Suzy Camelia-Römer met boute uitspraken bij enquête

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Suzy Camelia-Römer, in 2017 minister van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN), heeft tijdens de parlementaire enquête Hospital Nobo Otrobanda (HNO) enkele boute uitspraken gedaan.

Even op een rijtje: ,,Niemand heeft ooit zo’n rotzooi geërfd als ik; In dit land zijn er vele lafaards; Het toezicht van Sona heeft faliekant gefaald; Sona manipuleerde de informatie; Sona-Usona-Berenschot was de keten waar de minste informatie uit kwam, ze vochten bovendien met elkaar als poezen en honden; Nederland was (toen bleek dat Nederland geen lening meer wilde gegeven en we het lokale bankconsortium nodig hadden) erop uit dat het ziekenhuisproject zou vastlopen, om zo de controle over ons te hebben; Ik sta onder ede en ben niet bang eerlijk en open te praten; Ik krijg geen amnesie tijdens de enquête.”
Binnen die chaos geeft Camelia-Römer aan dat zij coûte que coûte het ziekenhuis-project wilde doorzetten, er was immers al zoveel geïnvesteerd. Met de boel stopzetten zou veel kapitaal vernietigd worden en bovendien zou de bevolking daar de dupe van zijn. ,,Als we niet oppasten zou het oude Sint Elisabeth Hospitaal (Sehos) blijven staan en het nieuwe niet afgebouwd worden. Ik stond erop dat het Curaçao Medical Center (CMC) afgebouwd werd. Als er fouten zijn gemaakt met mijn beslissingen dan is het maar zo en neem ik mijn verantwoordelijkheid. Maar ik moet wel zeggen dat ik alle besluiten naar eer en geweten heb genomen.”
Overigens geeft de ex-bewindsvrouw aan dat de keuze voor Sona in beginsel niet slecht was, vanwege de ervaring met grote financiële projecten. Maar het ging voor wat betref het ziekenhuisproject mis bij het rapporteren. De ministers zaten daar volgens haar niet voldoende bovenop. ,,Ik heb Sona uiteindelijk in een hoek gedreven en geëist dat alle cijfers op tafel kwamen. Dat heeft geleid tot een rechtszaak tussen Sona en Berenschot, waarna we alle cijfers kregen. Als we op dat moment hadden besloten af te stappen van Sona dan zouden we nooit de informatie op tafel gekregen hebben.”
Haar vertrouwen in Sona werd geschonden toen ze een brief kreeg waarmee ze niets gedaan had. ,,Niemand wist er dus van, en in een persconferentie word ik door een journalist daarover ondervraagd. Waar kan het gelekt hebben? Mijn vertrouwen zakte tot een dieptepunt toen bleek dat in alle stilte de statuten aangepast waren en Berenschot eruit gezet was. (U)Sona werd toen zelf toezichthouder en uitvoerder. Dat kan niet. Het toezicht faalde faliekant. Ik kreeg zoveel brieven op een gegeven moment, met allemaal juridische kwesties. Maar ze waren niet bezig met verantwoorden en ik had de indruk dat ik bewust afgeleid werd met al die brieven. Ik zou Sona (na rechtszaken, red.) nooit decharge hebben gegeven. Tot de dag van vandaag ben ik ontevreden over de verantwoording van Sona.”
Zij vindt ook dat Sona en Berenschot de ministerraad (van vóór haar tijd) voor de gek hebben gehouden. ,,Toen ik het rapport van de Belgen zag was ik geschokt. Daarin stond dat de verhuizing van het project van Amstelterrein naar Otrobanda 40 procent duurder zou uitvallen. Daarna is door Sona/Berenschot gezegd dat het alleen 13 miljoen dollar extra zou kosten. Daarmee hebben ze de ministerraad voor de gek gehouden. Ze wilden gewoon de opdracht hebben, dat is mijn gevoel. Er is nooit serieus onderzoek gedaan naar wat de extra kosten zouden zijn. Waar komt dit verschil vandaan? Ik heb er nooit een goede uitleg van gekregen.”
De ex-minister wordt ook uitvoerig ondervraagd over de ministeriële regisseur en toezichthouder (MRT). Velen denken dat dit uit de koker van Camelia-Römer komt, maar zo voert zij aan, haar voorganger Zita Jesus-Leito en het kabinet Pisas-I waren al akkoord voor het invoeren van een MRT. ,,Zij waren daarmee op de goede weg. En ik ben er alleen mee doorgegaan. Het was niet de bedoeling om daarmee de rol van Sona te vervangen. We wilden de controle terug.” De kosten waren lager dan wat PriceWaterhouseCooper (PWC) had berekend, zo voert zij aan en noemt bedragen. Dat gekozen is voor een eigen bureau opgericht door Stanley Betrian was niet alleen een financiële keuze (goedkoper), maar ook omdat zij ervan overtuigd was dat Betrian als ex-premier en -gezaghebber makkelijker deuren kon openen dan een meer anonieme consultant als PWC. ,,Zo simpel was de gedachtegang.” En met een goedkeuring van de minister van Financiën is ook de comptabiliteitswet niet geschonden. Dat later twee personen van de MRT ook in de raden van commissarissen van de HNO-entiteiten gingen zitten, beschouwt Camelia-Römer niet direct als belangenverstrengeling. ,,Misschien technisch en volgens de regels zou het niet kunnen, maar met de afwikkeling van het project was het heel prettig dat er gestructureerd kon worden. Belangrijk is dat deze twee personen geen vergoeding kregen van de HNO-entiteiten. Daarbij konden we ook niet putten uit een heleboel deskundigen.”
Suzy Camelia-Römer was nog niet terug in de politiek en al jaren inactief. Zij zat samen met Etienne Ys in de groep van Bob Pinedo die bezig was met het Deventermodel. ,,Ik was dertien jaar uit politiek. In 2015 ben ik voor PNP weer de politiek ingegaan als minister van Verkeer, Vervoer en Ruimtelijke Planning (VVRP). In 2009 vroeg Pinedo of ik in zijn bestuur wilde zitten. Toenmalig gedeputeerde Humphrey Davelaar (PNP) had hem gevraagd een plan te bedenken voor een nieuw ziekenhuis. Bob had ervaring. Hij maakte een team en wilde zo ook iets terugdoen voor het eiland. Als bestuur kregen we er geen geld voor. We werkten soms 20 tot 30 uur per week aan het project. Met twee ex-minister-presidenten (Ys en ik) en twee professoren gingen er deuren open. We hebben hard gewerkt. De organisatie ‘De praktijk’ deed veel. We mochten het Deventer-model gratis overnemen en hoefden alleen voor de aanpassingen te betalen. Gerrit Schotte (MFK) heeft toen tegen Pinedo gezegd dat Ys en Suzy eruit moesten. Wij gingen daarmee akkoord en zeiden dat Pinedo door moest gaan. Dat kon ook zonder ons. Maar er gebeurde iets raars: Jacinta Constancia wilde ons er niet uit, maar er eerder mensen bij hebben. Daar had ik geen problemen mee. Constancia nodigde ons uit bij de minister van Financiën George Jamaloodin. En die zei: Wat komen jullie doen? Constancia legde uit dat zij ons uitgenodigd had.”
Camelia Römer concludeert uiteindelijk dat er sprake is van kapitaalvernietiging van 4 of 5 miljoen gulden. Dat geld was door de overheid gegeven voor de tekeningen en de plannen van Pinedo. ,,We hebben de boekhouding nog. Er is toen besloten alles officieel op te heffen met een vereffenaar in de rechtszaal.”