Van een onzer verslaggeefsters
Willemstad - Er is 'room for improvement' in het Koninkrijk en hierbij is een mooie taak weggelegd voor de Raad van State. Dat was de kernboodschap van Mito Croes - vertrekkend lid van de Raad van State (RvS) - bij zijn afscheidstoespraak.

Hoewel er volgens Croes momenteel sprake is van grote wrijving in het Koninkrijk ‘moeten we putten uit de Chinese wijsheid: hoe groter de wrijving, hoe mooier de glans’.
Croes, die in september 2014 als staatsraad voor het land Aruba bij de RvS van het Koninkrijk in dienst trad en afgelopen woensdag officieel afscheid nam, wees op een aantal aspecten van de Koninkrijksrelaties die medebepalend zijn voor de werkzaamheden van de RvS, waaronder de benadering van de met het financieel aspect samenhangende problematiek van integriteitsbevordering en criminaliteitsbestrijding in de Caribische delen van het Koninkrijk.
Het vertrekkend lid van de RvS gebruikte Sint Maarten als voorbeeld: ,,De minister van Justitie van Sint Maarten, oud-staatsraad Dennis Richardson, maakte zich bij zijn aantreden zorgen over de criminaliteit op het eiland en vroeg om technische bijstand in Nederland voor versterking van het opsporingsapparaat. Dit werd geweigerd. Het wantrouwen was te groot. Met veel machtsvertoon moest met harde hand eerst onderzoek worden gedaan.” Inmiddels zijn we twee jaar en vier rapporten over de bestuurlijke integriteit en criminaliteit op Sint Maarten verder en de verwachte en gezochte ‘smoking guns’ zijn niet gevonden, aldus Croes.
De op wantrouwen jegens Sint Maarten gebaseerde aanpak van integriteitskwesties en criminaliteit is niet nieuw in het Koninkrijk, zo geeft Croes aan. Ook Aruba werd hiermee geconfronteerd in de jaren 90 toen het land na de sluiting van de olieraffinaderij plotseling te maken had met verlies van overheidsinkomsten van 50 procent en een werkloosheid van meer dan 30 procent. ,,De enige verklaring in Nederland voor dit fenomeen was dat Aruba, en met name de regering van Aruba, in handen was gevallen van de Colombiaanse en Italiaanse drugsmaffia. En de belangen van de kartels werden dus in Europa op kundige wijze behartigd door ondergetekende in zijn functie als Gevolmachtigde minister.”
Hoe Aruba uiteindelijk uit deze ‘draaikolk’ kwam? Een commissie werd ingesteld om na te gaan of die percepties in Nederland klopten. De conclusie van deze commissie: herstel van vertrouwen tussen de Arubaanse en Nederlandse autoriteiten moet plaatsvinden door openhartige gedachtewisseling en gemeenschappelijke inspanningen. Dit is vandaag weer relevant, vindt Croes. ,,En ik ben ook van mening dat als de premissen waarop het Koninkrijksbeleid gebaseerd is niet helemaal blijken te kloppen en het beleid zelfs tot een averechts resultaat leidt, het hoog tijd is dat wij weer beginnen met openhartige gedachtewisseling en gemeenschappelijke inspanningen. Wellicht dat de RvS van het Koninkrijk als hoogste adviesinstantie van het hele Koninkrijk hierbij een rol als katalysator kan spelen.” Het vertrekkend lid van de RvS merkte tot slot op dat wantrouwen en onterechte verdachtmakingen vooral als het integriteit van mensen betreft, heel diep raakt. ,,Dat wordt mijns inziens te vaak vergeten bij het stellen van die Kamervragen over de West, louter voor de Nederlandse politieke consumptie.”