‘Oprichten bedrijf op Curaçao en Sint Maarten duurt zes maanden’

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Volgens de Wereldbank duurt het in landen met een slecht regelgevingsklimaat 100 dagen (oftewel drie maanden) om een bedrijf te openen. In het geval van Curaçao en Sint Maarten geven respondenten aan dat het gemiddeld het dubbele - zes maanden - duurt om een nieuwe onderneming te starten.

Dat leest het Antilliaans Dagblad in de studie ‘Effects of red tape on business and economic development’ (Gevolgen van bureaucratie voor het bedrijfsleven en de economische ontwikkeling). Het opstarten van kleine bedrijven kan sneller, maar dan nóg duurt het toch een half jaar of langer om de nodige vergunningen te verkrijgen, aldus het onderzoek.
,,Aangezien het bijna 200 dagen duurt om in deze landen een bedrijf te starten, kan worden geconcludeerd dat zowel op Curaçao als op Sint Maarten het regelgevingsklimaat als (zeer) slecht kan worden aangemerkt”, schrijft Reggie Martes, Economic Analysis & Research-specialist van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS).
In de loop der tijd is in verschillende studies en rapporten gewezen op het bestaan van bureaucratie als belemmering voor de economische groei op Curaçao en Sint Maarten. Daarom is de CBCS in 2021 gestart met een onderzoek naar de effecten van administratieve lasten - ofwel bureaucratie - op de bedrijfsprestaties en de economische groei.
Het onderzoek is specifiek bedoeld om inzicht te krijgen in de kosten in termen van tijd en geld die gepaard gaan met de naleving van administratieve procedures en regelgeving. In november 2021 heeft de CBCS, in samenwerking met de Kamer van Koophandel van Curaçao, een online enquête gehouden onder bedrijven op Curaçao. In maart 2022 is in samenwerking met de KvK van Sint Maarten een soortgelijke online enquête gehouden onder het bedrijfsleven op Sint Maarten.
Op basis van de daaruit verzamelde gegevens worden diverse analyses uitgevoerd om conclusies te trekken over de invloed van ‘red tape’ op de bedrijfsprestaties en de economische ontwikkeling. Een uitgebreide analyse wordt in het laatste kwartaal van 2022 in een onderzoeksrapport gepubliceerd.
Uit een eerste evaluatie van de resultaten van de enquête blijkt dat in beide landen sprake is van ‘een toename van de kosten van bureaucratie’. ,,Er zijn dus verbeteringen nodig”, concludeert Martes. ,,Hoewel bureaucratie niet onmiddellijk of volledig kan worden uitgebannen, kunnen wel stappen worden ondernomen om die geleidelijk in te dammen en zo de economische inefficiëntie te beperken en het ondernemingsklimaat te bevorderen.”
Het is, aldus de analist, belangrijk om ‘juridische kwesties, economische groei en maatschappelijke ontwikkeling goed in evenwicht te houden’. ,,Dit kan de algemene prestaties van publieke en particuliere organisaties helpen verbeteren en uiteindelijk resulteren in een hogere economische groei.”
Als wordt gekeken naar de tijd en kosten die aan naleving van de regelgeving worden besteed, zijn de percepties van de respondenten op beide eilanden min of meer gelijk. In beide landen geeft ‘méér dan de helft’ aan dat de totale kosten in de periode 2015-2019 zijn gestegen. Ongeveer 20 procent is van mening dat de kosten gelijk zijn gebleven, en slechts 2 procent denkt dat de totale kosten van naleving van de regelgeving zijn gedaald.

Meer papierwerk door wijziging regelgeving
De meeste bedrijven op Curaçao en Sint Maarten geven aan dat wijzigingen in de regelgeving tot meer papierwerk leiden (64,4 procent) en vaak weinig samenhang vertonen (74,9 procent). Het merendeel van de bedrijven (circa 60 procent) op zowel Curaçao als Sint Maarten is al vijf jaar of langer actief en zij hebben dus al regelmatig te maken gehad met wijzigingen in de wet- en regelgeving.
,,In het algemeen kan frustratie ontstaan als nieuwe regelgeving tot hogere kosten leidt, waardoor de bedrijfsprestaties negatief worden beïnvloed”, schrijft CBCS-specialist Martes. Meer overleg met het bedrijfsleven kan er dan ook toe leiden dat wijzigingen in de regelgeving praktischer, meer kosteneffectief en beter gestroomlijnd worden doorgevoerd.
,,Overleg van de overheid met de particuliere sector blijkt door de meeste bedrijven in beide landen als slecht tot zeer slecht te worden ervaren. De respondenten stellen voor dat ook wordt nagedacht over de timing van nieuwe wetgeving, om zo de kans op verstoring van de bedrijfsactiviteiten te beperken.”
Een andere vraag was of de naleving van de regelgeving van invloed is op de winstgevendheid van bedrijven. De meeste bedrijven op Curaçao (61,6 procent) geven aan dat dit géén invloed heeft op hun winstgevendheid. Op Sint Maarten daarentegen geeft 51,3 procent aan dat hun winstgevendheid wél door regelgeving wordt beïnvloed.
Het bedrijfsleven werd in de enquête ook gevraagd aanbevelingen te doen om het ondernemingsklimaat te verbeteren en zo de bedrijfsprestaties en de ontwikkeling van de bedrijvigheid te bevorderen. Daarom werd de respondenten gevraagd wat voor maatregelen nodig zijn om de administratieve lasten te beperken.
De meeste ondernemingen op Sint Maarten geven aan dat verbetering van ‘web-based reporting’ de beste maatregel is om de administratieve lasten te verminderen. Bovendien bleek betere communicatie en overleg met het bedrijfsleven - bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van nieuwe regels - als van cruciaal belang te worden gezien voor de verlaging van administratieve lasten.
Op Curaçao vinden de respondenten betere communicatie en overleg met het bedrijfsleven essentieel om de red tape te verminderen. Als tweede in het helpen verminderen van de administratieve lasten volgt betere web-based reporting. Onderzoeker Martes: ,,Opmerkelijk is dat de reeds vastgestelde rapportageverplichtingen gemiddeld voor beide eilanden hier het laagst scoorden.”
Van de kleine bedrijven geeft 51,9 procent aan dat de totale kosten voor het naleven van overheidsregelgeving tussen 2015-2019 zijn toegenomen. Bij grote bedrijven is dit 68,7 procent. Verder blijkt dat kleine bedrijven (tot tien fulltime medewerkers) gemiddeld 2,5 uur hieraan besteden, terwijl dat bij middelgrote tot grote bedrijven gemiddeld 3,15 uur per week is.

Enquête
De enquête is online gehouden onder ongeveer 1.500 bedrijven op Curaçao en 1.300 bedrijven op Sint Maarten, die aselect een e-mail met een link hebben ontvangen. Om een goede vertegenwoordiging van alle economische sectoren te verkrijgen, werd met een representatieve gestratificeerde aselecte steekproef gewerkt.
Van de bedrijven die werden benaderd, hebben 775 de enquête ingevuld, waarvan 440 op Curaçao en 335 op Sint Maarten. Het gemiddelde responspercentage was dus rond 27 procent. Dit is volgens de onderzoekers hoger dan bij bedrijfsenquêtes die in Nederland zijn gehouden en bij internationale Oeso-enquêtes, die responspercentages tussen de 10-20 procent rapporteren. Bovendien is dit in lijn met de beoogde steekproefomvang voor een betrouwbaarheidsinterval van 95 procent, foutenmarge van 5 procent en standaarddeviatie 0,5.
De meeste respondenten waren kleine tot middelgrote ondernemingen die zich weinig of niet bezighouden met export of andere directe internationale bedrijfsactiviteiten. Meer dan 80 procent van de respondenten heeft tot tien werknemers in dienst en een vijfde (20 procent) heeft elf personen of meer in dienst. De steekproef is volgens de onderzoeker een goede afspiegeling van de populatieverdeling naar bedrijfsgrootte in termen van het aantal voltijdse werknemers.