Nederland mist politieke wil

AIV: Nog te veel afstandelijkheid in Koninkrijk

Van een onzer verslaggevers
Den Haag/Willemstad - De politieke wil binnen het Koninkrijk om meer verantwoordelijkheid te nemen is lange tijd gering geweest, stelt de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) aan de vooravond van tien jaar 10-10-’10.

Volgens de AIV komt dit ‘omdat dit van Nederland veel extra inspanningen vergt en gepaard gaat met risico’s vanwege de gecompliceerde relaties met de eilandbesturen en gebrek aan steun bij de politieke achterbannen’. Kortom: het ligt of lag te gevoelig allemaal.
Postkoloniale gevoeligheden en beperkende interpretaties van het in 2010 aangepaste Statuut lijken door zowel Nederland als de landen in het Caribisch gebied - Curaçao, Aruba en Sint Maarten (CAS) - te worden aangewend ‘om het gebrek aan politieke wil te maskeren’.
Het AIV-rapport zegt het recht voor z’n raap: ,,Weinig voortvarende besluitvorming in de Rijksministerraad houdt onvoldoende rekening met de wens van de bevolkingen op de eilanden die schoon genoeg hebben van corruptie en groeiende ongelijkheid.”
De adviesraad pleit voor ‘hernieuwde betrokkenheid (van Nederland, red.) bij de Caribische regio’. ,,De relaties binnen het Koninkrijk worden nog te veel gekenmerkt door een verregaande mate van afstandelijkheid. Gelet op de grote uitdagingen waarvoor de Caribische regio staat, kan geen van de landen het zich veroorloven op de oude voet door te gaan.”
Voor Nederland is het ‘urgent geworden om het blikveld te verbreden naar de andere zijde van de Atlantische Oceaan’. De voortdurende crisis in Venezuela, de sterk toegenomen internationale cocaïnehandel, maar ook recente disruptieve ontwikkelingen zoals de Covid-19-pandemie, nopen daartoe.
De Nederlandse regering-Rutte had de AIV gevraagd welke veiligheidstrends zich de komende tien jaar zullen ontwikkelen in het Caribisch gebied en wat de consequenties daarvan zijn voor de buitenlandse betrekkingen en de veiligheid van het Koninkrijk der Nederlanden en voor de Caribische CAS-landen in het bijzonder.
De AIV is in Nederland het adviescollege voor regering en parlement op het gebied van buitenlands beleid en adviseert gevraagd en ongevraagd over internationale vraagstukken. Jaap de Hoop Scheffer is voorzitter en onder meer oud-minister Antilliaanse en Arubaanse Ernst Hirsch Ballin is lid. Joris Voorhoeve, zelf ook voormalig minister belast met de Antillen, is voorzitter van de commissie die dit AIV-advies heeft voorbereid.
De diverse aandachtsgebieden uit de adviesaanvraag impliceren een breed veiligheidsbegrip. De AIV gebruikt ‘human security’ als conceptueel kader, waarin menselijke waardigheid en welbevinden centraal staan. Hierdoor hebben veiligheidsinspanningen ook betrekking op rechtsstatelijkheid en ontwikkeling.