Dekking of ombuigen
Alles wat politici bedenken, daar hangt een prijskaartje aan en moet een financiële dekking hebben. Zo niet, dan dient het geld ergens anders vandaan te komen; dit heet ‘ombuigen’.
Een goed en redelijk simpel voorbeeld is een beslissing van de ministerraad van het formeel niet-politieke transitiekabinet Hodge op 3 april, waarbij werd aangegeven geen bezwaar te hebben tegen het voorstel van Gezondheid, Milieu en Natuur GMN - Ben Whiteman zwaait er als minister namens regeringspartij Pueblo Soberano van Helmin Wiels de scepter - om voor 60-plussers en on- en minvermogenden het pakket basisverzekering ziektekosten uit te breiden. Het gaat om uitbreiding met onder andere optische kunst- en hulpmiddelen (brillenglazen, monturen en lenzen) en tandheelkundige zorg.
Volgens de Sociale Verzekeringsbank SVB kost deze uitbereiding een totaalbedrag van zo’n 7 miljoen gulden (om precies te zijn 6,6 miljoen). Dit bedrag is overigens nog exclusief de 3 miljoen die via de begroting van Sociale Ontwikkeling SOAW verzocht is ten behoeve van uitbreiding van het pakket basisverzekering ziektekosten; samen zou het gaan om ongeveer 10 miljoen.
Wat is 10 miljoen? Misschien niet veel op een totale begroting, maar je moet het wel hebben; het moet wel ergens vandaan komen of verantwoord worden. Hetzelfde geldt voor het gratis onderwijs, later het vrije onderwijs genoemd. Nog steeds ontbreekt een paar miljoen, terwijl het schooljaar 2012/2013 bijna voorbij is en er spoedig opnieuw geld nodig is voor het door de politiek (lees: PS-leider Wiels) beloofde vrije onderwijs voor het schooljaar 2013/2014.
Terug naar de uitbreiding van het zorgpakket basisverzekering, waarvan werknemer en werkgever de rekening betalen door middel van een fors hogere premie ziektekosten. Volgens de SVB zou de eerder genoemde uitbreiding voor 6,6 miljoen gefinancierd kunnen worden door compensatie te zoeken bij de budgetten voor andere medische kosten, alsook een ‘verdere’ reductie van de beheerskosten. Hiervan, de beheerskosten van de SVB, werd vorige week bekend dat die in de ogen van het ministerie van Financiën al ‘te hoog zijn’ en, sterker, zelfs ‘jaarlijks stijgen’.
De minister van Financiën en zijn ambtelijke top zijn - terecht - streng. Een politiek cadeautje is prima en sympathiek; ook als het prijskaartje dat daar aan hangt (op papier) wordt ingevuld, maar dan moet de aangegeven compensatie wel concreet zijn. Volgens Financiën is de door de SVB aangewezen compensatie echter ‘absoluut niet specifiek’.
Het is duidelijk hoe de top van het ministerie en van Financiën en de bewindsman denken over kostenverhogingen in de zorg. Ondertussen gebeurt het toch. Wat ook gewoon doorgaat, zijn de uitgaven die een onveranderd stijgende lijn blijven vertonen, omdat de voorgenomen besparingen binnen de gezondheidszorg - althans tot voor kort - nog geen resultaten hebben opgeleverd. Desondanks loopt de regering met de uitbreiding van het pakket een extra financieel risico. Als de ‘oplossing’ maar niet is dat de rekening straks wéér bij burgers en bedrijven wordt gelegd.
