‘VODC ten dele effectief’

Vreemdelingen Opvang en Detentiecentrum geëvalueerd

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De doelmatigheid van het project Vreemdelingen Opvang en Detentiecentrum (VODC) bij de Curaçaose gevangenis ‘staat niet ter discussie’, zo wordt door de onderzoekers geconcludeerd.

vodc Het Antilliaans Dagblad leest dit in het eindevaluatierapport ‘Venezuela-claim Curaçao: vreemdelingenbewaring’. ,,Het ontbrak op Curaçao namelijk aan een vreemdelingenbewaring, waardoor strijdigheid met het internationale recht en het EVRM (Europees Verdrag van de Rechten van de Mens) optrad.”
Het VODC was daarmee ‘een noodzakelijke voorziening’ die met de Nederlandse steunmiddelen mogelijk is gemaakt. ,,Waren significant minder middelen beschikbaar gesteld, dan was de toch al beperkte capaciteit van het VODC verder ingeperkt. Zelfs met de komst van het VODC is, gelet op het vermoedelijke aantal irreguliere migranten (vooral Venezolanen, red.) dat op Curaçao verblijft, de capaciteit van de vreemdelingenbewaring nog steeds zeer beperkt.”
In dit rapport worden de resultaten beschreven van de evaluatie van de zogenoemde ‘Venezuela-claim Curaçao’ voor het onderdeel Vreemdelingen Opvang en Detentiecentrum. Het is opgesteld door Oberon Nauta (projectleider), Manja Abraham en Paul van Egmond van de DSP-groep in Amsterdam.
Naar aanleiding van de Venezuela-crisis hebben Aruba en Curaçao op grond van artikel 36 van het Statuut Nederland verzocht om bijstand: ,,Nederland is niet blind voor de noden op de Benedenwindse Landen van het Koninkrijk. In de Voorjaarsnota van 2019 maakt het kabinet 23,8 miljoen euro aan generale middelen vrij om invulling te geven aan de zogenaamde Venezuela-claim die op basis van hulp- en bijstandsverzoeken van Curaçao en Aruba is opgesteld.”
Aan ‘maritieme grenzen’ werd 2,2 miljoen euro beschikbaar gesteld; ‘crisisbeheersing’ 10,7 miljoen euro; ‘optimaliseren vreemdelingenketen’ 7,2 miljoen euro; ‘diverse bijstandsprojecten Aruba’ 1,7 miljoen euro; en ‘vreemdelingenbewaring Curaçao’ 2 miljoen euro. De kosten voor de post ‘vreemdelingenbewaring Curaçao’ en ‘diverse bijstandsprojecten Aruba’ komen ten laste van artikel 4 van hoofdstuk IV Koninkrijksrelaties van de Rijksbegroting. Het onderzoek naar ‘diverse bijstandsprojecten Aruba’ komt in een apart evaluatierapport aan bod.
Het VODC-project kende twee hoofddoelen. In de eerste plaats diende de realisatie van het VODC bij te dragen aan ‘het tegengaan van opstoppingen in de vreemdelingenketen’. In de tweede plaats diende de opvang en het bijbehorende regime in lijn gebracht te worden met de CPT-standaarden (het Europese Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment).
,,Op die manier zou Curaçao gaan voorzien in een vreemdelingenbewaring die niet meer strijdig zou zijn met internationale wetgeving en het EVRM”, wordt uitgelegd. Ten aanzien van het eerste doel wordt in het onderzoek geconcludeerd dat het VODC ‘vermoedelijk succesvol is’. ,,De realisatie van de opvang zorgt er namelijk voor dat irreguliere vreemdelingen die op heterdaad worden betrapt een passende opvang geboden kan worden.”
Er is ook een ‘maar’: ,,Voor irreguliere migranten die een beroep doen op artikel 3 EVRM is het VODC geen effectieve oplossing, en bovendien is het tegengaan van opstoppingen in de vreemdelingenketen van veel meer factoren afhankelijk dan van een VODC.” De mate waarin het VODC-project op het eerste hoofddoel effectief is, kon zodoende niet worden bepaald.
Op het tweede hoofddoel is het VODC-project ‘slechts ten dele effectief’. De onderzoekers: ,,Weliswaar voldoet het VODC in bouwtechnische zin grotendeels aan de gestelde CPT-normen, maar dat geldt slechts beperkt voor het regime zelf en de procedures die binnen de inrichting worden gehanteerd; ook al is ten opzichte van het verleden wel sprake van een significante verbetering.” De belangrijkste reden hiervoor is dat het Sentro di Detenshon i Korekshon Kòrsou (SDKK), waar het VODC organisatorisch onder valt, ‘al jaren te kampen heeft met chronische onderbezetting waardoor het beoogde vreemdelingenregime niet gerealiseerd kan worden’.