Onderzoek: Hoog percentage chronisch zieken op eilanden
Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Curaçao en Aruba hebben relatief veel inwoners met een chronische ziekte of aandoening. Dat, in combinatie met een vergrijzende bevolking, maakt de eilanden kwetsbaar voor een uitbraak van Covid-19.
Dat blijkt uit een publicatie in de Pan American Journal of Public Health gisteren, waaraan drie medici met een Curaçaose achtergrond hebben meegewerkt: professor dokter Ashley Duits, geneeskundestudent Priscilla Maria en assistent neurologie Lung Jeung. Professor Duits is op Curaçao directeur van de Bloedbank, Maria en Jeung studeren en werken in Nederland. De vierde auteur van het artikel ‘Sars-CoV-2 outbreak on the Caribbean islands of the Dutch Kingdom: a unique challenge’, is Jamiu Busari, verbonden aan Maastricht University.
De vier wijzen erop dat de zes eilanden van het Koninkrijk snel stringente maatregelen hebben genomen om een uitbraak van het coronavirus te voorkomen, maar daardoor ook voor enorme uitdagingen staan. De overheden hebben actie ondernomen nog ‘voordat er een lokale transmissie was bevestigd’. De keuzes van de maatregelen waren de juiste en ‘moedig’, omdat ‘de hele economie daardoor op slot ging’. Dat terwijl in Spanje en Italië gewoon nog voetbalwedstrijden werden gespeeld en in Nederland carnaval werd gevierd. De restricties hadden effect maar zorgden ook voor ‘veel chagrijn onder de bevolking’, waardoor de overheden in opeenvolgende persconferenties hun besluiten moesten uitleggen.
Maar de vraag is hoeveel schade de ziekte zal aanrichten als er geen maatregelen worden genomen. Op basis van wat in juni bekend was - het artikel werd op 18 juni ter publicatie aangeboden -, lopen oudere volwassenen met een zorgwekkende onderliggende medische conditie meer risico ernstig ziek te worden van Covid-19. De bevolking van de eilanden, in ieder geval van Aruba en Curaçao, blijkt dan erg kwetsbaar. De auteurs beroepen zich op gegevens uit de census van 2011 op Curaçao en op het Step-onderzoek op Aruba. Tenminste 27,4 procent van de inwoners van Curaçao heeft een of meer chronische ziektes of aandoeningen. Op Aruba komen obesitas, hypertensie en diabetes het meest voor onder respectievelijk 77,1 procent, 40,7 procent en 5,4 procent van de bevolking. Niet overdraagbare ziektes, hoofdzakelijk hart- en vaatziekten en kanker, zijn verantwoordelijk voor 79 procent van de sterfgevallen op Curaçao en 85 procent op Aruba. Beide eilanden hebben bovendien te maken met een verouderende populatie. Die combinatie is kritiek en maakt dat het risico hoog is dat een uitbraak van Covid-19 grote gevolgen heeft.
De eilanden in het Koninkrijk hebben laten zien snel adequate veiligheidsmaatregelen te kunnen nemen, stellen de auteurs. ,,Maar de pandemie heeft het licht laten schijnen op de dagelijkse uitdagingen in de zorg.” De beperkte capaciteit van ic-units is een bedreiging. In voorbereiding op toekomstige epidemieën zal een nauwere samenwerking tussen de eilanden van het Koninkrijk nodig zijn, waarschuwen de auteurs. Mogelijk zullen daar ook andere Small Island Developing States (SIDS) in het Caribisch gebied bij betrokken moeten worden. ,,De eilanden zijn te klein om elk voor zich een gezondheidszorgsysteem van hoog niveau te ontwikkelen en onderhouden.” Binnen een kleine populatie van maximaal 160.000 inwoners is er onvoldoende vraag naar specialistische zorg van hoge kwaliteit. ,,Nauwere samenwerking en het verdelen van zorg over de eilanden kan een goede strategie zijn die leidt tot sterkere samenwerkingsverbanden met Nederlandse organisaties.”
Maar ook dat zal gepaard gaan met de nodige financiële, logistieke en ethische uitdagingen. Het regelmatig overvliegen van patiënten is een enorme onderneming, beseffen de auteurs van de publicatie. Verschillende medisch specialisten zullen gedwongen zijn hun dienstverlening op een andere plek en op een ander manier aan te bieden als bepaalde behandelingen op hun eiland niet langer mogelijk zijn. Bovendien spelen morele en ethische dilemma’s een rol ‘als mensen op het moment dat zij het meest kwetsbaar zijn, gescheiden worden van vrienden en familie’. Het gaat om een ‘delicate balans tussen volksgezondheid en de economie’. Om de juiste beslissingen te kunnen nemen, is een wetenschappelijk en ethisch platform nodig dat gebruik kan maken van data en modellen, aldus de auteurs.
