Als overheid belasting kwijtscheldt, geldt dat ook voor FKP’ers

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De Fundashon Fiansa Popular (FFP) mag in het verleden verstrekte leningen aan bewoners van volkswoningen van de Fundashon Kas Popular (FKP) terugvorderen, maar zonder rente. Dat is onlangs in een eindvonnis bepaald.

Een van de redenen die aangevoerd worden is dat er een discrepantie is tussen de vordering van FFP tot betaling van rente over de afgelopen tientallen jaren en het algemeen bekende huidige Curaçaose overheidsbeleid om belastingschulden (van armen, rijken en bedrijven) van ouder dan vijf jaar in beginsel buiten invordering te stellen. ‘Lei pa un lei pa tur’ (voor iedereen dezelfde rechten) zo lijkt het gerecht hier te willen zeggen.
Niet lang geleden werd in deze zaak overigens al een tussenvonnis geveld. FFP ging voor de twaalf personen die in de rechtszaak betrokken zijn, over op het invorderen van de schuld met rente, waarbij de rente vele malen hoger was dan het oorspronkelijk geleende bedrag. Om een voorbeeld te geven, aan twee betrokkenen werd dertig jaar geleden een lening van 6.000 verstrekt. Nu hebben zij bij FFP een restschuld van respectievelijk 36.769 en 50.041 gulden.
In het vonnis wordt uitgelegd dat FFP een sociale financiële instelling is die zich op Curaçao toelegt op de verstrekking van kredieten aan particulieren met een laag inkomen voor de koop en verbetering van hun (volks)woning.
Over de twaalf afzonderlijke, maar vergelijkbare situaties schrijft het gerecht: ,,In bijna alle zaken heeft FFP in de jaren 80 of 90 van de vorige eeuw geld geleend aan de gedaagde. Het ging steeds om leningen voor verbetering van de (volks)woning van de gedaagde.”
Het gerecht verwijst naar een in 2020 gewezen vonnis en herhaalt: ,,De klanten van FFP zijn veelal economisch zwakkeren; FFP heeft de schuld tientallen jaren laten oplopen, zonder het nemen van rechtsmaatregelen; FFP heeft als (sociale) professionele kredietverstrekker een bijzondere zorgplicht die meebrengt dat FFP zich moet inspannen om het ontstaan en voortduren van achterstanden tegen te gaan, gelet op het gevaar van ophopende en ondragelijke financiële lasten; De door FFP berekende rente is in de meeste gevallen niet laag, ook in vergelijking met commerciële banken, en zeker niet bij samengestelde rente (dit is rente over rente over rente, red.); FFP heeft het rentepercentage niet aangepast naar inkomen en draagkracht, terwijl de meeste kredietovereenkomsten wel in de mogelijkheid daartoe voorzagen; Door de (hoge) rente is de schuld in de loop van de jaren zo hoog opgelopen, dat in een aantal gevallen een wanverhouding is ontstaan tussen enerzijds het ooit geleende bedrag en anderzijds het terug te betalen bedrag plus rente; Aannemelijk is dat de meesten niet bij machte zijn om de door FFP berekende restschuld binnen redelijke tijd af te lossen; Curaçao kent geen wettelijke schuldsaneringsregeling die mensen met een uitzichtloze schuldenproblematiek de kans geeft op een schone lei.”
En daarom oordeelt het gerecht dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar dat FFP de uitstaande bedragen in hun geheel terugvordert. ,,FFP had als professionele (sociale) kredietinstelling een zorgplicht om de schulden niet onnodig hoog te laten oplopen. Het is onaanvaardbaar dat FFP het oorspronkelijk overeengekomen rentepercentage tientallen jaren laat doorlopen (en dan ook nog samengesteld en verhoogd met vertragingsrente).” Verder wordt aangevoerd dat verjaring niet buiten beschouwing mag worden gelaten. De rechter: ,,Dossiers en het grote tijdsverloop in deze zaken zullen bij eenieder die enigszins juridisch onderlegd is de vraag doen rijzen of een beroep op verjaring in de rede ligt en verwacht kan worden.”

Geen begrip van rente
Uit een promotieonderzoek is onlangs gebleken dat weinig inwoners van Curaçao weten wat rente is. ,,Slechts 58 procent van de respondenten blijkt dit financiële basisbegrip volledig te begrijpen”, zo schreef deze krant eerder hierover.
Het is de conclusie van Jasmira Wiersma, die eerder deze maand aan de Universiteit van Groningen promoveerde. Haar proefschrift is getiteld ‘Unlocking the key to a better life: Three essays on financial behavior, financial literacy, and health’. ,,Het gebrek aan kennis over rente op Curaçao draagt aanzienlijk bij aan de groeiende problematiek van schulden onder de bevolking”, zo voert zij aan. En: ,,Bovendien worden deze financiële uitdagingen verergerd door financiële instellingen die hoge woekerrentes hanteren, waardoor het voor mensen nog moeilijker wordt om hun financiële verplichtingen na te komen.” Financiële educatie is de oplossing en zoals het gerecht in het hier beschreven vonnis ook lijkt te zeggen, hier is ook een rol van de FFP voor weggelegd.