Financiën Aruba
Met de hete adem van de Rijksministerraad (RMR) in Den Haag - die vorige week uitvoerig stilstond bij het financiële beleid van de regering Eman - in de nek, heeft minister Yrausquin (AVP) afgelopen week de begroting 2014 aan partijgenoot Statenvoorzitter Lopez-Tromp aangeboden. Dat is negen maanden nadat dit volgens de wettelijke voorschriften op de tweede dinsdag van september had moeten zijn gebeurd. In deze begroting over het jaar dat al bijna voor de helft achter de rug is er sprake van een verlaging van uitgaven (kosten), van het tekort en van de verdere toename van de staatsschuld. Aldus de bewindsman die de Arubaanse schatkist bewaakt. Dat is een goede zaak, maar nog onvoldoende - immers de torenhoge schulden nemen nog steeds toe; alleen is het groeitempo iets verlaagd. Het is opvallend dat er nu pas (zo veel) aandacht is voor de verslechterde openbare financiën van het eiland dat in 1986 een status aparte verwierf, terwijl de schuldpositie al enkele jaren zorgwekkend is en de Centrale Bank van Aruba (CBA) ook al eerder waarschuwde en bepaalde media erover berichtten. Maar tijdens de (her)verkiezingscampagne van premier Mike Eman was er nauwelijks aandacht voor. Sterker, het gebeurde zelfs dat de waarschuwingen werden gebagatelliseerd en ook werd vanuit het Bestuurskantoor gesteld dat de CBA het niet helemaal bij het rechte eind had. Daarmee werd de bevolking zand in de ogen gestrooid, terwijl het de burgers en bedrijven zijn die vroeg of laat moeten opdraaien voor de sterk opgelopen overheidsschuld. Eman liet de afgelopen jaren weliswaar weten de overheidsbestedingen en -investeringen vaak bewust op te voeren - om de klappen van de sluiting van de Valero-raffinaderij op te vangen en de economie aan de praat te houden. Het is bewonderenswaardig wat Aruba met Eman aan het roer heeft bereikt, maar de prijs blijkt hoog. Bovendien: economische groei staat of valt niet bij meer overheidsuitgaven. Een gezonde economie presteert en groeit ook als de overheid zoveel mogelijk faciliteert. Te veel nog wordt op Aruba, maar ook elders, waaronder de buureilanden, de overheid gezien als de aanjager van de economie. Dit dient echter primair te gebeuren door het bedrijfsleven dat op zijn beurt niet altijd maar rekent op overheid(steun). Een florin geef je maar één keer uit en eenmaal uitgegeven moet-ie ook weer worden terugverdiend. Het tweede kabinet van premier Mike Eman zet het mes voor 100 miljoen in de begroting en dus de uitgaven. En zelfs dan blijft er nog een tekort en neemt de schuld toe ten opzichte van 2013. Maar korten met 100 miljoen florin zal voelbaar zijn. Minister Yrausquin heeft een belangrijk traject ingezet, een andere keuze heeft Aruba niet; een dreigende aanwijzing van de RMR zou een blamage zijn - zoals dat een afgang was voor het kabinet Schotte op Curaçao in 2012 nota bene na een schuldsanering in 2010. Dat betekent dat de buikriem moet worden aangehaald en dat de Arubaan minder moet leunen op de overheid en weer op eigen kracht door middel van arbeid en creativiteit de economie moet voortstuwen.
