Een wereld van verschil in procedure
Door Jeroen Starreveld
Het voeren van een fiscale procedure is een vak apart. Behalve de complexe fiscale regelgeving over de inhoudelijk procedure, bestaan er zeer veel formeelrechtelijke regels binnen het fiscale recht waar rekening mee moet worden gehouden. En als gevolg van inwerkingtreding van de Belastingwet BES op de BES-eilanden ontstaan er tevens verschillen in behandeling bij de(zelfde) Raad van Beroep voor Belastingzaken tussen belastingplichtigen op Curaçao en belastingplichtigen op Bonaire.
Indien een belastingplichtige het niet eens is met een beslissing op bezwaar van een inspecteur, kan beroep worden ingesteld bij de Raad van Beroep voor Belastingzaken. De vereisten waaraan moet worden voldaan voor het instellen van beroep, worden hier buiten beschouwing gelaten. In beginsel komen de vereisten voor belastingplichtigen op Curaçao en de BES-eilanden redelijk overeen.
Een groot verschil tussen belastingplichtigen op Curaçao en de BES-eilanden treedt op ten aanzien van het toekennen van een proceskostenvergoeding. Voor belastingplichtigen op Curaçao bestaat er namelijk geen recht op een proceskostenvergoeding op grond van de Curaçaose fiscale wetgeving. De Raad van Beroep verwijst hiervoor in haar uitspraken dan ook nog altijd naar de civiele rechter. U bent dus genoodzaakt een tweede procedure te starten om gemaakte proceskosten te verhalen. Een civiele rechter, nota bene ten aanzien van een fiscale aangelegenheid, zal dus moeten oordelen of u in aanmerking komt voor een proceskostenvergoeding. Efficiënt en laagdrempelig is dit zeker niet.
Een wetsvoorstel voor de invoering van een wettelijke (fiscale) regeling waardoor de Raad van Beroep zelf het verzoek om proceskostenvergoeding kan afdoen, circuleert inmiddels wel op Curaçao. Helaas is de invoering hiervan opgeschort. Overigens bestaat er voor belastingplichtigen op Curaçao wel een mogelijkheid tot proceskostenvergoeding in de bezwaarfase. Er moet dan wel sprake zijn van een ernstige onzorgvuldigheid aan de zijde van de Inspecteur.
Op basis van de Belastingwet BES heeft een belastingplichtige op de BES-eilanden recht op een proceskostenvergoeding die direct wordt toegewezen door de Raad van Beroep voor Belastingzaken. Een gang naar de civiele rechter is dus op de BES-eilanden niet meer nodig.
Let op, ook de belastingplichtige kan worden veroordeeld in proceskosten van de Belastingdienst Caribisch Nederland. Bij natuurlijk personen overigens alleen indien er sprake is van kennelijk onredelijk gebruik van het procesrecht. Indien een belastingplichtige bijvoorbeeld een procedure voert met als doel het verkrijgen van uitstel van betaling, terwijl hij (of zij) weet dat de procedure nooit in zijn voordeel beslist kan worden, loopt de belastingplichtige een risico.
Om in aanmerking te komen voor een proceskostenvergoeding in de beroepsfase op de BES-eilanden geldt dat het herroepen van de belastingaanslag het gevolg moet zijn van een aan de inspecteur te wijten onrechtmatigheid. Hiervan zou bijvoorbeeld sprake kunnen zijn indien een aanslag vastgoedbelasting wordt opgelegd, terwijl het uw eigen woning betreft en de inspecteur hiervan op de hoogte is.
Een proceskostenvergoeding op de BES-eilanden ziet op de volgende kosten die een belastingplichtige heeft moeten maken:
- Kosten van door een derde verleende beroepsmatige bijstand. Het tarief wordt vastgesteld door aan iedere verrichte proceshandeling, bijvoorbeeld het indienen van het beroepschrift en het verschijnen bij een inlichtingencomparitie, punten toe te kennen. Het totaal aantal punten wordt vervolgens vermenigvuldigd met 391 dollar (in bezwaar met 196 dollar). Op deze uitkomst wordt een factor losgelaten variërend van 0,25 - 2,0, afhankelijk van het gewicht van de zaak;
- Kosten van een getuige, deskundige of tolk die is meegebracht. Vaststelling vindt plaats conform het Besluit Tarieven in Burgerlijke Zaken BES;
- Reis- en verblijfskosten worden op basis van redelijkheid en billijkheid vergoed;
- Verletkosten worden vastgesteld op basis van een tarief variërend van 2,25 - 36,30 dollar;
- Kosten van uittreksels uit openbare registers, alsmede kosten van telegrammen en internationale faxen, telefoongesprekken en telexen. Deze worden vastgesteld op basis van werkelijke kosten.
Behalve de proceskostenvergoeding, kan de Raad van Beroep voor Belastingzaken op grond van de Belastingwet BES een belastingplichtige op de BES-eilanden een schadevergoeding toekennen. De mogelijkheid voor belastingplichtigen op Curaçao om een schadevergoeding te vorderen bij de Raad van Beroep ontbreekt, ook in het genoemde voorstel.
Bij het toekennen van een schadevergoeding gaat het om schade die niet kan worden gebracht onder de proceskostenvergoeding. Schadevergoeding wordt alleen toegekend indien het beroep gegrond wordt verklaard. De schade moet wel zijn veroorzaakt door een aan de inspecteur te wijten onrechtmatigheid. De civielrechtelijke criteria voor schadevergoeding wegens onrechtmatige daad zullen moeten worden toegepast. In de jurisprudentie zijn voorbeelden bekend dat een vergoeding voor immateriële schade wordt toegekend bij overschrijding van een redelijk termijn. De verwachting is echter dat de Raad van Beroep voor Belastingzaken een schadevergoeding zelden zal toekennen.
Geconcludeerd kan dus worden dat beroepsprocedures voor op de BES-eilanden woonachtige belastingplichtigen toegankelijker zijn in vergelijking met op Curaçao woonachtige belastingplichtigen als gevolg van de mogelijke proceskostenvergoeding. Dit terwijl bij één en dezelfde Raad van Beroep wordt geprocedeerd. Een mogelijkheid tot invoering van een proceskostenvergoeding voor beroepsprocedures op Curaçao is dan ook zeer gewenst om deze vreemde ongelijkheid op te heffen.
Jeroen Starreveld is belastingadviseur/partner bij Spigthoff Curaçao. Deze bijdrage verscheen deze week op de weblog www.spigthoffcuracao.com.
