Nieuw rapport uit ontevredenheid over voortgang Curaçao

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De minister van Justitie, Shalten Hato (MFK) is ‘not amused’ en heeft ‘met verbazing’ het jongste artikel van Amnesty International gelezen, zo reageert hij naar de pers. Het instituut stelt een nieuw rapport geschreven te hebben waarin staat dat de aanpak van Venezolaanse vluchtelingen op Curaçao nog steeds niet voldoende is.

Hato in zijn eerste reactie: ,,Amnesty heeft er weer voor gekozen om een negatief rapport te schrijven over Curaçao. Ik ontken categorisch dat er geen vooruitgang is gemaakt in het proces voor migranten en de behandeling van ongedocumenteerden op het eiland. De migrantenproblematiek houdt het ministerie van Justitie dagelijks bezig en er worden continu aanpassingen gedaan om het migratieproces te verbeteren.” Hato geeft aan dat de mensenrechten en een eerlijke behandeling uitgangspunten zijn van het beleid. Maar, zo voegt hij eraan toe: ,,Curaçao kan niet zondermeer de grenzen openstellen en iedereen toelaten zonder dat zij aan de lokale wet- en regelgeving voldoen. Curaçao respecteert weldegelijk de mensenrechten van alle inwoners van het eiland en ook die van de ongedocumenteerden. Er zal nog intern over het rapport gesproken worden en in de Staten zal later meer inhoudelijk op het rapport ingegaan worden.”
Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty International Nederland stelt in het gewraakte artikel: ,,We zien de stappen die de Curaçaose autoriteiten hebben genomen om de mensenrechtensituatie van Venezolanen die bescherming zoeken op Curaçao te verbeteren. Maar deze zijn niet genoeg. Ze moeten hun inspanningen opvoeren en het Koninkrijk der Nederlanden zou daar steun aan moeten verlenen.” Het artikel verwijst naar een nieuw rapport van Amnesty, getiteld ‘Curaçao: Little improvement in Protection of Venezuelans’, dat gisteren verschenen zou zijn, maar de link daarnaartoe werkt niet.
Amnesty roept de Curaçaose autoriteiten op om de rechten van Venezolanen die bescherming zoeken te waarborgen. ,,De autoriteiten moeten een eerlijke en effectieve asielprocedure opzetten en toegankelijk maken, die voldoet aan internationale normen. Zij moeten dringend een einde maken aan de automatische detentie van mensen die bescherming zoeken, en onmiddellijk een einde maken aan de detentie van kinderen, omdat dit nooit in hun belang is. De Nederlandse regering moet de risico’s voor de mensenrechten van de steun die zij aan de Curaçaose autoriteiten verleent, evalueren en bindende maatstaven voor de mensenrechten vaststellen.”
De kop van het artikel op de webpagina is: ,,Curaçao: Autoriteiten houden nog steeds Venezolanen vast en ontzeggen hen bescherming.” Amnesty constateert dat de situatie van Venezolanen die bescherming zoeken op Curaçao niet wezenlijk is verbeterd sinds de publicatie van het rapport ‘Still no Safety’ in 2021. ,,Ondanks de kleine stappen die de Curaçaose autoriteiten hebben gezet, blijven zij Venezolanen bescherming ontzeggen en hen automatisch vasthouden, onder onmenselijke omstandigheden, waaronder kinderen”, zo staat geschreven.

Kleine stappen erkend
Amnesty erkent dus dat de Curaçaose autoriteiten kleine stappen hebben gezet om de mensenrechtensituatie van Venezolanen die bescherming zoeken te verbeteren. ,,Ze hebben in 2019 een beschermingsprocedure opgezet en hebben de gesprekken verbeterd om de internationale beschermingsbehoefte te beoordelen. Het is echter nog steeds moeilijk om toegang te krijgen tot de beschermingsprocedure omdat de Curaçaose autoriteiten de toegang tot informatie en juridische bijstand niet garanderen, met name voor mensen in vreemdelingenbewaring”, zo staat geschreven.
Opgemerkt wordt echter dat sinds de invoering van de beschermingsprocedure geen enkele persoon bescherming gekregen heeft, ‘omdat de autoriteiten niet van oordeel zijn dat Venezolanen behoefte hebben aan bescherming of gevaar lopen bij terugkeer naar hun land’. Amnesty oordeelt: ,,De beschermingsprocedure wordt in de praktijk gebruikt als een middel om verzoeken tot bescherming af te wijzen, wat het doel ervan tenietdoet.”
En zo beklaagt Amnesty: ,,Er zijn nog steeds geen open opvangcentra voor mensen die bescherming zoeken. Hoewel er nieuwe ‘vreemdelingenbarakken’ zijn (het detentiecentrum in het Sentro di Detenshon i Korekshon Kòrsou, SDKK), worden mensen die bescherming zoeken, waaronder kinderen, nog steeds automatisch opgesloten zonder rechterlijke toetsing, wat in strijd is met de internationale mensenrechtenwetgeving. Automatische detentie en onmenselijke omstandigheden in de vreemdelingenbarakken, zoals de opsluiting in een cel gedurende het grootste deel van de dag en het gebrek aan recreatieve activiteiten, blijven mensen afschrikken om de beschermingsprocedure te starten of te doorlopen.”
Voor het voorgaande onderzoek ‘Still no Safety’ in 2021’ werden een jaar lang vier mannen en een vrouw gevolgd. Hun verhaal werd opgetekend in het rapport. Amnesty interviewde hen opnieuw tussen december 2021 en oktober 2022 en schrijft: ,,Hun situatie is het afgelopen jaar niet verbeterd en in sommige gevallen verslechterd, zoals die van Yusmary, die in 2022 vijf maanden in vreemdelingenbewaring bleef, of José, die, nadat hij in de jaren 2020 en 2021 bijna een jaar vast had gezeten, nog steeds niets had gehoord over zijn asielverzoek. Hij zegt: ‘Ik voel me nog steeds gevangen, ook al zit ik niet meer in de gevangenis. Ik wil niet op Curaçao blijven. Ik wil naar een ander land en daar asiel aanvragen’, aldus José.”
De organisatie meldt dat meer dan 7 miljoen Venezolanen de mensenrechtencrisis in hun land ontvlucht zijn, waardoor het een van de grootste gedwongen ontheemdingscrises ter wereld is. Amnesty: ,,Curaçao, een nabijgelegen Caribisch eiland dat deel uitmaakt van het Koninkrijk der Nederlanden, is een van de landen van bestemming. Op het eiland wonen naar schatting 17.000 Venezolanen met een onregelmatige migratiestatus.”