Van onze correspondent
Den Haag - Nederland heeft tot nu toe 1,3 miljard euro aan hulp gegeven ter bestrijding van de coronacrisis op de zes Caribische eilanden.
Dat blijkt uit een overzicht in de concept-Rijksbegroting voor Koninkrijksrelaties 2022. Voor het komende jaar staat er nog niets begroot, omdat de steun altijd via aanvullende begrotingen wordt toegevoegd aan de begroting.
De belangrijkste maatregelen op de lange lijst zijn de zeven tranches liquiditeitssteun voor Curaçao, Aruba en Sint Maarten (CAS). Drie tranches van de leningen werden in 2020 toegekend en vier in 2021. Minister van Financiën Wopke Hoekstra maakte bij de presentatie van de begroting in de Tweede Kamer bekend dat er in totaal bijna 80 miljard euro is uitgegeven aan coronasteunmaatregelen. Per inwoner liggen de bedragen voor de CAS-landen en Nederland ongeveer gelijk, waarbij moet worden aangetekend dat het overgrote deel - de liquiditeitssteun - voor de eilanden bestaat uit leningen, terwijl de verleende steun in Europees Nederland over het algemeen niet hoeft te worden terugbetaald.
Aan Aruba is in 2020 voor 207 miljoen euro in drie tranches toegekend, in 2021 was dit 328 miljoen in nog eens vier tranches, in totaal is dat tot nu toe ruim 535 miljoen euro. Curaçao kreeg in 2020 een bedrag van 333,5 miljoen euro in drie tranches, maar sloeg in 2021 twee tranches over. De twee tranches van de leningen die wel werden toegekend waren goed voor 164,6 miljoen. Opgeteld is dat 498 miljoen euro. Het veel kleinere Sint Maarten kreeg aanzienlijk minder liquiditeitssteun, namelijk 92 miljoen in 2020 en 70 miljoen tot nu toe in 2021.
Naast de leningen, waarvan in principe in april 2022 de aflossing moet beginnen, waren er ook giften voor voedselhulp. Hiervoor is in 2020 voor de drie landen samen 41 miljoen euro gedoneerd en in 2021 nog eens 44 miljoen. Ook Caribisch Nederland kreeg in 2020 een half miljoen euro voor voedselhulp.
Kleinere bedragen zijn door Nederland uitgekeerd om een faillissement van Winair te voorkomen en aan Bonaire International Airport (BIA) wegens inkomstenderving. De steun voor Winair in de vorm van een hypothecaire lening van 3 miljoen dollar (2,7 miljoen euro) komt voor rekening van Infrastructuur en Waterstaat. Koninkrijksrelaties draagt hier voor een miljoen euro aan bij. BIA kreeg 3 miljoen euro compensatie.
De openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba hebben apart van de bovengenoemde steun ook extra geld gekregen vanuit Den Haag ter compensaties van inkomstenderving en voor eigen eilandelijk beleid in verband met de coronapandemie. Samen is hiervoor in 2020 ruim 7 miljoen euro uitgekeerd en in 2021 ruim 9 miljoen. Extra kosten die wegens Covid-19 moesten worden gemaakt bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart werden ook gecompenseerd (49.000 euro) en ook voor steun aan de culturele sector werd geld uitgekeerd, namelijk 165.000 euro aan Bonaire, 75.000 euro aan Sint Eustatius en 60.000 euro aan Saba.
Vrije uitkering BES niet hoger
Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES) kregen de afgelopen anderhalf jaar extra vrij te besteden geld in verband met de Covid-19-pandemie. Dit werd door het Rijk toegevoegd aan de vrije uitkering. In de begroting voor het BES-fonds voor 2022 wordt expliciet gemeld dat dit incidenteel is en dat ‘niet voorzien’ is dat de vrije uitkering ook in 2022 wordt verhoogd. Anderzijds wordt ook niet uitgesloten dat dit opnieuw noodzakelijk is in verband met de pandemie.
Door de incidentele toevoegingen aan de vrije uitkering was die in 2020 in totaal voor de drie eilanden 51,3 miljoen euro en in 2021 zelfs nog meer: 57,5 miljoen. Voor 2022 staat een bedrag 42,3 miljoen euro begroot. Voor de daaropvolgende jaren is vooralsnog 35,2 miljoen euro begroot voor de vrije uitkering aan de BES-eilanden.
