Onder de titel ‘Ode aan een mensenarts’ verscheen in De Telegraaf van 1 juni jongstleden een uitgebreid interview met de in Curaçao geboren kankerspecialist prof. dr. Bob Pinedo, die zaterdag de hoogste Amerikaanse onderscheiding kreeg voor klinisch kankeronderzoek.
De in de kop vermelde ‘understanding’, dat begrijpen betekent, gaat voor Pinedo veel verder dan het medisch-technische. Uitgangspunt van zijn onderzoek was: ‘Patiënten en onderzoekers in elkaars nabijheid brengen, waardoor een bijzondere wetenschappelijke wisselwerking ontstaat’. Tevens merkte hij op: ,,Artsen kunnen zoveel leren uit één enkel mens…” ,,Voor mij is iedere patiënt een parel…”
Deze geneeskundige aanpak steunde op een uitspraak van de vermaarde Amerikaanse chirurg John Benjamin Murphy (1857-1916; ’The patient is the center of the medical universe around which all our works revolve and towards which all our efforts tend’). In Leiden, waar Pinedo zijn medische opleiding voltooide, stond een verkorte versie van deze uitspraak te lezen op de wand van de oude collegezaal Interne Geneeskunde.
Aan ‘understanding’ is onverbrekelijk ‘observatie’ verbonden. De in juni vorig jaar overleden Curaçaose, tot doctor honoris causa benoemde Elis Juliana (antropoloog, archeoloog, beeldend kunstenaar en schrijver) hanteerde als werkwijze ‘de definitie van observatie die in de sociale wetenschappen bekend staat als <I>participerende<I> observatie’. Elis observeerde niet alleen op afstand, vaak nam hij al observerend ook deel aan populaire feesten, rituelen en publiceerde daar later over (Antilliaans Dagblad, 24 juni 2013).
Hier valt dus een grote overeenkomst te constateren tussen de wijze van aanpak van Bob Pinedo en Elis Juliana.
Van 1 tot 3 juni wordt op Curaçao een internationaal Caribisch verzekerings-congres gehouden, waarbij een van de keynotesprekers spreekt over de toepassing van social media en big data binnen verzekeringen. Over social media schreef ik eerder in een artikel van het Antilliaans Dagblad van 21 juli 2012. Big data is ook een onderwerp dat al lang mijn interesse heeft. Het gaat in ieder geval om dataverzamelingen die zo groot en complex zijn dat ze moeilijk of niet te analyseren zijn met traditionele methoden. Voor een meer complete definitie zie het internet.
Wat nu interessant is in samenhang met het werk van Pinedo en Juliana is dat onlangs op dit terrein een stapje verder is gezet. Op 28 mei jongstleden verscheen namelijk op Linkedln een artikel van Alex Pentland onder de titel ‘Living big data’. Hij omschrijft big data als het digitale spoor dat we achterlaten als we creditcards, mobiele telefoons of het internet gebruiken. Hij heeft in Toronto, Italië, een ‘living lab’, een proeftuin, gecreëerd die de goedkeuring en geïnformeerde toestemming heeft van alle betrokkenen (individuen, bedrijven en overheden). Ze begrijpen dat ze deelnemen aan een gigantisch experiment waarvan het doel is de verzamelde data van een ongekende omvang om de maatschappij te begrijpen om een betere manier van leven en werken te creëren. Dus ook hier weer die samenwerking tussen onderzoekers en alle andere betrokkenen.
Rest mij als collega wetenschapper/onderzoeker (op een geheel ander vakgebied) Bob Pinedo van harte te feliciteren met de ontvangen wetenschappelijke onderscheiding.

Prof. dr. Henk Wolthuis,
Curaçao