Van onze correspondent
Den Haag - Curaçao, Aruba en Sint Maarten willen dat de dubbele taaltoets uit de Rijkswet op het Nederlanderschap wordt geschrapt, maar de Nederlandse regering voelt daar niets voor.
Namens de parlementen van de drie landen diende het Arubaanse Statenlid Andin Bikker (PDR) samen met de andere aanwezige bijzondere gedelegeerden, onder wie het Curaçaose Statenlid Glenn Sulvaran, gisteren in de Tweede Kamer een amendement daartoe in. Dat gebeurde tijdens het debat van de Kamer met staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD) over een wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap.
Belangrijkste verandering is de verlenging van de termijn van vijf naar zeven jaar die vreemdelingen onafgebroken (legaal) in het Koninkrijk moeten hebben verbleven alvorens zij een verzoek tot naturalisatie kunnen indienen. Tegen die verlenging maakten de Statenleden eveneens bezwaar, reden waarom zij nog een tweede amendement indienden dat ook al niet op de genade van het kabinet-Rutte kan rekenen.
Met dat tweede amendement beogen de Staten een uitzondering in de rijkswet op te nemen voor investeerders en renteniers die zich in het Caribisch deel van het Koninkrijk hebben gevestigd of dat willen en tenminste 500.000 dollar investeren. Gevreesd wordt dat anders de concurrentiepositie van de landen bij het aantrekken van buitenlandse investeerders wordt aangetast.
Met het amendement de dubbele taaltoets af te schaffen, willen de Staten een einde maken aan een ongelijke behandeling van nieuwkomers. Op Curaçao en Aruba moeten 'naturalisandi' aantonen zowel het Papiaments als het Nederlands te beheersen terwijl die laatste taal niet nodig is om goed in te burgeren op de eilanden. ,,De dubbele taaltoets werkt eerder uitsluiting in de hand dan dat deze de inburgering bevordert”, aldus Bikker. Hij verwees naar België, een tweetalig land waar het volstaat het Frans of het Nederlands te beheersen om voor naturalisatie in aanmerking te komen. Sulvaran herinnerde aan zijn in 2010 door de Kamer aangenomen motie die het Papiaments, Engels, Nederlands en Fries als Koninkrijkstalen erkende.
Desiree de Sousa-Croes (AVP) leverde het bewijs dat de dubbele taaltoets daadwerkelijk een barrière opwerpt. Na de invoering daarvan in 2011 is het aantal naturalisatieverzoeken op Aruba gedaald van jaarlijks meer dan tweeduizend naar minder dan honderd. Ook de 1.500 euro die een cursus Nederlands - waar men vervolgens op het eiland weinig aan heeft - kost, werkt drempelverhogend.
Kritiek op de wetswijziging kwam er ook van de oppositie in de Kamer. Die ziet niet in dat een verlenging van de naturalisatietermijn ook maar iets bijdraagt aan een betere integratie en verwacht eerder een averechts effect. Het gaat om een initiatief van de VVD die daarmee het xenofobe deel van haar achterban lijkt te willen behagen. Het is een publiek geheim dat de PvdA er ook niets voor voelt, maar als coalitiegenoot haar handtekening heeft gezet onder het regeerakkoord.
Staatssecretaris Dijkhoff had weinig woorden nodig om de beide amendementen te ontraden. Iedereen, in welk land van het Koninkrijk men ook leeft, moet in zijn ogen het Nederlands beheersen omdat dat de gemeenschappelijke taal van de vier landen is. Dat de Caribische landen investeerders faciliteiten bieden zei de bewindsman toe te juichen, maar een uitzondering op de naturalisatietermijn maken, daar voelt hij niet voor.
Sulvaran incasseerde het verlies gelaten: ,,Ik begrijp de redenering van de staatssecretaris niet, maar zo is het leven en we gaan door." Een zeer teleurgestelde De Sousa-Croes: ,,Voor de meeste Nederlanders zijn de eilanden een ver-van-mijn-bed-show, maar de staatssecretaris mag zich wel wat meer inleven in onze situatie. Ik moet mensen die al tien jaar of langer heel hard meewerken aan onze economie vertellen dat ze een taal moeten leren die op Aruba alleen gesproken wordt als je niet begrepen wil worden."
In reactie daarop verklaarde Dijkhoff ‘een zeker ongemak te erkennen’, maar geen oplossing te weten anders dan de omstreden 'Bosmanwet'. Dat vatte Bikker op als een uitnodiging om voor te stellen de adviescommissie vreemdelingenzaken te verzoeken zich over het vraagstuk te buigen. Die toezegging kreeg hij van de bewindsman.
Dinsdag stemt de Kamer over de amendementen. Aan die stemming mogen de indieners niet meedoen want het Statuut kent Statenleden dat recht niet toe. De kans dat een Kamermeerderheid de amendementen steunt, is klein. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat in elk geval de VVD, PvdA en PVV deze afwijzen. Dat lot is overigens ook alle door de oppositiepartijen ingediende amendementen beschoren waarmee de wetsbehandeling haar vooraf door de regeringspartijen beklonken uitkomst krijgt.
