Onderlinge regeling vervangt voorstel Rijkswet
Door Melissa Stamper
Philipsburg - De van meet af aan omstreden Rijkswet Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling (Coho) verdwijnt in de prullenmand en wordt vervangen door het voorstel van de CAS-landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten voor een ‘onderlinge regeling’.
Dat is gistermiddag bekendgemaakt op de laatste dag van het Vierlandenoverleg op Sint Maarten. De vier landen van het Koninkrijk zijn het op hoofdlijnen eens geworden over een overeenkomst voor deze onderlinge regeling, die naar verwachting begin maart ondertekend zal worden. Afgesproken is dat de onderlinge regeling aangegaan wordt voor een duur van vier jaar met de mogelijkheid tot verlenging van maximaal twee jaar. In september vorig jaar dienden de CAS-eilanden een voorstel in over het doorvoeren van de noodzakelijke hervormingen op het gebied van de rechtsstaat, overheidsfinanciën en economie. Anders dan het Coho is een onderlinge regeling geen Rijkswet, maar een afspraak op basis van het Statuut tussen de regering van Nederland en de regeringen van de CAS-eilanden. Deze onderlinge regeling moet gebaseerd zijn op gelijkwaardigheid, verantwoording en wederzijds vertrouwen, liet gastvrouw premier Silveria Jacobs van Sint Maarten in een gezamenlijke verklaring weten. Gesproken wordt van een samenwerking voor het doorvoeren van de hervormingen, waarbij de Tijdelijke Werkorganisatie (TWO, wat de voorganger is van wat het Coho-orgaan moest worden, red.) aanblijft om de uitvoering van de hervormingen te ondersteunen als gelijke partners met de landen.
,,Vandaag kunnen we spreken van een overwinning voor het Koninkrijk. Vandaag is ook de start van toekomstige afspraken op basis van gelijkheid en gelijkwaardigheid. We kunnen nu gesprekken aangaan zonder dat er sprake is van oude koloniale gevoelens”, aldus Jacobs. Volgens Jacobs doet een onderlinge regeling hier eer aan. Ook premier Evelyn Wever-Croes van Aruba spreekt van gelijkwaardigheid als het gaat om een onderlinge regeling. ,,Coho is definitief van tafel. De onderlinge regeling is gebaseerd op het voorstel van Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Eenmaal dat we de overeenkomst hebben ondertekend kunnen we dit hoofdstuk van intense onderhandelingen, die al meer dan twee jaar gaande zijn, eindelijk afsluiten”, zei Wever-Croes.
Premier Gilmar Pisas van Curaçao verklaarde normaliter geen emotie te tonen, maar gaf gisteren aan dat dit voor Curaçao een emotioneel moment is. ,,Coho is een belangrijk punt van discussie geweest en er was veel om te doen op het eiland. Dit is een groot resultaat voor mijn land. Coho is van de baan en vandaag kan ik trots zeggen dat we samen met collega Ruthmilda Larmonie-Cecilia (vicepremier en coalitiepartner van Pisas, red.) en de twee premiers Wever-Croes en Jacobs erin zijn geslaagd Nederland te overtuigen om over te gaan op een onderlinge regeling.” Hij vertelde dat de Nationale Hervormingcommissie (NHC) van Curaçao ‘een gelijke partner’ wordt van de TWO.
Ook de Nederlandse staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties stelt blij te zijn met de gesprekken. ,,Het is gebaseerd op wederzijdse samenwerking en gelijkwaardigheid, maar ook verantwoording en ownerschip van ons allemaal. Dat betekent dat er nog steeds werk aan de winkel is.” Van Huffelen ziet het niet als ‘gezichtsverlies’, want het gaat uiteindelijk om de hervormingen ten behoeve van de bevolkingen. Dat blijft. Voor de rijkswet was er binnen het Koninkrijk geen steun. Nu is dat er wel. ,,Dit vormt een nieuwe mooie basis voor 2023 en verder.”
Tijdens het overleg tussen Nederland en de ministers-presidenten van de CAS werden ook de geschillenregeling, het oplossen van het democratisch tekort en de toegankelijkheid van de Europese verkiezingen besproken. Voor Aruba is het belangrijk om de gesprekken over terugbetalingen van de coronaleningen snel te voeren, stelt Wever-Croes. Ook Pisas geeft aan het belangrijk te vinden om snel te komen tot een overeenkomst over de ‘herfinanciering dan wel kwijtschelding’. Het gaat om vele honderden miljoenen die in 2020 en 2021 renteloos door Nederland werden verstrekt, waarvoor Aruba gisteren ‘erkentelijkheid’ uitsprak. Bepaalde onderwerpen, zoals het democratisch tekort, komen aan de orde tijdens een te houden Koninkrijksconferentie.
