AD Commentaar

In de brief van gouverneur Goedgedrag aan de Statenleden worden zowel (voormalig Statenvoorzitter) Asjes van PS als demissionair premier Schotte van MFK de facto vakkundig afgeserveerd. In keurige maar vooral aan helderheid niets ontbrekende zinnen worden beiden terechtgewezen; ten eerste hoe het staatsrechtelijk wel zit en dus ook hoe en waarom hun kromme zienswijzen en stellingnames volstrekt onjuist zijn, maar veel belangrijker: dat beide politici een hoge mate van ondemocratisch handelen ten toon spreiden. Na alles wat Curaçao de afgelopen bijna twee jaar is overkomen onder het kabinet Schotte - integriteits-, financiële- en vertrouwenscrises - is dat misschien wel het meest vergaande verwijt; dat een democratisch aan de macht gekomen bestuurder op ondemocratische wijze tracht aan de macht te blijven. De gouverneur is niet de eerste die dit zegt, maar wel iemand met gezag en aanzien, namelijk als vertegenwoordiger van het staatshoofd. Het is dan ook te betreuren en zelfs lafhartig - maar daarmee tegelijk typerend voor de MFK-leider - dat premier Schotte de gouverneur raakt waar dat het meest onder de gordel is en de gouverneur zich niet publiekelijk tegen kan verweren: namelijk de valse bewering dat de gouverneur zich met politiek inlaat. PS-voorman Wiels gaat nog verder en heeft de directe aanval gekozen door aan te kondigen dat Soberano er alles aan zal doen om Goedgedrag te laten verdwijnen. Antidemocratisch.
Want in zijn uitvoerige brief legt de gouverneur juist haarfijn uit hoe de toestand is, namelijk eentje van een kabinetscrisis, en dat dan ‘zijn staatsrechtelijke rol is gericht op de vertaling van de parlementaire meerderheidswil’. Niets meer en niets minder. Schotte heeft eerder en nu wéér de bevoegdheid van de gouverneur ontkend, immers, zo redeneert hij - het staatshoofd andermaal schofferend - dat de gouverneur alleen kan handelen onder zijn ministeriële verantwoordelijkheid. Met andere woorden: alleen als Schotte het goed vindt. Al eerder, ten tijde van de screening van hem en zijn ministers, wist de MFK’er zijn premierschap in stelling te brengen en daarmee als eigen rechter op te treden. Maar nu is de minister-president demissionair; een status die hij al vanaf juli, toen de coalitie de meerderheid verloor, almaar weet op te rekken terwijl hij anderen verwijt ‘machtsdronken’ te zijn. Schotte en Asjes zijn degenen die zich door middel van een soort samenspannen koste wat kost vastklampen aan hun stoel met benodigde machtsmiddelen. Terecht stelt de gouverneur dat hij in een situatie van crisis en een proces van kabinetformatie ‘niet de politieke voorkeuren van de zittende ministers kan volgen’. Want het gaat juist om een situatie waarin een ándere parlementaire meerderheid tot een ánder beleid en tot de keuze van ándere ministers kan leiden. Het is heel vaak gezegd, maar Schotte en Asjes en hun adviseur(s) weigeren - uit lijfsbehoud - te luisteren: een parlement is nooit ‘demissionair’ en behoudt onder alle omstandigheden zijn rechten. Rechten die door Asjes bewust worden gedwarsboomd. Waarmee ‘de hoogste en enige rechtstreekse wilsuiting van het volk’ wordt getorpedeerd. Het parlement én dus de bevolking buitenspel worden gezet. Maar ondanks dat is en blijft het ‘doorslaggevend en zeker’ dat een meerderheid van de Staten het vertrouwen aan de ministers van het huidige MFK/PS/MAN-kabinet Schotte heeft ontnomen. De gouverneur heeft met rust en wijsheid gehandeld. De oppositie die de meerderheid vormt, heeft met geduld en fatsoen afgewacht. Het is te hopen dat de regeringspartijen, die nog slechts de steun van de minderheid van 9 van de 21 Statenleden genieten, met net zoveel fatsoen het vereiste respect tonen voor de geldende democratische spelregels. Naast het accepteren van en meewerken aan een formatieopdracht, gebaseerd op door de meerderheid aanvaarde moties, betekent dit overigens automatisch ook dat Asjes niet langer voorzitter is van de Staten; hier ging immers eveneens een door de meerderheid geaccepteerde motie aan vooraf.
Het argument dat een te vormen interim-kabinet maar een paar weken of enkele dagen aanzit tot aan de verkiezingen van 19 oktober gaat zeker niet per se op; het is niet uitgesloten dat de formatie lange tijd, mogelijk maanden, in beslag neemt. Ondertussen is er veel werk wat niet mag blijven liggen en onder Schotte/Wiels/Cooper weinig prioriteit geniet. De gouverneur herinnert er nog maar aan dat het dan naast ‘het wederom doen terugkeren van de bestuurlijke rust in het land en in de relatie van Curaçao met de overige Koninkrijkslanden’ en ‘herstel van het functioneren van het democratisch bestel van Curaçao’ - het zal je maar gezegd worden als regerend politicus - natuurlijk ook gaat om maatregelen die moeten leiden tot ‘herstel van het financieel en economisch vertrouwen in Curaçao’ en het voorbereiden van ‘maatregelen die een ordentelijk verloop van het proces van screening van kandidaat-bewindslieden’ na de verkiezingen verzekeren. Een duidelijke vingerwijzing waar sommige politici zich kennelijk door aangesproken voelen, omdat het op al deze punten momenteel zwaar tekort schiet. Het merendeel van de bevolking zal blij zijn met deze heldere taal van de gouverneur. En het is goed dat Curaçao in alle omstandigheden haar eigen bestuurlijke problemen oplost, hoe complex ook. Het is daarom tijd dat de democratie op Curaçao weer zegeviert.