Hof-president Saleh: Uitleg geven over rol diverse staatsmachten
Van een onzer verslaggevers
Oranjestad - Elke staatsmacht - de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht - dient zijn rol zo goed mogelijk in te vullen en verantwoordelijkheid te nemen voor de op hem rustende taken.
,,Hierbij hoort ook uitleg geven aan de maatschappij, niet alleen over de eigen verantwoordelijkheid, maar ook over die van de andere staatsmachten.” Dat zei president Eunice Saleh van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie gisteren bij de installatie van twee nieuwe rechters voor Aruba.
In Nederland heeft de discussie in grote lijnen betrekking op de verhouding van rechter tot politiek. Deze is aan grote kritiek onderhevig, waarbij de vraag centraal staat of de rechter niet te veel op de stoel van de uitvoerende en wetgevende macht gaat zitten. Saleh: ,,Ik zou voorzichtig willen constateren dat de discussie zoals ik die in Nederland schetste hier niet in die mate speelt. En ook lijkt mij dat we die discussie vóór kunnen zijn als de drie staatsmachten zich continu bewust zijn van hun rol en daar zo goed mogelijk invulling aan geven.”
Te beginnen bij de rechterlijke macht zelf, vervolgde de president. Rechters beoordelen vragen die uit de samenleving aan hen worden voorgelegd aan de hand van regels die de wetgevende macht heeft vastgesteld. Daarbij hoort ook dat rechters die regels moeten interpreteren en invullen.
,,Zulke rechterlijke beslissingen kunnen inderdaad de politiek raken en soms schuren. En eigenlijk is dat alleen maar goed”, aldus Saleh. ,,Omdat het de rechterlijke onafhankelijkheid benadrukt. Het behoort nu eenmaal bij zijn controlerende taak om te beslissen over de rechtmatigheid van overheidshandelen. Maar dat betekent niet dat de rechter op de stoel van de wetgevende en uitvoerende macht zit. De rechter zorgt er juist voor dat hij niet te veel op het terrein van de andere staatsmachten komt.” De uitvoerende macht moet ervoor waken, sprak Saleh, onrechtmatige besluiten te nemen. Met andere woorden: keuzes maken over hoe de samenleving behoort te worden ingericht, ‘maar binnen de grenzen van het recht’.
En voor de wetgevende macht is volgens de president van het Hof van belang dat zij bij de totstandkoming van wetten zelf kritisch beoordeelt of die wetten in strijd zijn met bijvoorbeeld verdragen. ,,De wetgever moet er dus zelf extra op attent zijn om geen punten te laten liggen die vervolgens door de rechter moeten worden aangevuld en mocht wetgeving door de rechter worden uitgelegd op een wijze die niet bevalt, kan de wetgever bijstellen.”
