Van een onzer verslaggevers
Philipsburg - SXM, de landencode van Sint Maarten, is na de destructieve passage woensdag van orkaan Irma nagenoeg lamgelegd en onbereikbaar.
De zeehaventerminal en -pieren zijn grotendeels vernietigd en de luchthaven ontoegankelijk omdat de landingsbaan beschadigd is geraakt. Dat blijkt uit informatie afkomstig van kringen rond het crisisteam en dat zegt ook Peter Jan de Vin, commandant der Zeemacht Caribisch gebied tegen het Antilliaans Dagblad. Vanuit de marinebasis Parera op Curaçao volgt hij alle ontwikkelingen en de reddingsoperatie.
Op Saba is de situatie genormaliseerd en ook op Sint Eustatius lijkt de toestand mee te vallen. Maar Sint Maarten is zwaar getroffen en door Irma geruïneerd. ,,Geen stroom, geen water en nauwelijks communicatie”, laat Gordon Snow deze krant weten tijdens de incidentele momenten dat contact wel even mogelijk is. ,,In één woord desastreus”, zo omschrijft het hoofdredactielid van The Daily Herald de situatie. ,,Dit is een heel hard klap, vergelijkbaar met Luis in 1995.” Hij signaleert ook wantoestanden als plunderingen.
In de operatie die op touw wordt gezet is Defensie ‘ondersteunend bezig’, aldus commandant De Vin. ,,Het gebeurt in goed onderling overleg met de regering.” Gistermiddag laat is vlak voordat het donker werd met een helikopter boven het eiland gevlogen. ,,De beelden tonen aanzienlijke schade.”
Ze worden aan boord van het naar de Bovenwinden opgestoomde stationsschip Zr.Ms. Zeeland nader geanalyseerd om aan de hand daarvan een plan te maken. Dat plan concentreert zich in eerste instantie rond de luchthaven. Burgerluchtvaart van en naar het gehavende Princess Juliana International Airport (PJIA) is voorlopig niet mogelijk.
Het doel is het vliegveld vandaag nog schoon te maken, waarna in elk geval militaire toestellen er kunnen landen voor de aanvoer van hulpgoederen. Er is sprake van het opzetten van een luchtbrug tussen Curaçao en Sint Maarten zodra de Nederlandse militairen - afkomstig van bases op Aruba en Curaçao - het vliegveld van Sint Maarten vrij hebben gemaakt.
Op de Franse kant is de situatie niet veel beter. Naar verluidt zou de verkeerstoren van de luchthaven, die veel kleiner is, naar beneden zijn gekomen en is de baan onbruikbaar. Het kan naar verwachting dagen tot weken duren voordat de Fransen over hun eigen baan kunnen beschikken.
Veel tijd om bij de gebeurtenissen van gisteren stil te staan heeft Sint Maarten niet. Een van de eerste prioriteiten is om het aantal operationele shelters uit te breiden, met het oog op de nieuwe tropische storm José, die inmiddels is uitgegroeid tot een orkaan van een lichtere categorie en die zich in het weekend aandient. Er zijn momenteel zo’n tien shelters, waarvan er een vijftal in bedrijf zijn.
Informatie vanuit en over Sint Maarten is nog uiterst beperkt. Zo zijn er geen officiële gegevens over slachtoffers. Die zouden wel op Saint Martin zijn gevallen en zelfs doden. De materiële schade lijkt gigantisch, maar daar valt op dit moment nog weinig zinnigs over te zeggen. Het beeldmateriaal van amateurs dat via allerlei informele kanalen beschikbaar komt, duidt alleszins op een ravage. Het openbare leven is ontregeld. Stroom, drinkwater, communicatie en internet zijn een groot probleem. Energiebedrijf Gebe is beschadigd. Telecombedrijf UTS ligt plat. TelCell werkt soms in enkele delen. Een deel van de landlijnen functioneert nog wel. Bepaalde benzinestations zijn ‘weggeblazen’, mensen lopen doelloos rond, winkels worden geplunderd. Hotels zijn beschadigd. De bevolking krijgt nauwelijks tot geen informatie van de overheid. Premier William Marlin heeft voor zover bekend nog geen nationale toespraak gehouden.
