Van Huffelen: Niet te hard van stapel lopen met Landspakketten

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Om de Landspakketten te laten slagen moet volgens demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) van Koninkrijksrelaties zoveel mogelijk aangesloten worden bij het lokale absorptievermogen.

,,Lokaal versterken is noodzakelijk voor een duurzaam resultaat”, zo schrijft zij in een begeleidend schrijven naar de Tweede Kamer met betrekking tot de meest recente Uitvoeringsrapportages van het vierde kwartaal van 2023.
Zij legt uit: ,,De veranderkracht van de Landen is beperkt; zo is wetgevingscapaciteit schaars en ontbreekt het op bepaalde terreinen aan voldoende capaciteit om de hervormingen te implementeren naast de reguliere taken. Ook laat besluitvorming soms lang op zich wachten. De implementatie van de hervormingen kan mijns inziens meer kracht bijgezet worden in de komende jaren. Zo kunnen de Landen nog beter gebruikmaken van de capaciteit en middelen die Nederland hiervoor beschikbaar stelt.”
Over de voortgang van het Landspakket Curaçao stelt zij dat het niet altijd lukt ‘om de afspraken uit de Uitvoeringsagenda’s te realiseren, onder meer door planningsoptimisme, capaciteitsgebrek en achterblijvende besluitvorming’. ,,Op onderdelen wordt wel voortgang geboekt en zijn de eerste resultaten reeds goed zichtbaar”, zo voegt zij eraan toe. Zij gaat de verschillende thema’s in het Landspakket af. Zo schrijft zo over het financieel beheer van de overheid dat vooral de inrichting en werking van het begrotingsproces en de uitvoeringprocessen aangepakt moeten worden. Doel is nog steeds om over het jaar 2026 over een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening te kunnen beschikken. Maar, zo voegt ze er direct aan toe: ,,Het betreft een omvangrijk en ambitieus programma, waarmee de belangrijkste knelpunten, die een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening in de weg staan, stapsgewijs worden opgelost.” Waar het gaat om de hervorming van het belastingstelsel legt Van Huffelen uit dat deze slechts beperkt van de grond is gekomen, omdat Curaçao de vormgeving een autonome aangelegenheid vindt. Maar de reorganisatie en modernisering van de Curaçaose Belastingdienst verloopt voorspoedig, zo legt zij uit. Ook stelt zij: ,,De noodzaak tot modernisering van de Belastingdienst is overigens niet alleen technisch van aard, maar betreft ook integriteit en organisatiecultuur. Zoals uit recent onderzoek blijkt, is in de uitvoering sprake van ongeoorloofde bevoordeling of juist benadeling van bepaalde belastingbetalers.”
Over het overheidsapparaat stelt zij optimistisch: ,,Ten aanzien van de overheidsorganisatie is het ambitieuze programma Verbeteren Functioneren Overheid ontworpen en in november 2023 vastgesteld, op basis waarvan Curaçao over een aantal jaar flink zal kunnen besparen op de public wage bill en de kwaliteit top down sterk verbetert.” Er wordt volgens de staatssecretaris ‘goed gebruikgemaakt van Nederlandse ondersteuning’.
,,Wat betreft de hervorming van het sociale zekerheidsstelsel en de arbeidsmarkt zijn er goede, onafhankelijke rapporten met herzieningsvoorstellen geschreven. Ik dring er bij Curaçao op aan om deze nu spoedig af te stemmen met de sociale partners, omdat het risico bestaat dat de rapporten en de voorstellen op enige termijn achterhaald worden geacht”, zo tekent zijn verder op.
Zij noemt de beleidsontwikkeling in 2024 met betrekking tot kennismigranten en andere specifieke doelgroepen, het optimaliseren van het proces voor de afgifte van tewerkstellingsvergunningen en de verbetering van het toezicht en de handhaving in het sociaal domein.
Op het gebied van gezondheidszorg baren met name de financiële problemen van het Curaçao Medical Center (CMC) ‘veel zorgen’. En zo schrijft zij: ,,Hoewel het oplossen van de acute situatie bij het CMC geen onderdeel is van het Landspakket als zodanig, heb ik Curaçao wel mijn ondersteuning hierbij aangeboden. Na het onafhankelijk doelmatigheidsonderzoek van het CMC, vindt er komende periode een onafhankelijk onderzoek plaats naar de verduurzaming van de exploitatie. Ook wordt er gewerkt aan het ontwerp van een stelselwijziging, die benodigd is om de duurzame betaalbaarheid van de zorg te garanderen, inclusief voorstellen voor flankerend beleid (zoals preventie en versterking eerstelijnszorg). Hiermee wordt op termijn ook bijgedragen aan een oplossing voor de financiële problemen van het ziekenhuis.”