Naar aanleiding van uw bericht in de editie van dinsdag 8 november 2016 op pagina 2 onder de kop ‘Aanbesteding LNG-project’, bericht ik u het volgende:
In uw artikel staat vermeld dat ‘het gaat om een project waarbij een terminal ontworpen, gefinancierd, gebouwd en geëxploiteerd wordt volgens het zogenoemde Build, Own and Operate (BOO)-model, met een pijpverbinding van Bullenbaai naar de raffinaderij en Aqualectra’. Indien inderdaad volgens het BOO-model zal worden aanbesteed (en dus in de toekomst de LNG-terminal zal worden geëxploiteerd), zal Curaçao onvermijdelijk daardoor in de toekomst het beheer en de exploitatie en mogelijk zelfs het eigendomsrecht over een groot gedeelte van de Bullenbaai kwijtraken aan de bouwer/eigenaar/exploitant van de LNG-terminal, terwijl dit niet nodig hoeft te zijn, indien er voor een andere werkwijze gekozen wordt.
Wij weten allemaal waar het acroniem B.O.O. voor staat: Build-Own-Operate.
China is bereid (en in staat) de LNG-terminal voor ons te bouwen. China wordt ingevolge het B.O.O.-concept eigenaar(!) van het fysieke vastgoed en verkrijgt eveneens ingevolge het B.O.O.-concept het recht om daarna de terminal commercieel te exploiteren (commercial operation). Niet 2 maar 3 vliegen in één klap voor China: met het bouwen heeft China een deel van haar overschot op de betalingsbalans op een lucratieve wijze in het Caribisch gebied geïnvesteerd, via het BOO-concept heeft China daarmee het eigendomsrecht verkregen over een stuk vastgoed en een deel van de diepzeehaven te Bullenbaai dat grenst aan de kuststrook waar die LNG-terminal wordt gebouwd. Dit is het dwingendrechtelijk en daardoor onvermijdelijk gevolg van natrekking.
In een notariële transportakte verleden op 29 november 1985 ten overstaan van notaris Donald Morris Senior, heeft het eertijds door Shell (Curaçao) nv geëxploiteerde bedrijf, genaamd Curaçao Oil Terminal nv, de fysieke oil terminal op Bullenbaai in eigendom overgedragen aan het land (destijds de Nederlandse Antillen), het Eilandgebied Curaçao en in dezelfde akte doorgeleverd aan RdK. In die akte staat nadrukkelijk vermeld dat de eigendomsoverdracht geschiedt ten aanzien van alle onroerende goederen met al hetgeen daartoe door aard, bestemming of natrekking behoort. Zo staat dat letterlijk vermeld in die akte van eigendomsoverdracht.
Volgens de juridische doctrine en de gevestigde jurisprudentie wordt een gedeelte van een onroerend goed dat door bestemming een onverbrekelijk geheel vormt met dat goed, door natrekking eigendom van de eigenaar van de hoofdzaak, wanneer zonder dat gedeelte (i.c. het waterperceel) de hoofdzaak (i.c. de olieterminal) naar haar aard niet langer aan haar bestemming zou kunnen voldoen. In casu zou de olieterminal zonder het aangrenzend waterperceel niet langer als olieterminal (overslaghaven) kunnen fungeren en dus niet aan haar bestemming kunnen voldoen en is dáárom de eigenaar van de terminal op het landgedeelte wegens natrekking ook eigenaar van de waterkavel, het onverbrekelijk daarmee verbonden gedeelte dat in de Bullenbaai ligt. Het waterperceel was sedert 1798 voldoende fysiek bepaald in de allereerste rooibrief van rooimeester Creefts in 1798, later opgemeten door de N.A. overgedragen aan het EGC in 1976 bij meetbrief 113, vervolgens bij de laatste overdracht in voornoemde A-B-C-akte van 29 november 1985 in eigendom overgegaan naar RdK. Datgene wat geldt voor de olieterminal, is eveneens van toepassing op de LNG-terminal, het aspect van ‘natrekking’ dat geldt voor RdK, geldt eveneens voor de bouwer/eigenaar/exploitant van de toekomstige LNG-terminal.
Met het BOO-concept heeft Curaçao in het geval van CRU reeds de zeer nare ervaring opgedaan dat er: (1) ontwerpfouten waren die geleid hebben tot gebrekkig functioneren, (2) hetgeen geleid heeft tot tekortschietende leveringen van water, stoom en elektriciteit aan de Isla, hetgeen (3) ook weer geleid heeft tot een schadeclaim van de Isla ten bedrage van 16.593.221 dollar vermeerderd met bijkomende kosten ad 45.000.000 dollar voor fuelkosten ter vervanging van de ontbrekende elektriciteitsvoorziening, welke schadeclaim geheel door de arbitragecommissie werd toegewezen en (4) hetgeen ook weer geleid heeft tot de voldoening door RdK van de schuldverplichting ten bedrage van 4.580.040 dollar aan het advocatenkantoor in New York dat juridische bijstand heeft verleend in de arbitrageprocedure, (5) hetgeen ook weer geleid heeft tot een zware financiële aderlating bij de toenmalige eigenaar/exploitant CUC om aan die claim te voldoen, (6) hetgeen ook weer geleid heeft tot onvoldoende financiële middelen in de cashflow van CUC om te kunnen voldoen aan de openstaande schuldverplichting ten bedrage van 20.250.000 dollar aan het buitenlandse bankenconsortium, welke openstaande schuld uiteindelijk door RdK werd gedelgd, (7) hetgeen ook weer geleid heeft tot (door de overheid destijds) verplichte overname van preferente aandelen in CUC à raison van 34.172.000 dollar. Deze opsomming van niet aflatende ellende en financiële pijn, opgedaan met een BOO-avontuur, zou moeten hebben geleid tot uiterste voorzichtigheid en het zeer zorgvuldig inschatten van de bestaande risicofactoren met BOO-constructies, alvorens Curaçao weer te storten in een nieuw BOO-avontuur, deze keer met de Chinezen, die zich in het MoU reeds een voorrecht hebben bedongen voor de deelname in de aanbesteding. Uiterst merkwaardig, als men in aanmerking neemt dat zelfs een ezel zich niet tweemaal aan dezelfde steen stoot.
Met dit nieuwe BOO-avontuur halen we ons dus niet slechts een hoop financiële risico’s op de hals, maar lopen wij bovendien ook het niet-denkbeeldig risico het eigendomsrecht over een groot gedeelte van onze diepzeehaven te Bullenbaai kwijt te raken aan de toekomstige eigenaar van de LNG-terminal.

Marguérite Nahar,
Curaçao