Op 22 mei 2014 mogen de burgers van de Europese Unie gaan stemmen voor het Europees Parlement (EP). De inwoners van Aruba en de voormalige Nederlandse Antillen mogen stemmen sinds 2009, nu dus voor de tweede keer. Het Europees Hof van Justitie had immers bepaald dat Arubanen en ‘Antillianen’ als EU-burgers niet door Nederland mochten worden uitgesloten van het stemrecht. En daarmee wordt het belang al aangegeven van stemmen overzee voor het EP: de Europese Unie is van groot belang voor de rechtspositie voor u als Arubaan, Curaçaoënaar, of Sint Maartenaar op Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
‘Europa’ is niet alleen van belang voor de rechtspositie: Aruba, Curaçao en Sint Maarten hebben sinds 1964 een zogeheten status van ‘Landen en Gebieden Overzee’ (LGO). Deze associatie-regeling met de EU zorgt er onder meer voor dat de Europese Unie de Caribische landen handelsvoordelen biedt en dat zij gebruik kunnen maken van de middelen uit het Europees Ontwikkelingsfonds. De LGO-regeling maakt het ten slotte mogelijk voor Aruba, Curaçao en Sint Maarten om toelatingsregels te stellen voor overige Nederlanders, bedoeld om bescherming te bieden tegen de economische kwetsbaarheid van de eilanden (art. 131 t/m 136 deel IV EEG-Verdrag).
Als Arubaan, Curaçaoënaar, of Sint Maartenaar, waar ook ter wereld, heeft u aldus niet alleen de Nederlandse nationaliteit, u bent als EU-burger ook in het bezit van een paspoort van de Europese Unie. Dat geeft u het recht om te verblijven in een EU-land; daarmee bent u gevrijwaard om uitgezet te worden uit bijvoorbeeld Nederland, als u volgens Nederland bijvoorbeeld niet beschikt over voldoende opleiding, zoals de ‘Bosmanwet’ beoogt; de ‘EU rassenrichtlijn’ beschermt u als EU-burger tegen de willekeur van politici. Uw Europees burgerschap gaat zelfs nog verder: stel dat er politici in het Koninkrijk zijn die gezamenlijk overeenstemming bereiken over een Rijkswet personenverkeer die de toelating van Arubanen, Curaçaoënaars en Sint Maartenaren tot het Europees-Nederlands grondgebied beperkt, ook dan nog kunt u succesvol bezwaar maken hiertegen bij het Europees Hof van Justitie van de EU.
Uw rechten zijn nog meer verzekerd straks als de EU in zijn geheel gaat toetreden tot het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) van de Raad van Europa en daarmee u nog beter uw rechten kunt opeisen via het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Wellicht dat de toetreding van de EU tot het EVRM ook kansen biedt voor een betere bescherming van het Papiaments en het Engels als ‘minderheidstalen’.
Kortom, uw Europees burgerschap is de toegang tot veiligheid, recht en welvaart. Wilt u dit alles koesteren, of wilt u dit kwijtraken aan de anti-EU-stemmers, die uit de EU willen stappen en wellicht ook afwillen van de LGO-regeling? Ga dan stemmen voor het Europees Parlement op 22 mei. Stemmen voor het Europees Parlement betekent overigens geenszins dat u stemt voor méér integratie van de eilanden tot de EU of tot de eurozone, dan wel voor een status van ‘Ultraperifeer Gebied’ (UPG).
De Europese Unie (voorloper) is opgericht in 1957. Bedoeling van de samenwerking was en is het vergroten van vrede, veiligheid en welvaart. Het trauma van de Eerste en Tweede Wereldoorlog, waar de Europese landen elkaar bevochten, heeft het inzicht in het belang van samenwerking bespoedigd. Sinds 1979 mochten inwoners van de Europese Gemeenschap voor het eerst een Europees Parlement kiezen. Het Europees Parlement controleert de ‘regering’ van de EU, de Europese Commissie en is ‘mede-wetgever’. Echter, sinds het Verdrag van Lissabon (2007) heeft het Europees Parlement veel meer macht gekregen: zo heeft de winnende partij nu invloed bij de keuze van een nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, bijvoorbeeld Martin Schulz (sociaal-democraten), Jean-Claude Juncker (christen-democraten), of Guy Verhofstadt (liberalen). De voorzitter van de Europese Commissie (EC) is nu de Portugees Barroso. Nederlands lid van de EC is nu Neelie Kroes. Ondanks het feit dat het EP en de EC meer macht hebben gekregen, ligt de eigenlijke macht feitelijk nog steeds bij de Europese Raad, de regeringsleiders van de afzonderlijke landen van de EU.
Globalisering, crises, immigratie en toenemende invloed van ‘Brussel’ zorgen voor toenemende onzekerheid en een ‘anti-EU’-stemming in diverse Europese landen. Zo stemde Nederland nog massaal tegen een Europese Grondwet in 2005. Deze verkiezingen zullen dan mogelijk ook minder gaan over onze ‘gedeelde Europese waarden’, maar vooral over ‘meer of minder Europa’. Moet er meer of minder controle komen op banken? Moeten landen zich wel of niet houden aan begrotingsregels? Moet er een Europese defensiemacht komen? En moeten de nationale parlementen weer meer macht krijgen? De kiezers met een Nederlandse nationaliteit kunnen kiezen uit 26 van de 751 leden van het Europees Parlement (28 landen), die gezamenlijk ruim een half miljard Europeanen vertegenwoordigen. De partijen die sterk pro-Europees zijn, zijn D66 en GroenLinks; een meer behouden koers volgen CDA en PvdA; VVD, ChristenUnie, SGP en SP zijn kritischer en willen het liefst ‘back to basics’ (zie Pact for Europe), terwijl PVV uit de EU wil treden. Dit jaar kennen wij twee kandidaten met een Caribisch-Nederlandse achtergrond: Maruschka Gijsbertha (PvdA) en Marc Frans (CDA). 
Wilt u graag weten straks welke partij het beste bij u past? Vul dan de stemwijzer Vote Match Europe in van Prodemos: www.stemwijzer.nl/Nieuws2/Vote-Match-Europe-een-Europese-StemWijzer-in-vijftien-landen. En vergeet daarna dan niet de ‘poll’ in te vullen op www.ocan.nl. Meer info over het Europees Parlement, zie: www.europeesparlement.nl. Ook nodigen wij u alvast uit voor een politieke avond over de Europese verkiezingen op zaterdag 17 mei in Rotterdam. Deze zal met livestream te bekijken zijn op de eilanden. OCaN komt vóór de Europese verkiezingen met een overzicht van de partijen en kandidaten.

OCaN, Nederland