‘Fundament voor nieuwe vorm meerjarige samenwerking landen Koninkrijk’

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Curaçao, Aruba, Sint Maarten en Nederland hebben eindelijk - bijna 23 maanden na het uitbreken van de coronacrisis en anderhalf jaar na het eerste ontwerp hiertoe - overeenstemming bereikt over het indienen van het voorstel van Rijkswet Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling (Coho).

,,De Rijkswet vormt het fundament voor een nieuwe vorm van meerjarige samenwerking tussen de landen in het Koninkrijk”, meldt een gezamenlijk uitgebrachte persverklaring van de vier landen van het Koninkrijk. Het wetsvoorstel gaat nu naar de Staten van de Caribische landen en de Tweede Kamer. Verderop in het proces buigt ook de Eerste Kamer zich erover.
Hoewel gesteld wordt dat de kabinetten van Pisas van Curaçao, Wever-Croes van Aruba en Jacobs van Sint Maarten er met de kersverse Nederlandse staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties uit zijn, blijkt dat er op verschillende punten ‘nog nadere afspraken’ moeten worden gemaakt of vastgelegd.
Toch is er sprake van een doorbraak en een eerste belangrijk succes voor de D66-bewindsvrouw die donderdag 10 februari op Curaçao arriveert voor een kennismakingstour langs de drie Caribische landen en de drie bijzondere Caribische gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Haar voorganger Raymond Knops (CDA) kreeg het voor zijn aftreden begin dit jaar niet voor elkaar.
Door de Covid-19-pandemie zijn de economieën van de Caribische landen ‘zwaar geraakt’. Nederland bood hulp bij de bestrijding van het coronavirus en ondersteunde ook met voedselpakketten. Daarnaast werd voor een miljard euro (ruim twee miljard gulden) aan noodsteun in de vorm van liquiditeitsleningen verstrekt om de openbare financiën te ondersteunen bij het plotseling stilvallen van de economische bedrijvigheid.
Als voorwaarde voor het verlenen van de liquiditeitsleningen is afgesproken dat Curaçao, Aruba en Sint Maarten ‘versneld werken aan hervormingen die hen versterken’. ,,De landen houden zich aan die afspraak”, meldt de persverklaring.
Het streven is daarbij dat de economie en samenleving in de toekomst beter een crisis kunnen opvangen, zodat de regeringen in staat zijn nieuwe kansen te bieden aan inwoners en bedrijven.
Om de landen daarbij te ondersteunen is afgesproken dat er een onafhankelijk Caribisch hervormings- en ontwikkelingsorgaan wordt opgericht. In een eerste versie was dat de CHE (Caribische Hervormingsentiteit) en op aandringen van de Caribische regeringen is daar ‘ontwikkeling’ nadrukkelijk aan toegevoegd en werd het Coho.
De vier landen hebben deze week een definitief akkoord bereikt over uitwerking van de Rijkswet. ,,Wijzigingen ten opzichte van vorige overleggen behelzen duidelijkere afspraken met de landen over de verwerking van de Landspakketten in de onderscheiden begrotingen.”

‘Waarborgen beleidsruimte en autonomie regeringen’
Vooruitlopend op de formele oprichting van het Coho is met Curaçao, Aruba en Sint Maarten elk een Landspakket afgesproken. De maatregelen uit de Landspakketten worden per land verder uitgewerkt in opvolgende Uitvoeringsagenda’s. ,,Zo is ieder Caribisch land in staat stappen te zetten op een manier die bij hen past.”
Het Coho gaat ondersteuning geven en toezicht houden op de uitvoering van in de pakketten omschreven onderwerpen. Deze taken worden nu nog uitgevoerd door de Tijdelijk Werkorganisatie (TWO).
Er ligt hier en daar nog wat huiswerk. Zo is afgesproken dat de bezwaren die er bestaan over de bevoegdheden van de financieel toezichthouders C(A)ft ‘in de implementatiefase verder worden uitgewerkt’.
Ook worden de afspraken over de mogelijke implicaties van de uitwerking van het samenwerkingsprotocol tussen het C(A)ft en het Coho met daarin de onderlinge taken, rollen en verantwoordelijkheden ‘vastgelegd’. ,,Het Coho en het C(A)ft zullen met de regeringen van de landen over het samenwerkingsprotocol overleggen, voor dit tot stand kan komen of kan worden gewijzigd.”
Curaçao, Aruba en Sint Maarten hebben verder aandacht gevraagd voor een aantal punten van zorg met betrekking tot ‘de uitvoerbaarheid van de wet binnen de constitutionele rechtsorde’. Die punten behelzen het waarborgen van beleidsruimte en autonomie van de regeringen, de samenloop tussen C(A)ft en Coho en de ruimte voor investeringen om de hervormingen en flankerend beleid te kunnen uitvoeren. ,,Nederland heeft toegezegd hierover in gesprek te gaan en afspraken te maken.”