Van een onzer verslaggevers
Den Haag - Sint Eustatius krijgt een aanwijzing van minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Aanleiding voor het verscherpte toezicht is het ‘bestuurlijk disfunctioneren’ van het openbaar lichaam. Dat is gisteren besloten na een gesprek van secretaris-generaal Richard van Zwol met de afvaardiging van het eiland bij de Caribisch Nederland-week. Rijksvertegenwoordiger Gilbert Isabella zal het toezicht gaan uitoefenen.
Het bestuur wordt onder andere slecht financieel beheer verweten. Het College financieel toezicht (Cft) constateerde na de laatste voortgangsrapportage al dat de begroting van Sint Eustatius voor 2015 ‘zorgwekkend’ is met een tekort van 900.000 dollar. Over 2014 was er een tekort van een miljoen dollar. Als de plannen van het Bestuurscollege (BC) om de ambtenarensalarissen te verhogen door zouden gaan wordt het tekort over 2015 verhoogd tot 2 miljoen dollar, heeft het Cft berekend. Ondertussen staan de verbeteringen al ruim een jaar stil. De adviezen van het Cft werden meerdere malen niet in acht genomen. Bovendien, merkt Plasterk in zijn brief aan het BC op, ‘is nu een familielid van de gedeputeerde van Financiën als hoofd Financiën aangesteld’. Dit besluit werd niet voorgelegd aan de Rijksvertegenwoordiger.
Al volgende week, uiterlijk 18 juni, moet er een begrotingswijziging worden opgesteld met een saneringsplan. ,,Harde maatregelen zullen daarbij onvermijdelijk zijn”, aldus de minister. Hierover zal met het Cft moeten worden overlegd. Het is niet uitgesloten dat Plasterk bovenop de aanwijzing een zogenoemd integraal voorafgaand toezicht instelt als de wijziging niet voldoende is. In 2012 is voor Statia al eens voorafgaand toezicht ingesteld.
De aanwijzing van Plasterk betekent dat het Bestuurscollege de adviezen van het Cft over de begroting en het financieel beheer moet opvolgen. Om te voorkomen dat de begroting in de tussentijd verder verslechtert, mogen er per direct geen nieuwe financiële verplichtingen aangegaan worden. Daarnaast moet er een verbeterplan worden opgesteld voor het financieel beheer en de bestuurlijke problematiek. Dit zal gebeuren in samenwerking met het Cft en de op korte termijn door de Rijksvertegenwoordiger op te richten stuurgroep. In die stuurgroep zullen in ieder geval de gezaghebber, de gedeputeerden en de eilandsecretaris zitten. Isabella zal de stuurgroep voorzitten. Het plan van aanpak moet voor 1 september klaar zijn en moet worden gerealiseerd voor 1 januari 2018. De stuurgroep heeft de regie daarover. Er moet maandelijks worden gerapporteerd over de voortgang.
Verder constateert Plasterk dat de kwaliteit van het openbaar bestuur in het geding is. ,,Zo worden bijvoorbeeld herhaaldelijk aanstellingen gedaan waar geen basis voor is in de begroting.” De Rijksvertegenwoordiger heeft een cruciale rol om de kwaliteit van het bestuur te waarborgen. Alle besluiten moeten worden getoetst door Isabella op strijdigheid met het recht of het algemeen belang. Plasterk besluit zijn brief met de bedoeling die hij heeft met het verscherpte toezicht: ,,Goed bestuur en financiële stabiliteit, in het belang van het welzijn van de bevolking, zijn het doel van de aanwijzing en de inzet van de Rijksvertegenwoordiger.”