Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Ongedocumenteerde kinderen worden soms wél toegelaten tot scholen op Curaçao, maar kunnen vervolgens géén diploma krijgen. Met als gevolg dat het de jongeren onmogelijk wordt gemaakt om verder te studeren en hun capaciteiten te benutten.

Verhalen over kinderen en jongeren die hier het levende bewijs van zijn, komen boven tafel nu de minister van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport (OWCS), Marilyn Alcalá-Wallé, de adviescommissie ‘Ongedocumenteerde illegale jongeren’ in het leven heeft geroepen om deze problematiek in kaart te brengen en aan te pakken.
Directrice van de Prins Bernhardschool Cherzinia Sambo vindt het verschrikkelijk om te horen. ,,De enige reden dat mensen vanuit een ander land naar hier komen, is omdat ze het hier waarschijnlijk beter hebben. Ze vertrekken niet zomaar. Juist deze kinderen doen vaak extra hun best op school, omdat ze veel hebben meegemaakt en weten dat onderwijs niet vanzelfsprekend is. Als zij dan na al die jaren hard werken geen diploma krijgen, wat voor gevoel geef je ze dan? Dat alles voor niets is geweest?”
De Prins Bernhardschool staat open voor alle kinderen, ongeacht of ze legaal of illegaal zijn, zo vertelt Sambo. ,,Wij zijn geen immigratiekantoor, dus kijken niet naar documenten. Alle kinderen hebben recht op onderwijs.” Het is dan ook geen wonder dat veel ongedocumenteerden op Curaçao de school gauw weten te vinden.
Sambo zegt dat vooral in januari een toestroom te merken was van Venezolanen. ,,In één week tijd werden zeker vijf à zes kinderen aangemeld”, aldus Sambo. ,,Maar wij krijgen ook veel andere buitenlanders, van landen en eilanden in de regio; uit Colombia, Dominicaanse Republiek, Haïti…” Hoeveel illegale of ongedocumenteerde leerlingen de school in totaal heeft, weet de directrice niet, omdat ze daar naar eigen zeggen niet mee bezig is.
Bij het verlaten van het funderend onderwijs krijgen de kinderen bij de Prins Bernhardschool ‘gewoon’ een getuigschrift, beweert Sambo. Maar in hun verdere studieloopbaan kan het gebrek aan documenten en registratie bij Kranshi alsnog problemen opleveren, waardoor zij geen diploma’s kunnen ontvangen. Hierdoor kunnen zij niet verder studeren en worden zij beperkt in het benutten van hun capaciteiten. Caribisch Netwerk schrijft bijvoorbeeld over een meisje dat volgens een gepensioneerde schooldirecteur de best geslaagde leerling was op het vwo, maar nu in een winkel staat ‘terwijl zij dokter had moeten zijn’. Waarom de ouders die inschrijving en documenten niet regelen? Schooldirectrice Sambo reageert: ,,Soms verdwijnen kinderen opeens. Komen ze niet meer naar school. Dan blijken ze te zijn aangehouden en het land te zijn uitgezet.” De nachtmerrie van elke ongedocumenteerde ouder.
Zulke voorbeelden tonen volgens de directrice van de Prins Bernhardschool aan waarom het zo belangrijk is dat er goed beleid komt en dat het wordt nageleefd. ,,Een beleid gebaseerd op de situatie zoals die nu is. Als er vroeger twee ongedocumenteerde kinderen uit het buitenland op een school zaten, zijn dat er nu veel meer. Daar moet de regering rekening mee houden. Zij moet nagaan: dit is de situatie, wat gaan wij er mee doen en hoe pakken we dit aan? Zodat iedereen gelijke rechten heeft.”
Minister van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport (OWCS) Marilyn Alcalá-Wallé (PAR) erkent de problemen. Mede daarom installeerde ze begin deze maand de ‘Adviescommissie Ongedocumenteerde en illegale jongeren’. Deze zal zich specifiek richten op kinderen en jongeren die illegaal op het eiland verblijven, maar wel recht hebben op onderwijs.
,,Illegale kinderen zijn niet geregistreerd bij Kranshi en staan dus niet in het bevolkingsbestand. Wel vallen ze onder de leerplichtwet; wat ze het recht geeft op onderwijs”, zo legt de minister uit. ,,Maar omdat deze leerlingen geen documenten hebben om te bewijzen wie zij zijn, kunnen ze aan het einde van de rit geen diploma krijgen.” Dat laatste geldt overigens niet voor alle kinderen. Illegale kinderen die wel gedocumenteerd zijn, kunnen wel een diploma krijgen, omdat zij kunnen bewijzen wie ze zijn.
Doel van de adviescommissie is duidelijkheid te krijgen over de actuele situatie van ongedocumenteerde jongeren binnen het onderwijs van Curaçao. ,,Beter en zuiverder in kaart brengen wie deze kinderen zijn en een oplossing zoeken in het voordeel van het kind”, aldus Alcalá-Wallé. En dat is volgens haar in het belang van de hele maatschappij. ,,Kinderen die nergens erkend worden, komen in een grijs gebied terecht. Dat bevordert criminele activiteiten, want ook zij moeten ergens van leven. Dat stadium moeten we voorkomen.”
Ook zal door de commissie geïnventariseerd worden hoeveel ongedocumenteerde kinderen er geen diploma hebben gekregen in de afgelopen jaren. Verder wordt gekeken naar de risico- en beschermingsfactoren en naar de mogelijke oplossingen binnen het funderend onderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs. Op basis van het onderzoek moet de commissie advies uitbrengen aan de Raad van Ministers.
,,De bedoeling dat er uiterlijk over een half jaar een voorstel ligt voor de Raad van Ministers”, vertelt de OWCS-minister. ,,Maar mijn streven is om zeker in juni al een tussenrapportage te brengen. Zodat we met ingang van het nieuwe schooljaar wel wat stappen hebben gezet in de richting van de tegemoetkoming aan deze kinderen.”
Of dat wel reëel is met zo’n complexe materie waar nog weinig over bekend is en waarbij ook rekening gehouden dient te worden met de immigratieregels? ,,Zeker”, stelt Alcalá-Wallé. ,,Aruba heeft onder Mike Eman een project ingevoerd waarbij ze dergelijke kinderen hebben geholpen en nog steeds aan het helpen zijn. Dat heet het dreamers-project. Een voorbeeld van die regeling is dat personen die een x aantal jaren op het eiland verblijven automatisch bepaalde rechten krijgen. En als Aruba dat heeft, kunnen wij dat ook”, redeneert de Curaçaose minister.