Door Joachim Jansen
Willemstad - ,,Ik kon niet eens praten. Ik dacht: wat is dit?” Zo verrast - ‘blíj verrast’ - was Allan van der Ree (67) toen de adjudant van de gouverneur hem thuis opbelde met de aankondiging dat hij een koninklijke onderscheiding zou krijgen.

Hij wordt onderscheiden voor zijn jarenlange toewijding aan het oorlogsverleden van Curaçao. Hij benadrukt: ,,Ook hier woedde de Tweede Wereldoorlog.”
‘Een verscholen geschiedenis’ noemt hij dit verleden in een gesprek met deze krant. ,,Mijn drijfveer is het uitdragen van deze geschiedenis.”
Vandaag is het zover en krijgt Van der Ree het lintje opgespeld door gouverneur Lucille George-Wout. ,,Ik wil mezelf niet op de voorgrond zetten”, benadrukt de oud-directeur van een beveiligingsbedrijf. ,,Het is heel erg belangrijk dat deze geschiedenis wordt getoond.”
Curaçao was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de belangrijkste leveranciers van brandstof, dus al snel kwamen de Duitsers om de toevoer vanuit de raffinaderij te stoppen. Omdat de Nederlandse Defensie te zwak was, werden daarom Amerikaanse mariniers op Curaçao gestationeerd.
Ook werden 3.000 dienstplichtige ‘Antilliaanse jongens’ opgeroepen door Defensie voor de schutterij. ,,Er is nooit aandacht aan hen besteed”, aldus Van der Ree, die zelf is geboren op Curaçao. ,,Wij hebben een groot deel bijgedragen.”
In het tijdelijke onderkomen van zijn collectie in zijn woonplaats Julianadorp legt hij uit dat hij in 1993 begon met verzamelen. Hij werkte toen aan een beveiligingsproject bij Blauwbaai, waar hij stuitte op de oude basis van de Amerikanen. ,,Ik begon colaflesjes te vinden”, zegt hij, en pakt er een uit de kast waar in het glaswerk op de bodem staat ‘Miami, 1942’. Op een ander: ‘Fort Lauderdale, 1943’. ,,Coca-Cola was natuurlijk heel belangrijk voor de Amerikanen.”
Zijn collectie zou zich in de jaren erna uitbreiden naar een scala van militaire artefacten: wapens en legeruitrusting van de Nederlandse Defensie en de Amerikaanse mariniers, niet-afgevuurde projectielen, machetes, draagbare telefoons. Zelfs een stalen plaat van het oorlogsschip USS Erie dat in 1942 door een U-boot tot zinken werd gebracht voor de kust van Curaçao.
Als voorzitter van stichting Battle-Station Blaauw Force Curaçao 1942 zet hij zich in voor de herdenking van de gestationeerde Amerikaanse mariniers, en het uitdragen van het Curaçaose oorlogsverleden. ,,Je kunt het niet een keer vertellen en dan hopen dat men het onthoudt”, zegt Van der Ree. ,,Je moet het blijven vertellen.”
Al jaren streeft hij naar de oprichting van een oorlogsmuseum op Curaçao, en loopt daarbij tegen de nodige ambtelijke stroperigheid aan. In november moet het oorlogsmuseum bij Blauwbaai openen. Er is politieke wil nodig om de vergunningen door te drukken. Dus zegt hij over zijn onderscheiding. ,,Laat het een signaal aan de overheid zijn.”
Allan van Ree, nu vijf jaar gepensioneerd, geeft aan de lopende band lezingen bij organisaties en gaat naar scholen om de nieuwe generatie les te geven over ‘hun’ oorlogsverleden. Dan ziet hij dat de fascinatie van zakenlui en schoolkinderen niet verschilt. En de oud-schutters die hij spreekt, ‘fragiele oude mannetjes’, vertellen ineens vol energie wanneer Van der Ree ze vraagt over hun tijd bij de schutters. ,,Je maakt het wakker.”
Daarom zegt hij nu: ,,We moeten het verhaal blijven brengen.” Nu in de voormalige Antillen de banden met het Koninkrijk openlijk in twijfel worden getrokken is het belangrijk dat mensen de gedeelde geschiedenis kennen. ,,Wij hebben veel bijgedragen door ook de vlag hoog te houden”. De band met het Koninkrijk is sterk, zegt Van der Ree, en die zal ook zo blijven: ,,Wij zijn een koningsgezind eiland.” Bovendien, zegt de historicus: ,,De geschiedenis moet je kennen om de toekomst te kennen.”