Veel interesse voor VVU onder onderwijzend personeel

Van een onzer verslaggevers

Willemstad - Behalve dat er plannen zijn om 18 procent te bezuinigen op de onderwijsbegroting in 2021, wordt ook de vergoeding aan de scholen in verband met het gratis onderwijs geschrapt en kan de wetgeving voor vervroegde vrijwillige uittreding (VVU) verder roet in het eten gooien.

Volgens de laatste update van het ministerie van Bestuur, Planning en Dienstverlening (BPD), die stelt dat de aantallen telkens veranderen, zijn er op dit moment 631 ambtenaren die interesse hebben getoond voor de VVU, waaronder 79 onderwijzend personeel.

Maghalie van der Bunt-George, directeur van de Vereniging Protestants Christelijk Onderwijs (VPCO) ziet een dreiging in de VVU die de BPD-minister Armin Konket (MAN) invoert om zo het overheidsapparaat in te krimpen. ,,Bij de VPCO gaat het om zo’n 20 medewerkers die hiervoor in aanmerking zouden kunnen komen. Om en nabij de helft hiervan heeft hier ook daadwerkelijk interesse in. Dat betekent 4 procent van het totaalaantal leerkrachten voor ons. Maar van die tien kunnen niet allen direct weg. Sommigen halverwege of einde van het jaar als ze de betreffende leeftijd hebben bereikt. Als er ook bij andere schoolbesturen veel vacatures ontstaan, zullen er op de arbeidsmarkt verschuivingen komen. De schaarste zal toenemen. Temeer nu we ook personeel kunnen verliezen door de aangekondigde algemene bezuinigingen in het onderwijs waardoor de dreiging ontstaat dat personeel ontslagen en grotere klassen gevormd moeten worden. Elders in het Koninkrijk zijn de salarissen verhoogd en de arbeidsomstandigheden beter. Voor het funderend onderwijs geldt dat zowat alle vierdejaars studenten al voor de klas staan. Het is lastig vergunningen op tijd klaar te krijgen voor Surinamers. Vanuit Nederland wordt de overtocht voor kandidaten voor het funderend onderwijs niet vergoed.”

Bij het Rooms Katholiek Centraal Schoolbestuur (RKCS) is nog niet onderzocht hoeveel leerkrachten in aanmerking komen en hoeveel ook om de VVU gevraagd hebben. Het is van zes personen bekend dat zij echt ontslag aangevraagd hebben om gebruik te maken van de VVU, aldus RKCS-directeur Lisette van Lamoen-Garmers. Uit welingelichte bron zou het in het bijzonder onderwijs weleens kunnen gaan om 200 leerkrachten die in aanmerking komen. Naar verluidt zijn op Aruba de topfuncties en het onderwijspersoneel uitgesloten van de mogelijkheid van VVU. In reactie hierop wordt vanuit BPD gesteld: ,,Op Curaçao wordt geen onderscheid gemaakt. Dat wordt beschouwd als discriminatie. Wel wordt er naar de kritische functies gekeken en die ambtenaren kunnen niet direct vertrekken voordat er vervanging gevonden is. Ondertussen wordt gekeken naar meer digitalisering waardoor processen sneller gaan in het overheidsapparaat en naar meer samenwerking.”

Naast uittreders via de VVU, zal de aangekondigde bezuiniging op de begroting in 2021 de kop kunnen kosten aan 150 leerkrachten in het funderend onderwijs (fo). Dit blijkt uit een brandbrief die de gezamenlijke schoolbesturen van het bijzonder onderwijs deze week nog hebben gestuurd naar de regering.

De gevolgen zijn legio. Zo kan ervoor gekozen worden leerlingen te herverdelen over scholen. Gevolg is dat er dan scholen gesloten moeten worden, kinderen niet meer in hun wijk naar school kunnen en er een transportprobleem kan ontstaan, zo wordt aangevoerd. Een ander gevolg is dat de klassen moeten worden vergroot tot 40 kinderen per klas. ,,De lokalen zijn hier niet op gebouwd en dit is ook pedagogisch en didactisch onverantwoord”, aldus de schoolbesturen. Een mogelijkheid is om de duurdere gepensioneerde krachten te vervangen met jonge leerkrachten. Maar: ,,Het beroep van leerkracht is niet aantrekkelijk. We worden nu reeds geconfronteerd met ernstige schaarste waardoor gepensioneerden noodgedwongen worden ingezet. Het opleiden en aantrekken van jonge krachten vereist strategie en dus tijd en een andere profilering van het vak.”

Verder zal leerlingenzorg ‘die nu reeds minimaal is’, geschrapt moeten worden. Dat betekent dat maatschappelijk werkers, interne begeleiders en remedial teachers zullen moeten worden ontslagen. ,,Juist nu de sociale problematiek op ons eiland enorm is, zou de leerlingenzorg eerder moeten worden opgeschaald dan afgebroken”, zo wordt gesteld. Met het nieuwe Covid-protocol is het zelfs zo dat het aantal leerkrachten uitgebreid zou moeten worden. Want: ,,Leerkrachten die verkouden zijn mogen niet komen werken en er zijn risico-leerkrachten die in zijn geheel niet meer voor de klas kunnen worden gezet zolang er geen vaccin is.”

De gevolgen voor het algemeen voortgezet- en beroepsonderwijs zijn tevens zeer ingrijpend, aldus de schoolbesturen. Ook hier zal de formatie moeten inkrimpen waardoor bepaalde vakken niet meer kunnen worden gegeven of voor bepaalde vakken minder onderwijstijd beschikbaar is. ,,Hiervoor zal de wet moeten worden aangepast”, zo wordt eraan toegevoegd. Gevolg: lager rendement onderwijs, onverantwoord - gezien het nieuwe normaal - vergroten van klassen boven de 30 leerlingen, minder zorguren maar grotere problematiek en meer afstandsonderwijs terwijl daar niet de digitale faciliteiten voor in orde zijn.

Tot slot wijzen de schoolbesturen er nog op dat de scholen in het kader van het gratis onderwijs (enseñansa liber) een bedrag ontvangen voor additionele kosten en lesmateriaal. Als het gratis onderwijs afgeschaft wordt en alleen minderbedeelde ouders financiële steun krijgen, wordt de vergoeding aan de scholen waarschijnlijk ingetrokken. In de brief van de schoolbesturen staat hierover: ,,Naast de bezuiniging van 18 procent zullen we mogelijk ook worden bezuinigd op de additionele middelen die wij in het kader van ELK (Enseñansa Liber) ontvangen. Dat terwijl we veelal deze middelen nodig hebben om tekorten te dekken (en zelfs dan is het nog niet toereikend).” Nadere uitleg leert dat er 50 gulden per leerling betaald wordt door de overheid voor het funderend onderwijs, 175 gulden per leerling in het vsbo en 450 gulden per leerling in havo-vwo. In het funderend onderwijs wordt het geld veelal gebruikt voor buitenschoolse activiteiten. In het voortgezet onderwijs voor zaken als leermaterialen, mediatheek en buitenschoolse activiteiten. Van der Bunt-George: ,,Het is voor ons om en nabij 20 procent van materieel budget. Wij (en ook andere schoolbesturen) gebruiken het vaak ook noodgedwongen voor dekking van kosten waarvoor de subsidie niet toereikend is, zoals bijvoorbeeld de energiekosten.” En, zo voegt zij eraan toe: ,,Overigens is een deel van het budget van vorig jaar nog niet uitgekeerd en ook van dit schooljaar slechts voor om en nabij 50 procent.”

Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.