Nieuwe commissie KR kritisch over stopzetten steun Sint Maarten
Van onze correspondent
Den Haag - De nieuwe commissie voor Koninkrijksrelaties van de Tweede Kamer was gisteren weinig enthousiast over het optreden van CDA-staatssecretaris Raymond Knops tegenover de eilanden. 
Vooral voor het opschorten van de liquiditeitssteun aan Sint Maarten bestaat weinig begrip, VVD en CDA uitgezonderd.
Het was het eerste debat met Knops sinds het aantreden van de nieuwe Tweede Kamer. Jorien Wuite (D66) had al eerder met hem te maken in haar periode als Gevolmachtigde minister van Sint Maarten en stelde in haar informele ‘maidenspeech’ in de commissie vast dat Knops terecht is gekomen in een negatieve spiraal van verharding.
Ze vroeg om een andere toon en meer nuance in de gesprekken met de landen en eilanden. ,,Vier eeuwen kolonisatie hebben nog steeds effect. De toekomst moet gebaseerd zijn op gelijkwaardigheid.” Wuite verwees hiervoor ook naar rapporten van de Nationale Ombudsman, de Raad van State (RvS) en de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) die kritisch zijn over de verhoudingen in het Koninkrijk.
Wuite bleef als ex-politicus van Sint Maarten wijselijk weg bij de recente controverse over de stopgezette liquiditeitssteun. Maar dit werd ruimschoots goedgemaakt door de Kamerleden Attje Kuiken (PvdA), Don Ceder (ChristenUnie) en Sylvana Simons (BIJ1). Zij vroegen zich af of het opschorten van de steun wel legitiem was, aangezien er in de Rijksministerraad (RMR) al een besluit over was genomen. Het koppelen van de uitbetaling met de ‘good governance’ bij de luchthaven is volgens Ceder zelfs staatsrechtelijk zeer twijfelachtig.
In zijn antwoorden herhaalde Knops steeds weer dat de problemen bij de luchthaven al drie jaar spelen en dat de afspraken over het wederopbouwproject steeds weer niet worden nagekomen, terwijl het al lang klaar had kunnen zijn. En het is niet de enige niet nagekomen afspraak door Sint Maarten. Hij wijst op de rechtshandhaving, waarop al sinds 2010 nauwelijks tot geen voorgang wordt geboekt: ,,Het is een litanie aan teleurstellingen. Dat doet iets met het vertrouwen”.
Volgens Knops valt dat niet te scheiden van de voorwaarden die werden gesteld voor de nu opgeschorte tranche liquiditeitssteun. Alles heeft met elkaar te maken. ,,We hebben niet veel instrumenten om te sturen. Er is te veel gebeurd om het nu maar gewoon over te maken.”
Het klopt dat op 23 april Sint Maarten had voldaan aan de voorwaarden voor de steun, maar er kwamen al snel signalen dat het niet goed ging op de luchthaven. Aanvankelijk werd dat door de regering van Sint Maarten afgedaan als geruchten, maar het bleek te kloppen. Daarom is de uitvoering van het besluit van de RMR opgeschort en wordt het onderwerp morgen opnieuw besproken. Op wat daar de uitkomst van kan zijn, kan Knops niet vooruitlopen.
Ceder en Simons namen geen genoegen met deze uitleg. Volgens het CU-Kamerlid maakt Knops gebruik van een oneigenlijk instrument, omdat er twee afspraken met elkaar worden vermengd die los van elkaar staan. ,,De opdracht voor betaling is gegeven. Dit kan doorwerken in de verhoudingen tussen de landen.”
De Kamer maakt zich ook zorgen over de achterblijvende vaccinatiegraad op Sint Eustatius en Sint Maarten. Wuite is bang dat er straks doses moeten worden weggegooid omdat de datum verloopt. Zij pleitte ervoor om die dan maar naar Suriname te sturen. Knops sloot dat niet uit, maar hoopt toch dat er nog op tijd genoeg mensen op de eilanden zelf de vaccinatie gaan halen.
Hij wees erop dat ze anders in de problemen komen als straks alle grenzen weer opengaan. En of er dan alsnog vaccins naar Statia gaan kon hij niet garanderen, wat volgens Simons een verkapt dreigement was. Knops lichtte nader toe dat hij probeerde uit te leggen dat er (ook in Nederland zelf) ooit een einde komt aan de steunmaatregelen van het kabinet.
Wuite kondigde aan het einde van het debat aan een motie te gaan indienen over de manier waarop het kabinet zich opstelt tegenover de eilanden. Die zal worden ingediend in een plenair zogenoemd tweeminutendebat. Waarschijnlijk komt dit pas na de twee debatten die de commissie de komende weken nog gaat voeren over Sint Eustatius en het ijkpunt sociaal minimum en de armoede op de BES-eilanden.
