven. Maar ook dan loopt de werkgever tegen dilemma’s aan. Krijgen de werknemers alleen vrij als Oranje speelt of ook bij andere wedstrijden? De diversiteit aan nationaliteiten op ons eiland is immers groot. (Wij hebben bijvoorbeeld op kantoor een Nederlandse stagiaire met een Griekse moeder en Kroatische vader.) In ieder geval zal een werkgever alle werknemers gelijk moeten behandelen en niet alleen de voetbalfans mogen bevoordelen.
Optie 2: Werkgevers kunnen zich flexibel opstellen. Door bijvoorbeeld toe te staan dat werknemers wedstrijden mogen kijken als ze deze uren op een ander moment weer inhalen. Ook werkgevers die toestaan dat werknemers de dag na een belangrijke wedstrijd een paar uur later mogen beginnen, scoren punten. Bottom-line: als de werkgever tegemoet komt aan WK-behoeftes van werknemers dan bevordert dit de motivatie van deze werknemers hetgeen de productiviteit ten goede zal komen.
Optie 3: Gezamenlijk op het werk naar de wedstrijden kijken, bijvoorbeeld op een groot scherm. Dit bevordert de saamhorigheid en daarmee (uiteindelijk) de productiviteit. Werkgevers kunnen het WK dus aangrijpen om de sfeer op de werkvloer te verbeteren en het teamgevoel te versterken.
Optie 4: Toestaan dat de wedstrijden via livestream gevolgd worden. Maar let op, tijdens de Olympische Winterspelen eerder dit jaar resulteerde het op grote schaal volgen van de sportwedstrijden via livestream bij verschillende bedrijven in Nederland in een totale lamlegging van het netwerk. Bedrijven waar dit risico’s voor de continuïteit van de bedrijfsvoering of veiligheidsproblemen oplevert hebben een goede reden om het volgen van wedstrijden via livestream te verbieden.
Optie 5: Het kijken naar de wedstrijden geheel verbieden. Werknemers die per se hun favoriete team willen volgen moeten maar een vrije dag opnemen. Maar hoe moet een werkgever omgaan met meerdere verzoeken? Afhankelijk van de afspraken die werkgever en werknemer hebben gemaakt moet een werknemer in beginsel toestemming krijgen om - om wat voor reden dan ook - een vrije dag op te nemen. Maar als het bedrijfsbelang zich daartegen verzet (bijvoorbeeld vanwege het grote aantal verzoeken c.q. voetballiefhebbers) kan de werkgever het verzoek weigeren.
Tot slot: hoe nu om te gaan met ongeoorloofd verzuim? Als een werknemer zonder toestemming afwezig is kan de werkgever maatregelen nemen. Bijvoorbeeld door geen salaris uit te betalen over de uren waarin de werknemer onterecht afwezig was (op grond van de hoofdregel ‘geen arbeid, geen loon’). De werkgever kan ook een schriftelijke waarschuwing geven. Het is van belang om een duidelijke gedragscode te hebben waarin sancties staan opgenomen. Of de werknemer ook op staande voet ontslagen kan worden hangt onder meer af van de ernst van de situatie, de aard van het wangedrag en de vraag of de betreffende werknemer al eerder een waarschuwing heeft gekregen. Als sprake is van incidenteel ongeoorloofd verzuim is een ontslag op staande voet een te zware sanctie.
Tot zover. Ik houd het kort deze keer want de wedstrijd Nederland-Spanje staat op het punt te beginnen.
Mr. Annemarijke Bach Kolling is advocaat/partner bij Spigt Dutch Caribbean advocaten & belastingadviseurs.