Veertien moties in Tweede Kamer over Cariben

Van onze correspondent
Den Haag - In de Tweede Kamer werden gisteren veertien moties ingediend naar aanleiding van een drietal debatten die met het Caribisch deel van het Koninkrijk hebben te maken.

De meeste moties werden door de bewindslieden van Koninkrijksrelaties en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) ontraden.
De eerste ingediende motie was een opvallende. Kamerlid Jorien Wuite (D66) vroeg het kabinet om de regeringsleiders van Curaçao, Aruba en Sint Maarten uit te nodigen op het Catshuis, de ambtswoning van premier Mark Rutte. Daar zou moeten worden gesproken over ‘een heldere visie’ die nu ontbreekt voor het Koninkrijk, aldus Wuite in haar overweging.
Er zijn veel uitdagingen voor het Koninkrijk, zei Wuite. Ze noemde onder andere de klimaatverandering, de economie en de mensenrechten. In hun beraad op het Catshuis zouden de premiers tot een gezamenlijke visie moeten komen voor onder andere de ‘sustainable development goals’ van de Verenigde Naties.
Staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties reageerde afwijzend. Hij somde de overleggen op die al plaatsvinden op het gebied van justitie, buitenlandse betrekkingen, defensie en het Koninkrijk als geheel. Bovendien zijn er ambtelijke overleggen. Verder wees Knops op de uitnodiging die is uitgegaan naar aanleiding van een motie over de taakverdeling in het Koninkrijk uit 2019. Daarop kwamen pas laat antwoorden, zodat het nu in de planningsfase is.
Wuite was verbaasd over de reactie van Knops. Zij wees in een interruptie op de symboliek die uitgaat van een uitnodiging voor het Catshuis. ,,Het is goed voor de onderlinge verhoudingen, die nu slecht zijn.” Knops ontkende dat de relaties slecht zijn: ,,In alle goede relaties gebeurt wel eens wat. Daar praten we dan over.” Voor de symboliek geeft hij weinig: ,,Daar hebben we geen tijd voor, het gaat om de daden.” Uitnodigingen voor het Catshuis zijn overigens aan premier Rutte: ,,Hij kan uitnodigen wie hij wil.”
Sylvana Simons (BIJ1) kwam met een motie om de liquiditeitssteun sneller uit te keren. Ze hekelde nog eens de koppeling voor Sint Maarten aan het bestuur bij de luchthaven, wat aanvankelijk geen voorwaarde was. Knops wees erop dat die tranche inmiddels wordt uitgekeerd, maar benadrukte dat voorwaarden er nu eenmaal bij horen. Simons wil bij volgende tranches dat het geld binnen twee weken wordt uitgekeerd nadat de landen hebben voldaan aan de voorwaarden. Knops zei dat niet te kunnen garanderen, waarbij hij ook verwees naar de kritiek van de Algemene Rekenkamer op het kabinet, dat de steun zonder voorafgaande goedkeuring van het parlement uitgekeerde.
Een motie van Wuite om het herstel van de democratie op Sint Eustatius naar voren te halen werd door Knops ook ontraden. ,,Het gaat niet om een einddatum, maar om een eindstaat.” Wel zei de demissionaire bewindsman extra capaciteit te overwegen, waardoor het proces mogelijk kan worden versneld. Hij kan daarom leven met de wens van Don Ceder (ChristenUnie) om de resultaten leidend te maken.
Net als in het debat over Caribisch Nederland zei Knops dat het voortzetten van subsidie voor telecomdiensten aan het volgende kabinet is. Daarom laat hij het oordeel over de motie van Ceder hierover aan de Kamer. Ook een motie van Aukje de Vries (VVD) en Joba van den Berg (CDA) om de landbouw extra te stimuleren op de eilanden kan de goedkeuring van Knops wegdragen. ,,Zelfredzaamheid is belangrijk.”
Minister Wouter Koolmees (SZW) wil zich niet vastleggen op een verhoging van het wettelijk minimumloon op de BES-eilanden, waar Attje Kuiken (PvdA) om vroeg. Hij wil dit wel in voorbereiding nemen voor het volgende kabinet. Op de vraag van Kuiken of hij meer stappen wil zetten als de formatie langer duurt, zei Koolmees dat het kan worden meegenomen als het demissionaire kabinet nog de begroting voor 2022 moet maken.
Op de motie van Van den Berg om de mogelijkheden voor een structurele werkloosheidsuitkering voor de BES-eilanden voor te bereiden voor de formatie reageerde Koolmees positief. ,,Dat vraagt geen afweging.” Maar een vergelijking tussen de kosten van levensonderhoud in Caribisch en Europees Nederland, een motie van Ceder, heeft volgens hem geen toegevoegde waarde. ,,Dat is niet relevant.” Bovendien heeft het geen toegevoegde waarde, omdat de kosten op de eilanden in 2018 al zijn onderzocht.