Ombudsman: Zonder garantsteller geen toegang tot instelling

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Als een bejaarde persoon aan een psychogeriatrische aandoening zoals alzheimer lijdt en geen familie heeft die zich juridisch verantwoordelijk stelt, is de oudere aan zijn of haar lot overgelaten en krijgt hij of zij geen toegang tot medische zorg in een instelling.

Daar is de ombudsman onlangs achter gekomen en dat is de reden voor een zorgbrief gericht aan de minister van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN), Javier Silvania (MFK). ,,Alle burgers die kwetsbaar zijn en zichzelf niet (meer) kunnen redden hebben recht op een goede levenskwaliteit. De overheid kan hieraan een bijdrage leveren door onder meer ervoor te zorgen dat er voldoende en goede toegang is tot adequate (medische) zorg”, aldus de ombudsman.
De ombudsman voerde diverse gesprekken met de verschillende organisaties en overheidsinstellingen, waarna is komen vast te staan dat een burger die alleen woont, en mentaal niet meer in staat is om voor zichzelf te zorgen, in de praktijk slechts kan worden geholpen door de overheid indien een familielid of een andere persoon zich in juridische zin verantwoordelijk stelt voor deze burger. De ombudsman: ,,Een overheidsmaatregel, zoals het opnemen van de burger in een gesloten inrichting om hem/haar zodoende verplicht de medisch noodzakelijke zorg te kunnen bieden, is onder de hiervoor geschetste omstandigheden dus niet mogelijk. De burger is als het ware volledig aan zijn/haar lot overgelaten.”
En hoe kwam de ombudsman hierachter? Een hoogbejaarde burger verzocht de ombudsman om haar te helpen bij het oplossen van enkele problemen waarmee zij al een tijdje rondliep. En hoewel deze problemen niet onder de bevoegdheid van de ombudsman vielen, bleek al gauw dat de oudere vrouw niet meer in staat was om zonder hulp en begeleiding goed voor zichzelf te zorgen. Achteraf is gebleken dat bij haar de ziekte van Alzheimer was vastgesteld. De ombudsman is toen gaan bellen om de vrouw te helpen, echter zonder resultaat om de reden dat zij geen familie had die zich garant wilde stellen en geen enkele zorginstelling haar wilde opnemen.
De ombudsman maakt zich dus zorgen, temeer omdat wereldwijd een toename verwacht wordt van personen die lijden aan dementie. Dat zal voor Curaçao met een toenemende vergrijzing niet anders zijn. En het instituut verwijst ook naar de Raad voor Ouderenbeleid die in het ‘Adviesrapport Wet- en Regelgeving Ouderenzorg’ een uitgebreide uiteenzetting heeft gegeven van de knelpunten en uitdagingen in de ouderenzorg. ,,Volstaan kan hier worden met de conclusie dat de situatie die geleid heeft tot het schrijven van de onderhavige brief geen op zichzelf staand incident is en dat de toenemende vergrijzing, indien niet tijdig preventieve maatregelen worden genomen, zal leiden tot een verdere verslechtering van de bestaande situatie”, aldus het schrijven van de ombudsman.
En hoewel de ombudsman ‘uit verschillende berichten in de media heeft vernomen dat het ministerie van GMN op dit moment bezig is met het versterken van het toezicht op de kwaliteit van de zorg in zogenaamde bejaardentehuizen, zijn er nog wel wat aanbevelingen. Zo vindt de ombudsman dat naast het zorgen voor toegang tot goede zorg voor iedereen, door adequate wetgeving, het belangrijk is dat de overheid ook aandacht besteedt aan de preventie van psychogeriatrische aandoeningen. Daarnaast is het zinvol aan mantelzorgers goede ondersteuning te bieden. En tot slot is het belangrijk om data te hebben over het aantal personen met een psychogeriatrische aandoening.