‘Never add insult to injury’ is een universele waarheid. De gevoelens van schaamte bij een persoon die gewond is of verslagen, worden versterkt als die persoon ook wordt beledigd. Schaamte kent geen exclusiviteit. Het is het gevoel van schaamte dat de Duitsers hebben gevoeld, door de manier waarop na hun nederlaag in WOI in het Verdrag van Versailles (1919) met hun trots is omgegaan door de Geallieerden (met name Frankrijk en Groot-Brittanië), dat voor een groot deel de oorzaak is geweest van het ontstaan van het Derde Rijk en dus ook WOII. Volgens goed oriëntalistisch denken wordt al jaren het gedrag van niet-Westerse (lees: Aziatische) volkeren uitgelegd als zijnde het gevolg van een uitgesproken schaamtecultuur. Tegenwoordig wordt het adagium schaamtecultuur zelfs gebruikt bij één specifieke godsdienst, namelijk de islam. Hoe kan men een wereldgodsdienst gelijkstellen aan een cultuur? Deze godsdienst, die door 1,5 miljard mensen wereldwijd - verdeeld over 5 continenten - wordt beleden, wordt dus gereduceerd tot één monolithische cultuur, waarin het gedrag van een kleine groep extremisten verklaard wordt door schaamte en meteen ook geëxtrapoleerd wordt naar de totaliteit. Wat is de logica hiervan? Het is extreem neerbuigend en minimalistisch. Is het zo moeilijk om te begrijpen dat het gedrag van extremisten in het algemeen, dus ook binnen de islam, het gevolg is van stigmatisatie, onderdrukking, marginalisatie, invasie, bezetting, genocide, oorlogsmisdaden, verraad, kolonisatie en excludering van basale mensenrechten? Volgens experts als Karen Armstrong en Robert Pape is in ieder geval de meest uitgesproken uiting van extremisme, namelijk terrorisme, bijna nooit religieus van aard, maar vooral gedreven door politieke doelstellingen die met de bovengenoemde zaken te maken hebben. In de afgelopen 100 jaar zijn de volgende cruciale gebeurtenissen bepalend geweest voor de huidige staat van het Midden-Oosten en de spanningen met moslims binnen Europa: het Sykes-Picotakkoord (1916) met het onderverdelen van het voormalige Ottomaanse Rijk in meerdere door Frankrijk en Groot-Brittannië gecontroleerde ‘mandaatgebieden’, de Balfour-declaratie (1917) die mede heeft gezorgd voor de stichting van de koloniale staat Israël (1948) met als gevolg meer dan 800.000 Palestijnse vluchtelingen, het omverwerpen van een democratisch gekozen premier en parlement in Perzië door de VS en Groot-Brittannië (1953), de invasie van het Suez-kanaal door Israël, Frankrijk en Groot-Brittannië (1956), de Zesdaagse Oorlog en bezetting door Israël van de Westelijke Jordaanoever met nog eens 300.000 Palestijnse vluchtelingen (1967), de illegale en op leugens gebaseerde Golfoorlog gevolgd door een 10 jaar lange bezetting (meer dan 1 miljoen Irakese doden) in 2003, tussen 2006 en 2016 vier grote bombardementen op de Gazastrook, de desastreuze Navo-aanval op Libië (2011), de Syrische burgeroorlog (vanaf 2011) die een proxy-oorlog is geworden tussen de voormalige Koude Oorlog-grootmachten. Meer dan genoeg redenen die als voedingsbodem hebben gediend voor extremisme en terrorisme. De volgende invloedrijke personen en experts zijn het erover eens dat de oorlog in Irak direct de oorzaak is van het ontstaan van de Islamitische Staat (IS): 1) Hans Blix, voormalig hoofd van de inspectiecommissie van de VN op zoek naar Irakese massavernietigingswapens; 2) Paul Bremer, voormalig bestuurder van Irak namens de Coalition Provisional Authority (2003-2004); 3) Richard Barrett, voormalig hoofd Counterterrorism van de Britse intelligentie MI6. Nu wordt van moslims geëist dat ze zich moeten afzetten tegen dit soort extremisme en terrorisme, zonder dat er gesproken mag worden over de oorzaken hiervan en over wie er verantwoordelijk is voor deze voedingsbodem. Nee, het is veel makkelijker om de oorzaak te zoeken in ‘schaamte’ en godsdienst, i.c. de Islam. Wordt er van de aanhangers van andere religies ook hetzelfde verwacht? Worden boeddhisten gedwongen om afstand te nemen van elementen van hun religie, omdat extremistische monniken in Myanmar verantwoordelijk zijn voor een ‘stille’ genocide van Rohingya-moslims? Worden joden gedwongen om afstand te nemen van elementen van hun religie, vanwege de oorlogsmisdaden en apartheidspolitiek tegen de Palestijnen door Israël? Of fundamentalistische christenen die abortusklinieken opblazen en artsen vermoorden, of massaslachtingen uitvoeren in Noorwegen, Nieuw-Zeeland, of in Waco, Texas? President George Bush jr. heeft de woorden van Johannes de Doper gebruikt in zijn speech na zijn overwinning op Irak in 2003 en gaf derhalve een (christelijk) religieuze goedkeuring voor zijn barbaarse daad. Hij in ieder geval kent geen schaamte.
Nouaf Ajubi,
Curaçao
*Bronnen:
Auteur: Robert Pape. Boek: The strategic logic of suicide terrorism.
Auteur: Karen Armstrong. Boek: In naam van God.
Auteur: Edward Said. Boek: Orientalism.
Auteur: Geert Mak. Boek: In Europa.
Auteur: Scott Andersen. Boek: Lawrence in Arabia: War, deceit, imperial folly and the making of the modern Middle East.
Interview met Hans Blix: The Guardian, juni 2016.
Al Jazeera English, UpFront Nov 2015: Interview with Richard Barrett.
Al Jazeera English, Head to Head Dec 2015: Interview with Paul Bremer.
Auteur: Norman Friedman. Boek: Gaza, an inquest into its martyrdom.
