Van een onzer verslaggevers
Den Haag - Nederland gaat via de Landspakketten structureel een bedrag beschikbaar stellen oplopend tot 45 miljoen euro in 2025 om zo de operationele capaciteit ter ondersteuning en versterking van de rechtshandhaving te verbeteren in de landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten (CAS).
Dat antwoordt de Nederlandse regering op vragen gesteld in de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties over een onlangs gepubliceerd rapport van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV). Het gaat om het AIV-rapport ‘Veiligheid en rechtsorde in het Caribisch gebied’ maar ook de ‘Latin America Organized Crime Study for the Kingdom of the Netherlands’ van InSight Crime, uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse regering.
,,Nederland ondersteunt de landen bij het versterken van de rechtshandhaving door invulling en uitvoering te geven aan samenwerkingsregelingen en rijkswetten”, zo wordt geantwoord op de vraag in hoeverre de Nederlandse bemoeienis ‘schuurt’ met de autonome status van de landen in het Koninkrijk. De praktijk leert dat de landen nog veel ondersteuning van Nederland nodig hebben. Met de financiële steun van 45 miljoen euro wordt onder andere ‘een flinke impuls gegeven aan de gezamenlijke aanpak van ondermijning en de gezamenlijke bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit binnen het Koninkrijk’. ,,Bovendien zetten de Caribische Landen via de maatregelen uit de Landspakketten in op het structureel verbeteren van diverse onderdelen in de keten”, zo wordt hierbij uitgelegd. En dat die steun nodig is, blijkt uit een eerdere uitspraak van de staatssecretaris in juli 2020, namelijk dat ‘indien Nederland de ondersteuning terugtrekt er een probleem ontstaat’. De uitleg vervolgt: ,,Om de criminaliteitsvormen zoals benoemd in het InSight Crime-rapport gezamenlijk het hoofd te bieden, is een lange adem nodig. Hiervoor is Nederlandse ondersteuning, bijvoorbeeld via het uitzenden van officieren en rechters, de uitbreiding van de duurzame ondermijningsaanpak of de versterking van het grenstoezicht de komende jaren onontbeerlijk.”
Waar het gaat om de grensoverschrijdende, georganiseerde (drugs)criminaliteit stelt de Nederlandse regering dat via de recherchesamenwerking in het Caribisch gebied de aandacht gericht wordt op het onaantrekkelijk(er) maken van het Caribisch deel van het Koninkrijk voor criminele activiteiten, om de nationale effecten te reduceren. Beargumenteerd wordt: ,,Wanneer het Caribisch gebied onaantrekkelijk is voor de criminaliteit in de drugsproducerende landen, zal dat naar verwachting directe effecten hebben op de cocaïnesmokkel maar ook de illegale geldstromen vanuit de regio richting Nederland.”
Plannen Nederlandse Politie
Verder heeft de Nederlandse Politie (NP) een ‘Operationele Strategie op Latijns-Amerika en de Caribische regio’ geformuleerd dat op dit moment wordt uitgewerkt in vier deelprojecten, waaronder de opzet van een informatieknooppunt Cariben. ,,Voor de uitwerking van die strategie zal geadviseerd worden om samen met de Caribische (opsporings)partners strategieën te ontwikkelen die aansluiten bij de NP-fenomeenprogramma’s ‘ondermijning’ en ‘Financieel Economische Criminaliteit’. Het gaat hier onder meer om informatie-uitwisseling, interventiemogelijkheden en capaciteitsopbouw.
Verder zijn ook de Openbaar Ministeries (OM’s) van alle landen betrokken bij de bestrijding van de grensoverschrijdende, georganiseerde (drugs)criminaliteit. ,,Het OM heeft immers het mandaat om onderzoeken te starten en om hierin met betrekking tot de aanpak richtinggevende, beleidsmatige keuzes te maken.
De Procureurs-Generaal voor het OM Curaçao, Sint Maarten, BES en van het Parket Aruba zijn verantwoordelijk voor de aanpak van grensoverschrijdende criminaliteit in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Wel levert het OM Nederland op verzoek structureel expertise om de grensoverschrijdende georganiseerde criminaliteit aldaar aan te pakken. Ook is het OM Nederland betrokken door middel van allerlei bestaande samenwerkingsverbanden en overlegstructuren met de OM’s in het Caribisch gebied”, zo wordt nader uitgelegd.
Verder verwijst de Nederlandse regering naar een op 4 februari 2021 ondertekend ‘protocol versterking grenstoezicht’ conform de Landspakketten. ,,Met dit protocol wordt voorzien in een multidisciplinaire aanpak tussen diverse lokale en Nederlandse grensdiensten. Nederland investeert door additionele personele bijstand van de Koninklijke Marechaussee en Douane Nederland aan de landen te leveren, financiële middelen ter beschikking te stellen zodat de Kustwacht Caribisch Gebied op termijn 24/7 inzetbaar kan zijn. Daarnaast worden incidentele financiële middelen voor de lokale diensten ter beschikking gesteld. Afspraken omtrent de uitvoering worden momenteel uitgewerkt in een plan van aanpak per land. Hierin zal de nadruk liggen op de samenwerking tussen de diverse diensten in de keten. Voor een effectieve geïntegreerde aanpak van de bestrijding van georganiseerde criminaliteit is een goede informatie-uitwisseling essentieel. De afgelopen jaren zijn er dan ook door de Landen gezamenlijk stappen gezet. Een voorbeeld hiervan betreft het instellen van een platform bestaande uit deelnemers van de lokale korpsen, het Recherchesamenwerkingsteam, de Kustwacht en de Koninklijke Marechaussee.” Verwezen wordt verder naar de afspraken die zijn gemaakt met betrekking tot de versterking van de rechtshandhavingsketen in brede zin in de Landspakketten. Hiervoor worden ook middelen vrijgemaakt om een bijdrage leveren aan de versterking van de rechtsstaat, door in ieder geval in te zetten op het versterken van het grenstoezicht, de aanpak van financieel-economische criminaliteit en het verbeteren van het gevangeniswezen.
De vragen van de commissie Koninkrijksrelatie waren gericht aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Defensie.
