Noodoproep makelaars Curaçao aan regering

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De makelaars op Curaçao doen een noodoproep aan de regering over het notariaat ‘dat is vastgelopen’.

,,Notariskantoren nemen de telefoon niet op, mensen kunnen niet meer terecht met vragen, men wordt niet teruggebeld, mailtjes worden niet beantwoord, zelfs een ontvangstbevestiging van dossiers is niet meer te krijgen”, meldt de brief van makelaars in handen van het Antilliaans Dagblad. ,,Nog erger is dat zaken niet aangenomen worden, want de notarissen hebben er geen tijd voor.”
De brief is geschreven door Marjolein Elgersma ‘namens de makelaars op Curaçao’. Zij is zelf van het kantoor Domicilie, maar ook andere makelaarskantoren op het eiland klagen steen en been. Dat het notariaat zou zijn vastgelopen, zoals beweerd, leidt tot een situatie waarin ‘de rechtszekerheid en de economie in gevaar komen en de waarborg ver te zoeken is’.
Zo meldt de brief die gericht is aan de ministers en ministeries van Justitie (primair verantwoordelijk voor de benoeming van notarissen, red.), Algemene Zaken en Economische Ontwikkeling. Dat zijn de portefeuilles van Shalten Hato, premier Gilmar Pisas (beiden MFK) en Ruisandro Cijntje (PNP).
,,Het zal u niet zijn ontgaan dat er reeds enige tijd enorme vertragingen optreden bij de notarissen op Curaçao. Van het notariaat moeten wij elke keer vernemen dat deze achterstanden te wijten zijn aan een tekort aan notarissen, onderbezetting, compliance, et cetera”, schrijft Elgersma, waarna ze aangeeft dat telefoontjes nauwelijks zouden worden beantwoord en nieuwe opdrachten slechts mondjesmaat worden geaccepteerd of soms zelfs geweigerd.
,,De gemiddelde termijn om een notariële levering van een onroerende zaak te realiseren ligt inmiddels op circa 90 dagen. En het opmaken van een verklaring van erfrecht neemt langer dan één jaar. Dit is te gek voor woorden!”
Deze vertragingen brengen zowel de koper als de verkoper in veel gevallen in de problemen, vervolgt het schrijven van makelaars, aangezien simpelweg overeengekomen afspraken - waaronder de overeengekomen leveringsdatum - niet gehaald worden.
Het uitblijven van de notariële leveringen brengt ook veel makelaars/bemiddelaars financieel in de problemen. Dit zal volgens de brief aan de regering ‘ook weer gevolgen opleveren voor de afdracht van belastingen’. ,,U als minister van het Land Curaçao heeft de taak de openbaar ambtenaar te benoemen en te waarborgen dat het proces goed verloopt”, doelend op het feit dat een notaris een openbaar ambtenaar is die door de overheid onder meer bevoegd is verklaard om bepaalde officiële stukken (akten), zoals hypotheken en testamenten, op te maken.
,,Het volk heeft recht om hulp te krijgen tot rechtsgeldige en bindende afspraken. Ze hebben het recht om juridisch advies in te winnen en dat daarbij de belangen van alle betrokken behartigd worden”, stellen de makelaars.
Zij hopen ‘van harte’ op een passende oplossing op korte termijn. ,,Wellicht is het een idee hier juristen voor in te schakelen, want het betreft een probleem van zeer groot maatschappelijk belang.” De makelaars vernemen graag hoe dit probleem op de korte termijn oplosbaar is en danken de ministers bij voorbaat voor hun medewerking.
Een notaris wordt volgens de wet ‘voor het leven benoemd’. Bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar wordt door de gouverneur eervol ontslag verleend. Op Curaçao is het aantal notarisstandplaatsen bepaald op ‘ten hoogste tien’.
De vrijgekomen vacature voor een notaris op Curaçao zal snel (definitief) worden ingevuld. Justitieminister Hato verwachtte in mei dit jaar al spoedig een aanbevelingslijst van het Hof van Justitie. Na het vacant komen van een standplaats van een notaris nomineert het Hof op basis van de binnengekomen sollicitaties maximaal drie personen. Dat is in de Landsverordening op het notarisambt bepaald. Kandidaat-notarissen met ten minste drie jaar ervaring, die nu nog voor een kantoor werken komen in aanmerking. De uiteindelijke benoeming is aan de gouverneur, maar ‘die neemt zo veel mogelijk de aanbevelingen van het Hof van Justitie in acht’, aldus de wet.
De vacature ontstond eind vorig jaar nadat voormalig notaris Johnny Kleinmoedig op 13 september 2021 na een veroordeling zijn ontslag had ingediend. De regering heeft op 8 november de ontslagaanvraag gehonoreerd.
Minister Hato wist tot voor kort nog niet of het nodig is de wetgeving aan te passen om meer notarissen te kunnen benoemen. Hij noemde naast de uitbreiding van het aantal standplaatsen, het benoemen van ‘toegevoegde notarissen’ als een mogelijke oplossing. In Nederland is de titel ‘toegevoegd notaris’ in 2013 ingevoerd ‘om een alternatief te bieden aan kandidaat-notarissen die wel notaris willen worden, maar geen ondernemer willen zijn’.
Begin dit jaar heeft Statenlid Corine Djaoen-Genaro (PNP) het tekort aan kandidaat-notarissen op het eiland aangekaart in een brief aan premier Pisas. Djaoen-Genaro merkte destijds op dat bijvoorbeeld het passeren van een koop-, verkoop- of hypotheekakte eindeloos lang duurt. Zij hoort dat door een tekort aan kandidaat-notarissen, notariskantoren bepaalde taken afstoten, zoals in verband met de afhandeling van erfenissen. Het Statenlid stelde in haar brief voor om het aantal standplaatsen uit te breiden. Daarmee zou de werkdruk van notarissen afnemen, zouden minder snel fouten worden gemaakt en klanten sneller geholpen kunnen worden.
Curaçao telde begin dit jaar de volgende notariskantoren, met soms één of twee standplaatsen): Simon & Steenbaar Notarissen (2); Fung-A-Loi & Samandar Notarissen (2); Notariskantoor Moerdijk & Palm (1); Notarispraktijk Hu-A-Ng (1); Notariskantoor Naaldijk (1); Notariskantoor Chatlein (1); Notariskantoor Victoria (1); Baaten Alexander Berends Civil Law Notary Services (1). Voor wat betreft laatstgenoemd kantoor geldt dat, nadat Kleinmoedig vorig jaar is afgetreden als notaris, Corinne Baaten werd benoemd als waarnemer van de standplaats van Kleinmoedig. Ten minste drie van de tien notarissen zouden binnen niet al te lange tijd de leeftijd van 65 jaar bereiken.
Het probleem van de notariskantoren op Curaçao zou mogelijk kunnen worden opgelost door het toepassen van ‘meer marktwerking’. Dit wordt gesteld in het rapport ‘Deel I: Nulmeting Red Tape and Cost of Doing Business in Curaçao’, dat in juli 2021 uitkwam en waar deze krant over publiceerde. Door het opengooien van de markt komen er meer notarissen bij en worden de kosten voor klanten lager. Door betere samenwerking, gedeelde diensten en digitalisering kan bovendien de efficiëntie verhoogd worden. Aldus het rapport.