Van onze correspondent
Den Haag - Premier William Marlin stemt niet in met de voorwaarden die Nederland verbindt aan de bereidheid om 200 tot 300 miljoen euro in het wederopbouwfonds voor Sint Maarten te storten.
Hoewel het demissionair minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties niet is gelukt over de opzet afspraken te maken met de Sint Maartense regering - en die ook geen formele hulpvraag heeft ingediend -, spreekt de Rijksministerraad vandaag toch over de oprichting van een dergelijk fonds.
Nederland wil dat haast wordt gemaakt met het inrichten van de integriteitskamer waarover al jaren tussen Den Haag en Philipsburg wordt gebakkeleid. Gegeven het feit dat de komende jaren vele honderden miljoenen in de herbouw van het eiland wordt gestoken, wil Plasterk extra zekerheid dat er geen geld aan de strijkstok blijft hangen.
Een tweede eis is dat de Koninklijke Marechaussee de verantwoordelijkheid krijgt over de grensbewaking. Het is Den Haag, maar vooral ook de Franse regering, een doorn in het oog dat de Sint Maartense grens - mede als gevolg van grootschalige corruptie onder immigratieambtenaren op Juliana Airport - zo lek als een mandje is.
Plasterk heeft vorige week tijdens zijn bezoek aan het eiland beide voorwaarden aan Marlin voorgelegd, maar die wilde er niets van weten, zo berichtte The Daily Herald. De minister wil niet publiekelijk reageren op deze afwijzing. Zijn woordvoerder liet deze krant weten dat er pas weer mededelingen over het wederopbouwfonds worden gedaan nadat er in de Rijksministerraad besluitvorming heeft plaatsgevonden.
Als Sint Maarten niet alsnog instemt met de voorwaarden betekent dit dat artikel 36 van het Statuut - dat uitgaat van het elkander op basis van wederzijdse instemming bijstaan - niet als grondslag voor het wederopbouwfonds kan dienen en moet er worden teruggevallen op artikel 51 om Sint Maarten de voorwaarden dwingend op te leggen.
Het conflict bevestigt het grote wantrouwen in de integriteit van het openbaar bestuur in Philipsburg. Die argwaan vindt zijn oorsprong in drie rapporten die hebben blootgelegd dat er sprake zou zijn van verwevenheid tussen criminele organisaties en bestuurders, politici en ambtenaren. Aan een van de belangrijkste aanbevelingen - een integriteitskamer - is jaren later nog geen uitvoering gegeven.
Plasterk weet zich volledig gesteund door de Tweede Kamer. Die deelt zijn standpunt dat er geen 'blanco cheque' naar Marlin wordt gestuurd, maar dat het herstelfonds door een koninkrijksinstituut wordt beheerd dat kredietaanvragen onafhankelijk beoordeelt, toezicht houdt op de besteding en na afloop op projectniveau verantwoording aflegt. Dit om te voorkomen dat, zoals na Luis is gebeurd, 'tussenpersonen' miljoenen aan provisie opstrijken.
De animositeit tussen beide regeringen kwam ook al kort na orkaan Irma aan het licht. Nadat duidelijk was hoe groot de verwoesting was, heeft Nederland het beperkte hulpverzoek van Marlin eigenstandig opgerekt om ongevraagd massale noodhulp te kunnen verlenen. Waar lokale politici Nederland op afstand willen houden, hebben Sint Maartense burgers Den Haag juist op het hart gedrukt de regie te voeren over de wederopbouw.
