Advies AG: Verwerp cassatieberoep

‘Openstellen huwelijk enige manier om discriminatie op te heffen’

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Zowel op Curaçao als op Aruba blijft de beslissing van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie in stand, dat paren van hetzelfde geslacht in deze landen met elkaar kunnen trouwen. Althans, als het aan advocaat-generaal (AG) Gerbrant Snijders ligt, die zijn advies aan de Hoge Raad gisteren, op de kop af vier weken eerder dan gepland, publiceerde.

De AG concludeert dat de cassatieklachten van beide landen ongegrond zijn en legt uit waarom de rechter bevoegd is om de - door de landen betwiste - genomen beslissing te nemen.
Op de eerste plaats geven de Staatsregelingen (grondwetten) van Aruba en Curaçao de rechter bevoegdheid tot een constitutionele toetsing. Dit houdt in dat in dit geval de wet getoetst is aan onder meer het discriminatieverbod dat in de Staatsregelingen is opgenomen. Volgens Snijders luiden deze verboden zowel op Aruba en Curaçao als in Nederland hetzelfde.
Hieruit vloeit voort dat discriminatie naar seksuele oriëntatie dus ook op Aruba en Curaçao verboden is. Wettelijke bepalingen die met dat verbod in strijd zijn, moeten volgens de Staatsregelingen van Aruba en Curaçao door de rechter buiten toepassing worden gelaten.
Maar als de wettelijke bepalingen over het huwelijk buiten toepassing worden gelaten, is er volgens de AG nog geen oplossing bereikt. Ook dan zouden paren van hetzelfde geslacht evenmin kunnen trouwen op Aruba en Curaçao.
Daarom is een andere oplossing noodzakelijk. En als er maar één enkele oplossing denkbaar is, en er sprake is van ernstige discriminatie, dan is de rechter bevoegd om die oplossing te bepalen.
,,In dat geval mag de rechter de wet anders uitleggen dan hij luidt en oorspronkelijk bedoeld was. De reden daarvan is dat de rechter, zo dat voor hem mogelijk is, een einde aan de discriminatie moet kunnen maken”, aldus de AG, die verder opmerkt dat een wet ongeldig is, als er sprake is van discriminatie.
Alleen als er meerdere oplossingen mogelijk zijn, moet de wetgever een keuze maken en mag de rechter dit in beginsel niet. Echter: ,,De enige manier waarop de discriminatie in dit geval kan worden opgeheven, is door het huwelijk ook open te stellen voor paren van hetzelfde geslacht. Discriminatie naar seksuele oriëntatie is een zeer ernstige vorm van discriminatie. Het Hof heeft daarom in zijn uitspraken het huwelijk mogen openstellen voor paren van hetzelfde geslacht”, aldus de AG.
Het eventueel invoeren van het geregistreerd partnerschap vormt volgens het Hof, en nu dus ook volgens de AG, geen alternatief, waarvoor de regeringen van Aruba en Curaçao zouden kunnen kiezen. ,,De discriminatie bestaat immers in het niet openstaan van het huwelijk”, zo zegt de AG.
Het laatste woord is nu aan de Hoge Raad. De uitspraak staat voorlopig gepland voor 31 mei 2024.

‘Alle vertrouwen dat Hoge Raad advies overneemt’...