Geschillenregeling op lange baan
Van onze correspondent
Den Haag - Curaçao, Aruba en Sint Maarten blokkeren de behandeling van de Rijkswet Koninkrijksgeschillen in de Eerste Kamer. Daar stond de geschillenregeling voor aanstaande dinsdag op de agenda. Na goedkeuring zou de wet na ruim tien jaar praten eindelijk van kracht worden, maar daar ziet het nu niet meer naar uit.
Staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties vroeg gisteren de Eerste Kamer de behandeling van het wetsvoorstel aan te houden. Het zag er tot enkele dagen geleden nog naar uit dat dinsdag de laatste stap gezet zou worden naar invoering van de wet. ,,In de afgelopen dagen is echter gebleken dat binnen de Staten van Aruba, Curaçao en Sint Maarten geen steun voor dit voorstel aanwezig is”, schrijft Knops.
Knops vraagt van de Senaatsvoorzitter uitstel ‘om de Rijksministerraad (RMR) in de gelegenheid te stellen zich te beraden op de ontstane situatie’. Wanneer dat gaat gebeuren schrijft hij niet. Eerder deze week kondigden meerdere Statenleden van de Caribische landen aan bij het debat in de Senaat aanwezig te willen zijn om daar hun bijdrage te leveren. Het was al duidelijk dat ze bezwaren zouden maken. Mogelijk dat de staatssecretaris nu met de Caribische politici zal overleggen voor hij het onderwerp in de RMR aan de orde stelt.
De Rijkswet Koninkrijksgeschillen stond gisteren nog steeds op de agenda voor 1 juni. Maar het verzoek van Knops tot aanhouding van de behandeling zal waarschijnlijk worden ingewilligd. De kans lijkt daardoor klein dat de wet voor het zomerreces alsnog door de Eerste Kamer zal worden aangenomen. Bij aanpassingen zal de wet weer terug moeten naar de Tweede Kamer.
Niet alleen de Staten, ook verschillende staatsrechtgeleerden en de RvS zijn niet gelukkig met de wet. Ex-minister en jurist Suzy Camelia-Römer maakte onlangs in een opiniestuk in deze krant gehakt van het wetsvoorstel, dat volgens haar de bijl zet aan de wortels van het Statuut.
Bij de staatkundige hervorming in 2010 werd afgesproken dat er een geschillenregeling moest komen voor het Koninkrijk. In de jaren daarna kwam er weinig van de grond, omdat er verschil van mening was over de invulling van de regeling. De Caribische landen willen een onafhankelijk orgaan dat bindende uitspraken doet, Nederland voelt daar niets voor.
In de Tweede Kamer werd in 2019 uiteindelijk ingestemd met een nieuwe Afdeling Koninkrijksgeschillen bij de Raad van State van het Koninkrijk. Maar de RMR houdt het laatste woord en daarin heeft Nederland de meerderheid. Ook al staat in de wet dat er zwaarwegende gronden moeten zijn om af te wijken van het oordeel van de RvS hebben de landen grote moeite met deze beslissende stem van de Nederlandse regering.
