Van een onzer verslaggevers

Kralendijk - Op Bonaire lijkt er sprake te zijn van een silent invasion waar het gaat om illegale vreemdelingen, en dan met name Venezolanen, maar ook Chinezen.

,,Silent invasion met betrekking tot Venezolanen wil zeggen dat dit aantal toeneemt en dat zij op Bonaire meer ondergronds leven dan op Curaçao en Aruba. Dit probleem wordt op Bonaire nog niet door iedereen herkend of erkend”, zo staat in het onlangs uitgebracht onderzoek ‘Veiligheidsbeleid BES 2018’.
Tegelijkertijd wordt geconstateerd dat er nog onvoldoende zicht is op de omvang van de illegale groep vreemdelingen. Dit komt omdat zij nauwelijks deelnemen aan het openbare leven op Bonaire waar ze vanwege de kleinschaligheid gemakkelijk opvallen. De onderzoekers schrijven: ,,Ze wonen vaak met lotgenoten in woningen met kleine kamertjes en worden ’s ochtends door een busje opgehaald om naar het werk te gaan en ’s avonds weer thuis afgezet. Je vindt hen onder meer in de bouw, de schoonmaaksector, horecagelegenheden en hotels. Deze groep is uitermate kwetsbaar. Ze zijn bereid met weinig loon genoegen te nemen en zijn daardoor een gemakkelijke prooi voor uitbuiting door ondernemers. Omdat het voor lokale Bonairianen onmogelijk is met dergelijke lonen een gezin te onderhouden, vindt verdringing op de arbeidsmarkt plaats. De kwetsbaarheid van de illegale vreemdelingen zorgt er soms voor dat ze verzeild raken in de criminaliteit of in de illegale prostitutie.”
Respondenten melden dat het toelatingssysteem op Bonaire wordt misbruikt door ondernemers en malafide ‘uitzendbureaus’ die profiteren van de zwakke positie van migranten door hoge bedragen voor hun veelal summiere dienstverlening te vragen.
Er zijn op Bonaire netwerken van vreemdelingen die elkaar op allerlei manieren helpen. ,,Werk, verblijfplaatsen en medische zorg, het wordt allemaal geregeld. Zo kunnen ze zonder ziektekostenverzekering terecht bij specialisten uit het netwerk. Overigens zijn de ‘leden’ van de netwerken vaak niet illegaal op Bonaire”, aldus de onderzoekers.
Het eiland werkt als een magneet op vreemdelingen uit de regio op zoek naar een beter leven, zo wordt geconstateerd. ,,Er is werk, er zijn goede voorzieningen en er zijn vreemdelingen die als ‘brughoofd’ fungeren. Bijna een vijfde van de geregistreerde inwoners van Bonaire is in Zuid- of Centraal-Amerika geboren en dat zijn alleen nog de legale migranten. Wat illegale migratie betreft, is de situatie in Venezuela het meest zorgwekkend, maar de economische situatie op Bonaire trekt tevens groepen aan uit andere landen in de regio. Te denken valt aan Peruanen, Dominicanen en Colombianen.”
Naast de silent invasion van de Venezolanen is er al jaren een andere silent invasion gaande en dat is de opmars van Chinese migranten op Bonaire en in mindere mate op Sint Eustatius. De onderzoekers: ,,Doorgaans verblijven ze hier legaal en ze lijken zich zonder veel problemen te kunnen vestigen. Steeds meer supermarkten, cafés en lokale restaurantjes komen in handen van Chinezen en ze zouden ook veel investeren in onroerend goed. De invloed van Chinese ondernemers groeit. Zij vormen een eigen schaduwwereld in de schaduwwereld van de vreemdelingen. Over wat zich precies afspeelt in die wereld is weinig bekend.”
,,Uit opsporingsonderzoeken op andere Caribische eilanden blijkt dat sommigen zich naast hun legale activiteiten bezighouden met het faciliteren van georganiseerde criminaliteit of in ieder geval met underground banking, mensenhandel en mensensmokkel. Respondenten op Bonaire brengen hen tevens in verband met illegale prostitutie van Venezolaanse vrouwen. Er wordt op Bonaire wel gezegd ‘de Chinezen nemen de hele boel over’.”
,,Feitelijk inzicht in de bewegingen van deze groep ontbreekt. Wel is zichtbaar dat Chinezen, vooral buiten Kralendijk, de middenstand beheersen. Het is de vraag of dat een gunstige ontwikkeling is voor de lokale economie. Chinezen nemen voornamelijk andere Chinezen in dienst, ze halen goedkope producten uit China die ze tegen relatief hoge prijzen verkopen en belastingaangifte blijft vaak achterwege, aldus een van de respondenten.”