Experts: Bevolking Curaçao ontwikkelt zich volgens ongunstig scenario

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Door de bevolkingskrimp en toename van de vergrijzing staan de economie en de betaalbaarheid van verschillende publieke voorzieningen op Curaçao onder zwaardere druk dan tien jaar geleden kon worden voorzien.
Dat stellen experts van het Economisch Bureau Amsterdam die vaker onderzoek doen naar sociaaleconomische vraagstukken en ontwikkelingen in het Caribisch deel van het Koninkrijk.

De bevolking van Curaçao is in 2022 voor het zesde jaar op rij gekrompen en de vergrijzing is opnieuw verder toegenomen, leggen Martijn Mak en Koert van Buiren uit. Volgens de voorlopige cijfers van het Curaçaose CBS had het land 148.925 inwoners in januari 2023. De vergrijzing van de bevolking is gestegen tot bijna 33 65-plussers per honderd inwoners van 15 tot 64 jaar.

,,Hiermee voltrekt zich het meest pessimistische scenario dat het Curaçaose Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in eerdere bevolkingsprognoses heeft voorspeld.” Door deze ontwikkeling staan de economie en de betaalbaarheid van publieke voorzieningen onder zware druk. ,,Om bevolkingsgroei te realiseren en de vergrijzing beheersbaar te houden, is er economisch perspectief nodig.”

Bevolkingsscenario’s
In 2015 heeft het CBS voor het laatst een prognose gepubliceerd over de bevolkingsontwikkeling tot 2050. De bevolking bestond in dat jaar nog uit 156.971 mensen, met een vergrijzing van iets meer dan 23 65-plussers per honderd inwoners van 15 tot 64 jaar. Het CBS rekende in 2015 meerdere scenario’s door.
Volgens het standaardscenario zou de bevolking stijgen naar 173.409 in 2025 en de vergrijzing naar 31 65-plussers per honderd inwoners van 15 tot 64 jaar. Andere scenario’s gingen uit van een constante vruchtbaarheid, een hoge immigratie, helemaal geen migratie of een emigratiegolf.

,,Het scenario met de emigratiegolf was het meest pessimistisch”, aldus Mak en Van Buiren. Volgens dit scenario zouden er tussen 2020 en 2025 meer mensen Curaçao verlaten dan naar Curaçao verhuizen. Daarmee zou de bevolking vanaf 2025 kleiner zijn dan in andere scenario’s, en de vergrijzing hoger.
,,Toch voltrekt dit scenario zich nu. Sinds 2017 is er elk jaar meer emigratie dan immigratie. De bevolking van Curaçao is daardoor nu 13 procent kleiner dan volgens het standaardscenario, en de vergrijzing 12 procent hoger”, stellen de deskundigen.

Deze bevolkingsontwikkeling zorgt volgens hen ‘voor grote uitdagingen voor Curaçao’, niet op de laatste plaats vanwege de betaalbaarheid van vitale voorzieningen. ,,Met de vergrijzing, die fors hoger is dan men in 2015 voorzag, zijn de betaalbaarheid van de zorg en ouderdomsvoorzieningen steeds verder onder druk komen te staan. Zo is het basispensioen van de aov, algemene ouderdomsverzekering, van 862 gulden al sinds 2013 niet meer geïndexeerd.”
En: ,,De sterke vergrijzing en de bevolkingskrimp zorgen ervoor dat er steeds minder werkkrachten beschikbaar zijn op Curaçao. Hierdoor krimpt de economie en wordt het steeds moeilijker om voldoende belasting- en premieopbrengsten te innen. Dit heeft gevolgen voor een breed scala aan publieke voorzieningen.”

Negatieve spiraal doorbreken’
,,Het is de hoogste tijd dat zich weer meer mensen op Curaçao vestigen dan er mensen naar het buitenland vertrekken en dat de negatieve spiraal van economische neergang en emigratie wordt doorbroken” stellen Mak en Van Buiren. Mak is econoom en econometrist, en als consultant werkzaam bij Economisch Bureau Amsterdam. Van Buiren is directeur van Economisch Bureau Amsterdam en als associate professor verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.
,,Hoewel migratiebeleid geen sinecure is, zijn er wel degelijk instrumenten voorhanden waarmee de overheid hieraan kan bijdragen.” Ten eerste is van belang dat de publieke investeringen worden verhoogd, leggen zij uit.

,,Hiermee worden achterstanden in voorzieningen weggewerkt en wordt de economische groei aangewakkerd, wat een randvoorwaarde is voor aantrekkelijk vestigingsklimaat voor mensen en bedrijven.”
De specialisten vervolgen: ,,Ten tweede kan de overheid gerichte instrumenten inzetten om het voor in het buitenland verblijvende, jonge Yu di Kòrsou aantrekkelijk te maken om terug te keren.” Hierbij kan gedacht worden aan belastingvoordelen - ‘incentives’ - en gunstige aflossingsvoorwaarden voor studieleningen.

Ten derde zou het proces voor werk- en verblijfsvergunningen versneld en verbeterd moeten worden, waardoor bedrijven die werknemers van buiten Curaçao willen aantrekken, dat sneller en met meer rechtszekerheid kunnen doen. Aldus Mak en Van Buiren.
,,En tenslotte dient er structureel meer geïnvesteerd te worden in onderwijs, in het bijzonder in hoger onderwijs en beroepsonderwijs in kansrijke sectoren zoals de ICT. Met deze gerichte acties kan de overheid het tij keren en de negatieve spiraal van economische krimp en bevolkingskrimp doorbreken.”