Probleem ongedocumenteerde Venezolanen te groot
Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De Venezuela-problematiek groeit de eilanden boven het hoofd en de hulp die vanuit Nederland moet komen laat te lang op zich wachten en wordt niet aangewend zoals gewenst is.

Dat was kort samengevat de boodschap van Lesley Fer, directeur Risicobeheersing en Rampenbeleid, tijdens zijn presentatie bij het Interparlementair Koninkrijksoverleg (Ipko) gisteren.
,,We hebben niet alleen te maken met een humanitair probleem, maar de Venezolaanse vluchtelingen brengen ook drugs en wapens - zelfs handgranaten - met zich mee. Daarnaast moet ik als crisisbeheerser in de gaten houden of er geen leden van Hezbollah of de Colombiaanse guerrillabeweging ELN naar het eiland komen. De sluiting van de grenzen heeft een verlaging van het toerisme met 20 procent teweeggebracht. Illegale Venezolanen hebben substantieel invloed op de werkgelegenheid (verstoring van de arbeidsmarkt), ziektekosten (zoals zwangerschappen waarvoor ze niet verzekerd zijn) en de volksgezondheid, onder andere vanwege illegale prostitutie. Hulpverlening en verwijdering kosten de overheid handen vol geld”, aldus Fer, die met betrekking tot Hezbollah verwijst naar de aanwezigheid in Venezuela en Trinidad.
Volgens de prognose van het Rode Kruis zullen er eind 2020 21.000 Venezolanen op Curaçao zijn. In november 2019 zijn 660 vreemdelingen uit het land verwijderd, waarvan 484 Venezolanen (73 procent). Andere cijfers van Fer laten zien dat er in 2019 van de 289 door middel van (mensen)smokkel binnengekomen Venezolanen, 82 eerder ongewenst verklaard waren. Zij komen dus gewoon terug, zo concludeert Fer. Overigens brengt de mensensmokkel, maar ook ongeschikte opsluiting, het eiland - en ook het Koninkrijk als geheel - imagoschade toe.
Kortom, er is hulp nodig volgens Fer. ,,Ik ben verantwoordelijk voor de risicobeheersing op het eiland. Door de problematiek met Venezolanen ben ik 85 procent van mijn tijd hiermee bezig. Ook de kustwacht en de politie zijn voor een groot deel met de Venezolanenproblematiek bezig, evenals de douane, de grenspolitie, de toelatingsorganisatie en verschillende ministeries. We komen niet toe aan andere belangrijke kerntaken van de overheid.”
De directeur Risicobeheersing en Rampenbeleid brengt naar voren dat aan Nederland tot twee keer toe een bijstandsverzoek is gedaan, in 2018 en 2019. De eerste keer is geld gegeven, 132.000 euro, om de barakken in de gevangenis op te knappen. De tweede keer is Aruba en Curaçao een bedrag toegezegd van 23,8 miljoen gulden. Daarover zegt Fer: ,,De manier waarop dit geld besteed moet worden geeft mij een dissonant gevoel. We doen ons best, maar het wordt niet erkend. Een groot deel van dit geld gaat terug naar Nederlands bijstandspersoneel. Veel van het geld wordt besteed aan de kustwacht. Er zijn verder bijvoorbeeld rijkspakketten opgestuurd met daarin tenten en bedden. Maar wie zorgt er voor het eten, de infrastructuur, sociale opvang en controle en begeleiding? Geld en mankracht ontbreken. Verder is het zo dat deze rijkspakketten ook bedoeld zijn voor crisissituaties en ingezet moeten worden in het geval er bijvoorbeeld een orkaan is. Maar eenmaal ingezet, kan het materiaal daarna niet meer gebruikt worden.”
Naar aanleiding van een opmerking van Tweede Kamerlid André Bosman, die stelt dat de kustwacht toch ook voornamelijk bestaat uit lokaal personeel, legt Fer uit dat dit inderdaad zo is, maar dat bij het rechtshulpverzoek vooral gevraagd is om hulp bij de opvang van de Venezolanen. Nu gaat een groot deel naar de kustwacht, die aan grensbewaking doet, en is er te weinig geld over om daadwerkelijk iets te doen aan een menswaardiger zorg voor de ongedocumenteerden.