Human Rights: Stop bouw vreemdelingendetentie geen effect

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De Nederlandse bijstand in het ongedocumenteerden-vraagstuk heeft meer weg gehad van symboolpolitiek, vindt Human Rights Defense Curaçao (HRDC).

,,De Nederlandse overheid gooit er wat geld tegenaan en kijkt verder weg, met het gelegenheidsexcuus van de eigen autonomie. Het is een verkeerde keuze geweest om ook de nieuwe vreemdelingenbarak op gevangenisterrein te bouwen. In dit vergevorderde stadium van de bouw lijkt financiële druk door stopzetting van de Nederlandse gelden echter nauwelijks effect te beogen”, aldus Ieteke Witteveen, directeur van de mensenrechtenorganisatie HRDC.
Zij reageert op het besluit van demissionair staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Raymond Knops (CDA), om de financiering van de nieuwe vreemdelingenbarakken op het terrein van de strafgevangenis Sentro di Detenshon i Korekshon Kòrsou (SDKK) stop te zetten.
De politiek van Nederland is wat de eindverantwoordelijkheid voor de mensenrechten betreft volgens Witteveen ‘helaas te kwalificeren als opportunistisch’. ,,En dubbel. Je kunt niet aan de ene kant steeds nadrukkelijk stellen dat de eilanden de autonomie niet aankunnen, maar anderzijds - wanneer dat uitkomt - hard roepen dat het een autonome kwestie van de eilanden zelf is.”
Ze voegt eraan toe: ,,Het alsnog stoppen is wel een bemoedigend signaal dat de Nederlandse regering ervan overtuigd is geraakt dat de huidige aanpak en financiering niet leidt tot een betere bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden van de ongedocumenteerden.”
HRDC is niet rouwig om het stopzetten van de financiering voor het voltooien van de vreemdelingenbarakken. ,,Integendeel”, stelt de directeur. ,,Het besef dat op deze manier geen vooruitgang wordt geboekt, komt eigenlijk vrij laat. De regering in Den Haag had zich vele euro’s van de Nederlandse belastingbetaler kunnen besparen door niet samen met de Curaçaose counterpart tot financiering over te gaan van het verwerpelijke systeem van vreemdelingenbarakken op een gevangenisterrein, achter prikkeldraad, met overal traliewerk en waar een gevangenisregime geldt.” ,,Cosmetische renovaties en uitbreiding van de faciliteiten blijven een ontoelaatbare vrijheidsberoving inhouden, waar vernederingen, wreedheden, machtsmisbruik en onhygiënische toestanden voortduren. Intussen is er enorm veel leed en onrecht gedaan aan honderden kwetsbare burgers die de tragedie uit ons buurland moesten ontvluchten. Het is intriest dat pas nu de ogen van de betrokken bewindslieden in Nederland zijn geopend.”
Zij voegt eraan toe dat de financiering uit Nederland anders, beter en doeltreffender besteed had kunnen worden. Zoals door het helpen opzetten van een transparant en billijk migrantenbeleid in het algemeen en van het toelatingsbeleid in het bijzonder. ,,HRDC heeft, net als onze internationale partners, steeds gewezen op de noodzaak van heldere en transparante richtlijnen en procedures. Dit vanaf het moment van onderschepping, aanhouding, vrijheidsberoving en tot uitzetting.”
Witteveen stelt dat bij het Justitieel Vierlanden Overleg (JVO) van de laatste jaren de vorige regeringen - aan beide kanten van de oceaan - uitsluitend ingezet hebben op repressie, detentie en uitzetting. De directeur: ,,Het beleid is afschrikken, ontmoedigen en terugsturen, met als alibi de aanzuigende werking. Dit beleid wordt helaas door de betrokken bewindslieden in Den Haag gesteund. Dit bevreemdt niet wanneer bedacht wordt hoe onbarmhartig diverse leden van de Europese Unie, inclusief Nederland, omgaan met vluchtelingen.”

‘Toelaten biedt economische kansen’
HRDC ziet liever dat het Koninkrijk een voorbeeld neemt aan de landen in de Caribische en Zuid-Amerikaanse regio, die ondanks hun eigen uitdagingen en armoedeproblemen, toch humanitaire en tijdelijke verblijfsvergunningen hebben gegeven aan miljoenen Venezolanen uit broederschap, solidariteit en medemenselijkheid.
Zij wijst op de economische kansen voor het eiland zelf bij een ordelijke toelating van nieuwe migranten. ,,Feit is dat als er oproepen zijn voor werk, men al te vaak moeizaam aan Curaçaose gegadigden komt, omdat velen van ons ervoor kiezen om te emigreren, naar Nederland, inclusief Bonaire, en elders. Ondertussen vergrijst de bevolking van Curaçao. Het is daarom niet vreemd dat veel werkgevers oproepen tot een meer flexibele en geordende manier tot toegang tot de arbeidsmarkt. Recentelijk werd er nog een petitie van honderden niet-gedocumenteerde Venezolanen aan de minister-president aangeboden voor een ‘fair chance’, ook voor het kunnen oprichten van eenmanszaken voor startende entrepreneurs.”
Witteveen vervolgt: ,,Er moet met spoed aan praktische en realiseerbare oplossingen gewerkt worden. Niet alleen in het belang van de crisismigranten en vluchtelingen, van wie sommigen hier al langer dan vier jaar verblijven, maar ook in het belang van onszelf. Want waar zijn wij, Curaçaoënaars, als er buren in nood zijn? Het is makkelijk bevriend te zijn met een land als het daar goed gaat, maar wat betekent het voor de ziel van een volk wanneer men diezelfde oude vrienden de rug toekeert wanneer ze noodlijdend zijn?”
HRDC wijst erop dat de vorige regering vlak voor de verkiezingen kwam met een traject van de zogenaamde ‘Integrashon Responsabel’ om het ongedocumenteerde inwoners mogelijk te maken een verblijfs- en werkvergunning te kunnen krijgen. De deadline voor dit traject is op 31 december 2021 verstreken. ,,Deze aanvragen worden nu verwerkt. We zijn benieuwd hoe dit in de praktijk zal uitpakken. Zal blijken dat de Integrashon Responsabel een wassen neus was? Ook omdat de vorige regering net op de valreep een moratoriumlijst publiceerde waardoor buitenlandse arbeidskrachten bijna onmogelijk toegang tot de arbeidsmarkt krijgen”, aldus Witteveen. ,,We hopen dat de jonge regering van Curaçao, die indertijd als oppositie kritische vragen in het parlement stelde over de bejegening van migranten, bereid is een andere, meer humanitaire koers te gaan varen.”
Want, zo voert HRDC nog aan, in de twee grondige rapporten van Amnesty International (2018 en 2021) is aangetoond dat het ‘op deze manier niet werkt’. ,,Je kunt nog zoveel renoveren en uitbouwen en in gebouwen blijven investeren, maar zonder een andere mindset en zonder mensen met de juiste trainingen, die weten dat vluchtelingen en migranten geen typische gedetineerden zijn, bereik je niet veel. Ook al kennen we voorbeelden van solidaire en bezorgde mensen onder het gevangenispersoneel.”