,,De Arubaanse regering is er reeds anderhalve maand na haar aantreden in geslaagd parlementaire goedkeuring te krijgen voor een ingrijpende hervorming van het pensioenstelsel”, aldus een onlangs door de regering Mike Eman II wereldkundig gemaakt perscommuniqué. Het lijkt op voortvarend werk van met name de ministers. Maar is het dat ook? De geoliede pr-machine van het Arubaanse AVP-kabinet weet telkens een beeld op te wekken dat er hard, effectief en zonder haperen wordt geregeerd. Dat alles koek en ei is en dat er daadwerkelijk sprake is van One Happy Island. Dat is prima; een regering mag best reclame maken voor zichzelf, maar overheidsvoorlichting dient te allen tijde wel eerlijke communicatie te zijn. Tegelijkertijd mogen - nee, móeten - anderen waaronder burgergroeperingen, pressiegroepen en media hier kritische kanttekeningen bij plaatsen. En vooral media dienen behoedzaam te zijn, grenzend tegen gezonde argwaan aan, zeker als ze dagelijks worden gebombardeerd met talloze ‘positieve’ persberichten van de regering; geschreven als kant-en-klaar artikelen voorzien van foto’s, bijschriften en al.
Zeker, de regering van premier Mike Eman heeft veel bereikt en is - zo moeten wij geloven - voornemens nog veel meer te bereiken. Die ambitie is uitstekend. Maar gaat zij wel echt zo voortvarend te werk? Of is, met name als het gaat om de overheidsfinanciën, niet eerder sprake van het tegendeel? Om te stellen dat zij ‘reeds anderhalve maand na aantreden’ instemming van de Arubaanse Staten verkreeg voor aanpassing van het volstrekt onbetaalbaar en dus onhoudbaar geworden pensioensysteem van Aruba, suggereert in elk geval meer daadkracht dan waar werkelijk sprake van is.
Ten eerste is het echt niet zo’n bijzondere klus om vlak na de verkiezingen, waarna alle gekozen leden nog erg content zijn met hun pas vooral mede dankzij partijleider Eman veroverde goedbetaalde zetel in de Staten, met de steun van een absolute meerderheid van de AVP in het parlement een besluit door de volksvertegenwoordiging te drukken. Vooral omdat Aruba feitelijk geen keuze heeft dan om resoluut het mes te zetten in het pensioenstelsel.
Maar vooral had dit niet nu pas met ingang van 2014 of zelfs nóg veel later, vanaf 2015, moeten gebeuren, maar al veel eerder en al vóór de verkiezingen. Het Arubaanse overheidspensioen staat namelijk al veel langer, jaren, onder druk. Dat wist Eman, óók in zijn eerste regeerperiode. Ook toen al had zijn partij de meerderheid in het parlement. Maar wellicht wilde hij eerst een nóg grotere verkiezingswinst binnenslepen, alvorens met het ‘slechte nieuws’ te komen.
Het kabinet Mike Eman II heeft na consultatie van de vakbonden en de werkgeversorganisaties besloten de pensioengerechtigde leeftijd (nu 60 jaar) vanaf 1 januari 2015 jaarlijks met zes maanden te verhogen totdat in 2024 de grens van 65 jaar is bereikt. Dat klinkt fraai en stoer, maar de meeste zelfs rijke ontwikkelingslanden die het zich financieel meer en veel beter kunnen veroorloven dan Aruba hebben dit allang gedaan. De tering naar de nering zetten. In plaats daarvan gaat wel de premie direct omhoog. Gelukkig wordt wel de pensioenleeftijd van ministers in één keer verhoogd van 60 naar 65 jaar nadat deze voorziening in 2010 al was versoberd door het kabinet Mike Eman I, maar waarom pas per 2015? Immers, de regering zelf zegt dat ‘zonder maatregelen de reserves van het zogeheten AOV-fonds in de loop van volgend jaar (2014, red.) niet langer toereikend zouden zijn geweest om aan de verplichtingen te voldoen’. Goede accountants en actuarissen hebben exact, op de komma nauwkeurig, berekend dat dit niet nu pas, maar al vier/vijf jaar geleden en zelfs daarvoor al in ruime mate bekend was. Hetzelfde geldt voor het gierend uit de hand lopende ziektekostenstelsel. Ondertussen wijst premier Eman, die in 2009 aantrad, anno 2013/bijna 2014 nog stééds naar zijn voorganger in verband met de voor een kwetsbaar eiland buitenproportionele omvang van de staatsschuld. Met bepaalde noodzakelijke hervormingen had zijn kabinet gewoon niet zo lang (berekenend) moeten treuzelen, maar de afgelopen vier jaar hadden al de nodige maatregelen moeten zijn genomen. Natuurlijk, er zijn altijd prioriteiten en onder Mike Eman I is terecht gekozen voor economie. Maar dan nog is het niet nodig zichzelf zo genoegzaam te complimenteren met een zogenaamd voortvarende aanpak. Om een ‘doemscenario’, zoals de regering het zelf noemt, echt te voorkomen, is de regering namelijk zelfs rijkelijk laat.