Van onze correspondent
Den Haag - De verplichte negatieve PCR-test die reizigers naar Nederland sinds 29 december moeten tonen staat op losse schroeven.
De voorzieningenrechter in Den Haag heeft een reiziger die hiertegen een kort geding aanspande op oudejaarsdag in het gelijk gesteld.

Wat dit betekent voor passagiers die vanuit de Caribische eilanden naar Nederland vertrekken moet nog blijken. Het Nederlandse kabinet is in hoger beroep gegaan.
De poging van het kabinet om via de aanpassing van de artikelen 53 en 54 van de Wet publieke gezondheid (Wpg) de verplichte PCR-test mogelijk te maken, lijkt na het kort geding mislukt. Voor die aanpassing ging het kabinet er nog vanuit dat het zonder wetswijziging niet mogelijk is een Nederlands staatsburger te dwingen een PCR-test te laten afnemen. De rechter gaat daar echter nog steeds van uit, zo blijkt.

Het geding was aangespannen door een familie die op 24 december naar Zanzibar vertrok. De dag ervoor had minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid de invoering van de testplicht vanaf 29 december aangekondigd. Het gezin van een moeder en twee kinderen zou op 3 januari terugkeren naar Nederland en hoorde dus een dag voor vertrek dat zij zich dan moesten laten testen.
Het gaat om het gezin van Jeroen Pols, de jurist van actiegroep Viruswaarheid, die protesteert tegen alle coronamaatregelen die het Nederlandse kabinet afkondigt. De rechter maakt in zijn vonnis duidelijk dat de maatregelen tegen verspreiding van het virus nodig zijn. Maar de wet maakt het volgens hem niet mogelijk Nederlandse ‘onderdanen’ te dwingen zich te onderwerpen aan een lichamelijk onderzoek. Ook al is een PCR-test ‘weinig belastend’, het blijft een aantasting van de lichamelijke integriteit.
Het grootste probleem is volgens de rechter dat de verplichting voor het tonen van een negatieve PCR-test indirect aan de passagier in het buitenland wordt opgelegd. Het wordt via de veiligheidsregio aan de luchthaven (Schiphol) opgelegd. Die geeft op zijn beurt luchtvaartmaatschappijen de opdracht in het buitenland van hun passagiers het bewijs te eisen voor zij aan boord gaan.

,,Voor een verplichting die zich via deze getrapte reeks van maatregelen, een aanwijzing van de minister, een opdracht van de voorzitter van de veiligheidsregio, en een opdracht aan een luchtvaartmaatschappij door de luchthavenexploitant - per saldo richt tot een reiziger die naar Nederland vliegt, bieden (…) de artikelen 53 en 54 Wpg naar het oordeel van de voorzieningenrechter onmiskenbaar geen basis.”
De rechter citeert uit de wet een alternatieve maatregel. In de wet is namelijk de mogelijkheid opgenomen om een verplichte quarantaine op te leggen aan reizigers. Hoogleraar Staats- en Bestuursrecht Wim Voermans zegt in een reactie tegen de NOS dat dit ‘paardenmiddel’ nu mogelijk in beeld komt.
Volgens hoogleraar Algemene Rechtswetenschap Jan Brouwer zal het kabinetsbeleid worden aangepast. Want de uitspraak geldt weliswaar alleen voor dit ene geval, een volgende passagier kan de Staat weer dagen en mag dan dezelfde beslissing verwachten van de rechter. Tegen de Volkskrant zegt hij dat een quarantaineplicht met een hoge boete een afschrikwekkende werking kan hebben, al is de controle lastig.
Op Nederlandse nieuwswebsites leidde de uitspraak op oudejaarsdag tot berichtgeving. Maar veel aandacht kreeg het nieuws niet tussen de berichten over door corona overbelaste ziekenhuizen en het verloop van de jaarwisseling in Nederland.

Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.