Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De Evaluatiecommissie Justitiële Rijkswetten heeft de mogelijkheid onderzocht of het niet toch zinvol is op de eilanden een eigen procureur-generaal (PG) te stationeren. Dit blijkt uit het evaluatieverslag dat afgelopen vrijdag op de University of Curaçao (UoC) gepresenteerd is.
De voor- en tegenargumenten afwegende, komt de evaluatiecommissie tot de conclusie dat ‘de huidige constructie van een gezamenlijke PG niet in steen gebeiteld is’, maar dat het te vroeg is hier wijzigingen in aan te brengen.
De evaluatiecommissie doet wel enkele voorstellen om de situatie te verbeteren. Zo kan op Sint Maarten, de grootste pleiter voor een eigen PG, een belangrijkere rol weggelegd worden voor de daar gevestigde advocaat-generaal (AG) zodat er efficiënter en effectiever afgestemd kan worden met de minister van Justitie. Een tweede mogelijkheid is om de fysieke en functionele aanwezigheid van de PG op Sint Maarten te vergroten. ,,Om te voorkomen dat dit ten koste gaat van zijn beleidstaak op Curaçao is het mogelijk dat de PG op zijn parket op Curaçao wordt ontlast door een AG die aldaar gevestigd is”, zo wordt voorgesteld. ,,Het zou aldus mogelijk moeten worden gemaakt dat de PG aaneengesloten periodes per maand kantoor houdt te Sint Maarten. Hiermee zou tegemoet kunnen worden gekomen aan het bezwaar dat de PG te weinig op de hoogte zou zijn van de specifieke omstandigheden in de betrokken landen, zonder het voordeel van enige afstand tussen minister en PG teniet te doen”, aldus de evaluatiecommissie.
De evaluatiecommissie is overigens positief over de nagenoeg volledige implementatie van de vier justitiële rijkswetten, te weten die van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie, het Openbaar Ministerie (OM), de politie en de Raad voor de Rechtshandhaving (RvR) en spreekt haar waardering uit over de hoeveelheid werk die in de verschillende landen is verzet. ,,Het valt de commissie op welke toewijding en energie vanuit alle ministeries, justitiële instellingen en andere organisaties aan de dag wordt gelegd om de rechtshandhaving in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden naar een hoger niveau te tillen”, aldus de rapportage. Maar dat neemt niet weg dat er ook aandachtspunten zijn. Volgens de commissie zijn de wetten niet statisch en moet er sprake zijn van een perspectief van ‘permanente staatkundige ontwikkeling’, waardoor de wetten op termijn ook moeten kunnen worden herzien. Een van de punten waarop de wet herzien kan worden is dus die van het hebben van een eigen PG. In de rapportage staat hierover: ,,Voor wat betreft de constructie van een gezamenlijke PG wordt door tegenstanders, bijvoorbeeld op Sint Maarten, ingebracht dat het gebrek aan fysieke aanwezigheid van de PG leidt tot onbegrip over de lokale situatie en tot besluitvorming die niet voldoende op deze situatie is toegespitst. Tegenstanders van een gezamenlijke PG wijzen bovendien op de uitzonderlijkheid van de constructie. Zij geven aan dat een ‘eigen’ OM, onder leiding van een ‘eigen’ PG moet worden gezien als logische institutionele attributen van een autonoom land.”
Maar, zo vervolgt de rapportage over de voorstanders van een gezamenlijke PG: ,,Voorstanders wijzen op de risico’s die een al te sterke landelijke inbedding van de PG in kleinschalige (insulaire) overheidsverbanden kan hebben voor de onafhankelijkheid van diens oordeelvorming en de zelfstandigheid waarmee hij behoort te functioneren. Zeker waar het gaat om het beperken van invloed van afzonderlijke ministers op individuele vervolgingsbeslissingen, creëert een gezamenlijke PG een zekere afstand die voordelen kent. De afstand tussen de minister van Justitie en het OM wordt in alle landen reeds verkleind door de aanwezigheid van een eerstelijnsparket onder leiding van een hoofdofficier van justitie.”
