Van onze correspondent
Den Haag - In een brief aan de Tweede Kamer heeft staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties meer details gegeven over de financiële steun die de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten krijgen van Nederland in verband met de coronacrisis. Daaruit blijft dat het College (Aruba) financieel toezicht (Cft) de komende maanden een beslissende rol houdt in het toekennen van extra financiële steun.
Hoewel het slechts om adviezen gaat van het C(A)ft, blijkt Knops daar helemaal op af te gaan. Daarbij zwijgt hij in zijn brief in alle talen over de tegengestelde meningen binnen het Cft, waarin de Caribische leden op het standpunt staan dat er ruimhartiger steun nodig is in de vorm van een gift zonder voorwaarden vooraf. Zoals bekend heeft de Rijksministerraad (RMR) vorige week besloten tot een renteloze lening voor de periode tot half mei.
Conform de adviezen van het C(A)ft krijgt Aruba voor deze eerste periode 22 miljoen euro (42,8 miljoen florin), Curaçao 91 miljoen euro (177 miljoen gulden) en Sint Maarten 26 miljoen euro (50,2 miljoen gulden) aan acute liquiditeitssteun. Daarbij geldt voor alle drie de voorwaarde dat het geld ten goede moet komen ‘aan dat deel van de bevolking dat het zwaarst getroffen wordt’ door de coronacrisis. Zoals ook al bekend wordt over twee jaar gekeken of de leningen worden geherfinancierd. Dan wordt ‘een passende aflossingstermijn’ bepaald en eventuele andere voorwaarden.
Per land geeft Knops enkele overwegingen mee bij het verlenen van de steun. Het C(A)ft wordt ingeschakeld voor afspraken over ‘een efficiënt beheer’ van de liquiditeitssteun. Elk land wordt gevraagd eerst te kijken wat in de eigen begroting nog aan financiële ruimte kan worden gecreëerd. Dat is om de schuldenlast niet te ver te laten oplopen. Voor 1 mei moeten de (aangepaste) begrotingen 2020 aan de toezichthouder worden voorgelegd. Aruba krijgt daarnaast toestemming voor een lening buiten het Koninkrijk van 299 miljoen euro (582,9 miljoen florin) voor aflossingsverplichtingen in 2020. Nederland staat hiervoor niet garant. Voor Sint Maarten komt de steun uit de al gereserveerde liquiditeitssteun voor 2019. Nederland verrekent de kosten voor de sinds orkaan Irma in Nederland verblijvende gedetineerden uit Sint Maarten met het steunbedrag.
Met onmiddellijke ingang moeten de landen maandelijks rapporteren over hun financiële situatie, met name over hun liquiditeitspositie. Op basis daarvan oordeelt het C(A)ft over vervolgsteun tot eind juni 2020. Hierbij stelt de RMR de voorwaarde dat er een pakket met structurele hervormingen wordt opgesteld. Knops benadrukt dat dit de afgelopen jaren, ondanks aandringen van het C(A)ft en het IMF, onvoldoende van de grond is gekomen. ,,Mede daardoor is ook geen sprake geweest van het opbouwen van financiële, institutionele en maatschappelijke weerbaarheid en van een bestuurlijke structuur om crises, van welke aard dan ook, goed te kunnen weerstaan”, schrijft de staatssecretaris.
Hij heeft de landen gevraagd zelf met voorstellen te komen voor het duurzaam versterken van de (sociaal)economische structuur. ,,Doel van het maatregelenpakket is dat de economieën en overheidsfinanciën van alle drie de landen sterker uit deze crisis zullen komen.”
Knops gaat ook nog in op het afwijken van de begrotingsnormen voor de landen, waarmee op basis van artikel 25 van de Rijkswet financieel toezicht en de Landsverordening Aruba financieel toezicht is ingestemd in verband met de buitengewone omstandigheden. In welke mate afwijking van de normen is toegestaan wordt beslist ‘wanneer er meer duidelijkheid is over de gevolgen van de Covid-19-pandemie voor de economie en de begroting van de landen’. In de slotalinea van zijn brief aan de Kamer gaat Knops nog in op de korting op de salarissen van Statenleden en ministers. Voor Sint Maarten was dat al een eis voor de wederopbouwgelden en hij juicht toe dat nu ook op Curaçao en Aruba hiertoe is besloten. Maar dat is niet genoeg: ,,Hoewel ik uiteraard waardering heb voor dit gebaar, wil ik hier benadrukken dat het hierbij niet kan blijven. Een normering van topinkomens is nodig voor de gehele overheid, inclusief de verschillende overheids-nv’s, als voorwaarde voor het verstrekken van aanvullende liquiditeitssteun aan de landen.”
