Door René Zwart

Ondernemers, zet uw vooroordelen opzij: het Colombia van nu is niet meer het land van rebellen en cocaïne. ,,Er is ontzettend veel ten goede veranderd”, benadrukt ambassadeur Robert van Embden. En wie het land ondanks de vooruitgang toch nog ‘te ver en te eng’ vindt kan desgewenst het nabijgelegen Aruba benutten als veilige uitvalsbasis om te kijken of er in het 45 miljoen inwoners tellende land goede zaken te doen zijn. Want dat er voor Nederlandse bedrijven grote kansen liggen, daar is ‘onze man’ in Bogota van overtuigd.
Van Embden is al dertig jaar werkzaam bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. ,,Alles bij elkaar heb ik ruim tien jaar in Den Haag gezeten en bijna twintig jaar in het buitenland. Hoewel Den Haag ons thuishonk is zijn we ons er heel goed van bewust dat we voor de bv Koninkrijk werken, dus Nederland plus de drie landen in de Cariben. Alle ambassades zijn koninkrijksambassades, maar op mijn huidige post komt dat nog sterker tot uiting. De nabijheid van de drie andere landen van het Koninkrijk geven het werk een extra dimensie. Het is leuk om met elkaar bezig te zijn het Koninkrijk in dit werelddeel op de kaart te zetten.” Zijn eerste plaatsing in het buitenland was in Buenos Aires, van 1988 tot 1991. Daarna volgden Vietnam, Wenen, Tel Aviv, Ramallah, Eritrea en Congo. ,,In de zomer van 2012 ben ik na 21 jaar teruggekeerd naar Latijns-Amerika. Mijn vrouw komt er vandaan dus ik heb in de tussenliggende jaren mijn Spaans kunnen bijhouden. Dat komt nu goed van pas.”
Velen associëren Colombia nog altijd met Pablo Escobar en de Farc. ,,Dat geldt zeker voor de 35-plussers. Maar het gaat absoluut de goede kant op, al ontken ik niet dat er nog genoeg uitdagingen zijn. De vredesbesprekingen met de Farc in Havana hebben een redelijke kans van slagen. Het goede is dat de regering niet is gaan zitten wachten. Er zijn de afgelopen tien jaar grote stappen gezet op weg naar het moderniseren van de economie. Dat heeft geresulteerd in een constante groei van 4 à 5 procent per jaar. Colombia is inmiddels na Brazilië de tweede economie van Zuid-Amerika. Vanwege de gedaalde olieprijs is de groeiverwachting voor dit jaar bijgesteld van iets onder de 5 procent naar 4,5 procent. Met zo’n cijfer zullen heel wat landen gelukkig zijn. Het interessante is dat er gelijktijdig wordt gewerkt aan oplossingen voor het oude Colombia waaraan het land zijn negatieve imago te danken heeft. De onderhandelingen met de Farc zijn daarvoor cruciaal. De signalen zijn positief.”
Als er in de loop van dit jaar een vredesakkoord komt zal dat een enorme impuls geven aan het land, voorspelt Van Embden. ,,Ondernemers die op zoek zijn naar groeimarkten moeten niet te lang wachten’. Dit is het goede moment om de mogelijkheden te verkennen.” Veelzeggende voortekenen zijn het besluit van de KLM om per 28 maart te gaan vliegen naar Bogota en Cali en de voorgenomen afschaffing van de visumplicht voor Colombianen die naar het Schengengebied reizen. ,,Het beeld dat Colombia het land is van drugs en geweld, waar je op straat lopend voortdurend achterom moet kijken, verdient echt bijstelling. Colombia is in 2011 en 2012 zelfs lid van de Veiligheidsraad geweest en is nu kandidaat-lid van de OESO."
Vanwege de historisch gegroeide banden kijken Arubanen heel anders naar Colombia dan Europese Nederlanders. ,,In de periode dat de hotelsector op Aruba tot ontwikkeling kwam zijn er veel Colombianen gaan werken. Zij maken nu zo’n 15 procent van de bevolking uit. Er zijn dus veel familierelaties. Wij merken daar op de ambassade behoorlijk veel van, in verband met het verstrekken van visa. Voor het toerisme op Aruba is het van belang dat we dat snel doen. Als een Colombiaan voor Cancun geen visum nodig heeft en voor Aruba wel moet je er voor zorgen dat hij daar in de praktijk geen last van heeft. Anders gaat het ten koste van de concurrentiekracht van Aruba. De visaverlening heeft daarom topprioriteit bij ons.”
Voor het Arubaanse bedrijfsleven is de drempel naar het bijna-buurland laag omdat het beter op de hoogte is van de plaatselijke ontwikkelingen en de economische kansen. Dat verklaart het grote aantal aanmeldingen voor de handelsmissie ‘Green opportunities with an orange touch’ naar Colombia. De ambassade is nauw betrokken bij de organisatie. ,,We hebben het officiële deel voorbereid. We zorgen voor gesprekken met de ambtsdragers en werken samen met de partij die wordt ingeschakeld voor de matchmaking. Voor ons is het moeilijk om voor ieder individueel bedrijf een programma te maken. Daarvoor wordt een lokale organisatie in de arm genomen die specifiek op zoek gaat naar potentiële partners voor de deelnemers aan de missie terwijl wij ons richten op de officiële kant en de gezamenlijke activiteiten. Een publieke/private partnerschap dat uitstekend werkt.”
Voor de Arubaanse handelsmissie is de hulp van het Holland House ingeroepen. ,,We hebben in Bogota het eerste Holland House in de wereld volgens het nieuwe concept. Ik moet er meteen bij zeggen dat het in de praktijk natuurlijk een Koninkrijkshuis is. Het is in november 2013 door koning Willem-Alexander en koningin Máxima geopend. De koning bestuurde zelf het vliegtuig vanuit Aruba. Dat zorgde voor grote koppen in de Colombiaanse media. Het Holland House is een groot succes. Er worden steeds meer bedrijven lid, uit Nederland, maar ook uit Aruba en Curaçao. Ik verwacht dat de belangstelling voor Colombia de komende tijd sterk gaat toenemen. Daar speelt het Holland House een belangrijke rol bij. En ook Aruba kan een bijdrage leveren, als springplank. Bedrijven die zich specifiek richten op Colombia kunnen zich uiteraard het beste in het land zelf vestigen, maar als je zaken wil doen in meerdere landen op het Zuid-Amerikaanse continent is het een optie om Aruba als gateway te gebruiken. TNO doet dat met veel succes.”
De goede relatie tussen Colombia en het Koninkrijk heeft volgens de ambassadeur niet geleden onder de commotie vorig jaar zomer over een tweet van de Nederlandse actrice Nicolette van Dam. Die haalde de woede van Colombianen op de hals door een bewerkte foto te twitteren van twee Colombiaanse voetballers die op een voetbalveld aan de krijtlijn snuiven. ,,Dat lag natuurlijk gevoelig. Het land doet ontzettend zijn best om niet met drugs geassocieerd te worden. Dan kun je zeggen dat de Colombianen geen gevoel voor humor hebben, maar aan een drugsconflict dat tienduizenden mensen het leven heeft gekost, is niets grappig. Daar komt bij dat voetbal een bijna heilige status heeft dus die combinatie was niet geslaagd. Ik ben op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Bogota ontboden om uitleg te geven. Op onze Facebookpagina kregen we ook veel reacties. We waren gewend aan positieve berichten, maar in die periode werden er een paar kritische noten gekraakt. Dat Nicolette van Dam Nederlandse is speelde overigens in het geheel geen rol. De kwestie heeft gelukkig geen enkele blijvende impact gehad op de relatie. Over het algemeen is het imago van Nederland en van het Koninkrijk juist heel erg positief. Veel Colombianen kennen Nederland vooral omdat ze Aruba en Curaçao goed kennen, door familiebanden of van vakantie. Dus zo’n incidentje wordt ons niet nagedragen. Integendeel, Colombia staat heel erg open voor samenwerking.”
Het koninkrijksverband ziet Van Embden als een ‘ijzersterk asset’. ,,Dat helpt ons enorm. Ik kan dat niet genoeg benadrukken. Wat wij vaak horen: Nederland is ook een Caribisch land. Dat is toch wel bijzonder. Wij staan er dankzij de koninkrijksband met zijn allen in Latijns-Amerika veel beter op dan wanneer wij ieder afzonderlijk zouden opereren. Het verschaft ons een unieke positie. Die moeten we benutten. Daarom zeg ik tegen ondernemers: wacht niet te lang want straks is Colombia het land waar iedereen tegelijk heen wil. 2015 is het jaar om de stap te zetten.”