De tijd van de Reformatie (16e en 17e eeuw) was een van de bloedigste perioden uit de Europese geschiedenis. Miljoenen mensen vonden de dood. Dit ogenschijnlijk christelijk sektarisch geweld was in werkelijkheid een langdurig conflict om geopolitieke en economische macht tussen de verschillende natiestaten die recent waren ontstaan uit de uiteengevallen restanten van de grote West-Europese christelijke rijken. Deze landen namen vaak, maar niet altijd, stellingen langs protestantse of katholieke lijnen. Het heeft bijna drie eeuwen geduurd en heeft onder andere 2 wereldoorlogen - en nog eens miljoenen doden - gekost om eindelijk stabiliteit, welvaart en democratie te brengen in Europa. Zelfs dan was er medio jaren 90 van de 20e eeuw een bloedig conflict gaande in hartje Europa (de Balkan), wat ook een vleugje sektarisme in zich had: Kroaten (katholieken) tegen Serviërs (orthodoxen), met daartussen als grootste groep slachtoffers de Bosniërs (moslims). De islam bestaat uit meerdere stromingen, waarvan het soennisme en shi’isme de twee grootste zijn. Deze tweedeling is in essentie niet religieus van aard, daar de kern van beide tradities bestaat uit de zogenaamde vijf pilaren van de islam. De belangrijkste pilaar zijnde de ‘shahadah’: ,,Er is geen God dan God en Mohammed is zijn boodschapper.” De tweedeling is pas ontstaan na de dood van Mohammed als gevolg van onenigheid binnen de volgelingen over wie zijn politieke opvolger (Khalifah) moest worden. De groep (shi’at Ali) die partij koos voor zijn neef (en schoonzoon) Ali trok aan het kortste eind. Deze groep ontwikkelde zich later in de voormalige Perzische gebieden tot het shi’isme, waarbij er enkele typische Perzische elementen aan hun tradities toegevoegd werden. De rivaliserende islamitische rijken die daarna zijn ontstaan, kenden nauwelijks sektarisch geweld langs deze twee lijnen. Het is pas na 1979 dat er een tweestrijd is ontstaan tussen de Arabische Golfstaten met hun opkomende olie-economieën enerzijds (sterk gesteund door de VS) en de net gevormde (oud-Perzische) islamitische republiek Iran. Iran had zich net bevrijd van de vreselijke tirannie van de door de VS gesteunde absolute heerser Shah Reza Pahlevi. Het huidige conflict tussen Iran en Saoedi-Arabië is dus een conflict dat niet essentieel langs religieuze lijnen verloopt, maar eerder een conflict om olie en geopolitieke macht. Achter de schermen bemoeien zich de oude koudeoorlogrivalen de VS en Rusland als vanouds mee met nog eens een regionaal conflict. Het feit dat twee van de grootste islamitische landen - beide met een duidelijk soennitische meerderheid -, Indonesië en Pakistan, geen partij hebben gekozen voor Saoedi-Arabië in dit Arabisch-Perzisch conflict, bevestigt dit. Wie de geschiedenis van de negatieve bemoeienissen van de VS in het Midden-Oosten een beetje kent, gaat zeker geen heil verwachten van enig leiderschap in dit conflict.

Nouaf Ajubi, Curaçao