AD Commentaar

De ‘general board’ van Curaçao Technology Exchange(Ctex) heeft gedaan wat het moest doen: het besluit nemen om onderzoek te doen naar de affaire over de nepbrieven in het businessplan 2011 van het grotendeels met publiek geld betaalde datacenterproject. Dat ondertussen de hoogste baas Anthony de Lima - niet alleen ceo maar ook chairman - tijdelijk op non-actief is gesteld, is in dergelijke situaties logisch. Om eventuele beïnvloeding en verstoring te voorkomen. Een onderzoek is wel het minste wat verwacht mocht worden. Had het toezichthoudende orgaan hiertoe niet besloten, hadden een of meer aandeelhouders een diepgravend onderzoek kunnen afdwingen via een enquêteprocedure. Want alles wijst erop dat hier sprake is van valsheid in geschrifte en oplichting. En als er brieven zijn vervalst, is het de vraag of dat hier lokaal of in het buitenland is gebeurd en door wie, en zelfs of het Openbaar Ministerie (OM) van Curaçao er iets mee moet doen.
Elk ondernemer, elk bedrijf, elke organisatie en elk land presenteert zich naar buiten toe het liefst zo ‘mooi’ mogelijk. Wellicht zelfs een beetje ‘mooier’ dan de werkelijkheid, om de onderneming en daarmee het product (beter) te verkopen. Het is een harde wereld met een stevige en constante concurrentiestrijd. En dat geldt zeker voor een startend bedrijf als Ctex, dat een regionale en mogelijk zelfs mondiale speler moest worden - zo werd Curaçao voorgehouden, waarmee de economie van het eiland de beloofde push zou worden gegeven - maar zeker niet de enige in zijn soort is.
Om het gefinancierd te krijgen, moesten aandeelhouders worden overtuigd er veel en duur eigen vermogen in te investeren en hetzelfde gold voor de financiële instellingen, namelijk dat zij met flinke kredieten over de brug zouden komen. Volgens het businessplan voor 28 miljoen dollar (ruim 50 miljoen gulden). In werkelijkheid is er veel méér in de bouw en realisering van het project gaan zitten. Hoeveel precies weet niemand, althans niet buiten de besloten vergaderingen van de directie en aandeelhouders om. In maart 2014 gingen de deuren officieel open. Van het eerste deel, want er moe(s)ten nog meer complexen te Mahuma volgen.
Maar al snel werd duidelijk dat leveranciers niet werden betaald en met mooie praatjes en beloftes aan het lijntje werden gehouden. Ondertussen waren er berichten over absurd hoge salarissen en andere exorbitante uitgavenpatronen, waaronder aan peperdure directiewagens, maar dat kon toen niet hard worden gemaakt. Totdat uit een vonnis vorig jaar in een rechtszaak van een ontslagen Ctex-medewerker bleek dat deze persoon per maand 18.500 gulden ‘netto’ mee naar huis nam. Hoeveel ‘verdient’ dan de ceo, die tevens voorzitter is, dan wel niet?
Op zichzelf kan worden betoogd dat het honorarium in beginsel een ander niet aangaat. Maar in dit geval is Ctex de facto een soort publieke entiteit (geworden), met overheidstelecommunicatiebedrijf UTS als verreweg grootste aandeelhouder (circa 60 procent), gevolgd door Girobank - dat deels in handen is van de overheid, maar bovendien sinds ruim een jaar onder de hoede en daarmee financiële garanties opereert van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten - en ook Stichting Ontwikkeling Projecten Logistieke Sector, dat werkt met verkregen gemeenschapsgelden. Verder zitten ook tussen de kredietverleners semi-overheidsinstellingen, zoals ontwikkelingsbank Obna, postspaarbank PSB en het pensioenfonds APC.
Dan blijkt ineens dat Ctex valselijk ‘mooier’ is gemaakt met een zestal gekunstelde intentieverklaringen van buitenlandse bedrijven van wereldfaam. Dat is buitengewoon ernstig, want het ondergraaft in één klap de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van Ctex en daarmee van Curaçao. Ook al vertegenwoordigen het gebouw en bedrijf op Mahuma een zekere waarde - en die is met deze kwestie niet direct meer of minder geworden - de aandeelhouders en banken hebben wel zitten slapen. Het gebeurde op kinderlijk eenvoudige wijze. Door wie, moet nog worden vastgesteld. Net zo goed als dat het verweer van Ceo De Lima, nu dit alles is onthuld, kinderlijk doorzichtig is en op verschillende punten zelfs tegenstrijdig. ‘Anderen’ zijn verantwoordelijk, zegt hij. Zonder namen te noemen. Maar waarom dan nooit actie ondernomen tegen deze ‘anderen’ en een miljoenenclaim ingediend? De in ernstig financiële nood verkerende Ctex kan eventueel de te ontvangen claimgelden goed gebruiken. En waarom heeft de topman zijn aandeelhouders, waaronder UTS, niet veel eerder geïnformeerd? De Lima moet het immers al minstens ruim een jaar geleden hebben geweten, ook al ontkent hij dit nu. Namelijk toen het expliciet tegen hem als Ctex-directeur werd ingebracht tijdens de rechtszaak van een hooggeplaatste ex-medewerker. Het heeft er veel weg van dat het schandalige feit dat het nepbrieven zijn onder de pet moest worden gehouden.
De overige leden van de ‘general board’ gaven voorzitter De Lima vorige week een paar dagen de kans en vooral de tijd om zich te verdedigen. Om met bewijzen van het tegendeel op de proppen te komen. Dat is kennelijk niet gelukt. De Lima dealt dan ook niet - nog steeds niet - met de vraag of ze echt of vals zijn, maar blijft met grote stelligheid zeggen dat hij op geen enkele wijze, actief, noch op de achtergrond, heeft meegewerkt aan of op de hoogte was van het vervalsen van eventuele frauduleuze intentieverklaringen. Geen moment neemt hij ondanks zijn meervoudige petten van topfuncties bij Ctex de (eind)verantwoordelijkheid voor deze affaire. Ook blijft hij volhouden eerder van niets te hebben geweten. Maar het was op grond van zijn instructies en onder zijn verantwoordelijkheid dat de Ctex-advocaat zich op 17 december 2013 voor de rechter en ook daarvoor al verweer voerde tegen onder andere de aantijgingen - onderbouwd met producties - dat de LOI’s niet echt zijn. Dat komt terug in het vonnis van 4 februari 2014 en daarna opnieuw, na hoger beroep, in het vonnis van 12 augustus 2014. Wil de nu op non-actief gestelde De Lima iedereen doen geloven dat hij als hoogste Ctex-functionaris geen vonnissen leest?
Zoals in genoemde rechtszaak tegen Ctex werd ingebracht, was het (zeker in de procedure) niet direct van belang wie zich binnen Ctex nu precies schuldig heeft gemaakt aan valsheid in geschrifte. Wat wél van belang is dat kan worden vastgesteld dát ze vals zijn. Dezelfde advocaat gaf aan dat het zich daarbij laat aanzien dat de ceo van Ctex er kennelijk van op de hoogste was dat er op z’n minst bezwaren kleefden aan deze LOI’s - van welke vijf van de zes aan De Lima persoonlijk zijn gericht. Waarom anders zou hij hoge commerciële collega-medewerkers ieder contact met de zes buitenlandse bedrijven hebben ontraden en later zelfs verboden? Terwijl het noodlijdende datacenter het juist moest hebben van nieuwe contacten en contracten en de ceo hier - overigens terecht - op hamerde, naar verluidt onder het mom van ‘The art of big game hunting’?