Pisas houdt vol: Knops kwam last minute met extra voorwaarden

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De regering ‘betreurt de gang van zaken’, verwijzend naar het feit dat de gouverneur van Curaçao de begroting 2022 niet kan vaststellen en de regering deze daarom niet kan publiceren.

Zo schrijft premier Gilmar Pisas (MFK) aan de Staten. ,,De regering gaat evenwel met overtuiging het verdere proces in om samen met Nederland overeenstemming te bereiken en resultaten te boeken in de uitvoering van het Landspakket, in het belang van eenieder op Curaçao, altijd met de missie en visie om onze autonomie te waarborgen.”
Het Antilliaans Dagblad berichtte gisteren aan de hand van een interne memo dat het nieuwe jaar is begonnen maar dat de Landsbegroting 2022 nog niet van kracht is, nadat gouverneur Lucille George-Wout een stokje voor de publicatie ervan had gestoken. Dit houdt weer verband met de Rijksministerraad (RMR) die op 17 december 2021 het verzoek van Curaçao, om af te kunnen wijken van de norm van een sluitende begroting, niet heeft behandeld.
En dat komt weer omdat Curaçao - evenals Aruba en Sint Maarten overigens - niet instemden met de nota van wijziging (NvW) van het voorstel tot Rijkswet Coho (Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling), waarover al op 2 december ambtelijk akkoord was bereikt.
Pisas aan het parlement: ,,Vanwege het ingenomen standpunt van de regering heeft de RMR de beslissing aangehouden tot de volgende vergadering van 21 januari 2022, om zodoende de regeringen van de verschillende landen de tijd te geven tot een politiek akkoord te komen over de NvW.” Intussen gebruikt zijn kabinet noodgedwongen de begroting van het vorige dienstjaar, die van 2021.
Het is formeel opgeschreven, toch gaat er wel irritatie schuil achter de gang van zaken. Eerder gaf de Nederlandse staatssecretaris Raymond Knops (CDA) al aan weinig begrip te kunnen opbrengen voor de opstelling van de Caribische landen. Pisas stelt in zijn brief aan de Staten dat Curaçao ‘aan alle voorwaarden heeft voldaan’. ,,Desondanks, zoals de laatste tijd vaker gebeurt, kwam de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties enkele dagen voor de RMR met extra voorwaarden voor Curaçao, Aruba en Sint Maarten.”
Hij legt uit: in de aanbiedingsbrief van Knops aan de RMR werden de landen ‘geconfronteerd met de voorwaarden om terstond, vóór aanvang van de RMR-vergadering, bestuurlijk akkoord te gaan’ met de NvW. ,,Voorts moesten de landen akkoord gaan met het vervroegd implementeren van een component uit de NvW, zonder dat de parlementen zich hierover hebben kunnen buigen.”
In een brief van 22 december aan de Tweede Kamer geeft Knops echter aan dat van een nieuwe voorwaarde geen sprake is. Hij stelt dat Curaçao, Aruba en Sint Maarten eensgezind te kennen hebben gegeven het oneens te zijn, omdat het een passage betreft uit de - ambtelijk overeengekomen - NvW bij de rijkswet Coho en als zodanig de parlementen van de landen zich hier nog niet over hebben kunnen uitspreken.
,,Maar is het onredelijk het parlement inzicht te bieden in de verwachte uitgaven en inkomsten, zodat het parlement in staat wordt gesteld zijn budgetrecht uit te oefenen?”, vraagt Knops. ,,Dat is toch een basisprincipe van deugdelijk bestuur? Dit beslispunt is dan ook niet bedoeld om de positie van het parlement te omzeilen, maar juist om deze te versterken.”
De gang van zaken roept bij de regering in Nederland de vraag op ‘in hoeverre er oprechte wil en bereidheid is om serieus aan de slag te gaan met de consensusrijkswet en de noodzakelijke hervormingen’.
In zijn schrijven aan het Curaçaose parlement geeft Pisas echter aan dat ‘op politiek niveau nog geen afstemming heeft plaatsgevonden’. ,,Volgens de staatssecretaris is de vorenbedoelde component uit de NvW juist bedoeld om de Staten een beter beeld van de begroting van het dienstjaar 2022 te kunnen geven en tevens dat hij deze component op de agenda heeft laten plaatsen omdat hij dacht dat een politiek akkoord reeds vóór eerdergenoemde vergadering zou plaatsvinden.”
Toch vindt de regering in Willemstad het ‘niet prudent’ om akkoord te gaan ‘met een voorstel om de bevoegdheid van de Staten te ontnemen’ zelfs voordat er een debat hierover en over de rest van het voorstel tot Rijkswet Coho is gevoerd.

Tekort begroting 2022 bedraagt 162 miljoen
Conform de Rijkswet financieel toezicht (Rft) mogen de landen Curaçao en Sint Maarten slechts met toestemming van de Rijksministerraad in Den Haag een tekort hebben op de (gewone dienst van) de begroting.
In zijn brief aan de parlementsvoorzitter meldt Pisas dat de begroting voor het dienstjaar 2022 is goedgekeurd door de Staten van Curaçao met een tekort van 162,1 miljoen gulden (dat is overigens fors lager dan waar de Raad van Advies van Curaçao in het advies op de gewijzigde ontwerpbegroting 2022 van uitging, namelijk 256,7 miljoen). Op eerdere vragen over de uiteindelijke hoogte van het begrotingstekort gaf de minister van Financiën geen antwoord.
Liquiditeitssteun voor Curaçao voor het eerste kwartaal van dit jaar stond in december niet op de agenda van de RMR, omdat - aldus Pisas - ‘dankzij grote inspanningen van de regering ditmaal geen liquiditeitssteun nodig is’. ‘Desalniettemin’, vervolgt de premier, moest Curaçao van de Nederlandse regering voldoen aan verschillende voorwaarden, waaronder:

• Aanpassing van de ‘concept-Landsverordening eerste tranche optimalisering overheidsgelieerde entiteiten’ conform de voorwaarden van de RMR;
• Het opstellen van een plan van aanpak voor minimalisering van de verliezen van het ziekenhuis CMC;
• Voldoende voortgang tonen in de Uitvoeringsrapportage van het Landspakket over het vierde kwartaal van 2021;
• Samenstelling en vaststelling van de Uitvoeringsagenda (Landspakket) voor het eerste kwartaal van 2022;
• En: ‘Actieve deelname aan de realisatie van Coho’.

De regering meent ‘aan alle voorwaarden te hebben voldaan’. Zo schrijft de minister-president aan de Statenvoorzitter, zijn partijgenoot Charetti America-Francisca (MFK) in - opvallend - zowel het Nederlands als het Papiaments. De brief is deze week door het parlement ontvangen.