Speelt Curaçao Medical Center (CMC) hoog spel om, door voorlopig SVB-patiënten van electieve zorg te weren, zijn zin door te drukken en een hoger zorgbudget toegewezen te krijgen? Of is er echt iets aan de hand? Het antwoord lijkt: sowieso het laatste - er is écht een probleem - en vermoedelijk wil de directie van het ziekenhuis tegelijkertijd óók een belangrijk signaal afgeven. Met het besluit, dat drastische gevolgen heeft, om de resterende maanden van 2021 alleen nog acute zorg te verlenen, is CMC er zeker wel in geslaagd om gehoord te worden. Maar belangrijker is dat er ook iets gedaan wordt met het alarmsignaal. Want de Curaçaose gezondheidszorg is ziek. Het nog nieuwe CMC kan de zorg financieel niet meer dragen, aldus de medisch directeur. De (zorg)fondsen van de SVB kunnen de (zorg)kosten niet meer dekken. De bevolking kan de (zorg)premies niet meer opbrengen. En de overheid, zelf platzak, is niet langer bij machte om door middel van de zogeheten Landsbijdrage de open (zorg)wonden te vullen en helen.
,,Houston, we have a problem!” Deze populaire Amerikaanse ‘catchphrase’ verwijst naar een explosie aan boord van Apollo 13 in 1970, maar is een uitroep om aan te geven dat er iets duidelijk mis is of dat iets verkeerd loopt. Dat is ook het geval met CMC en de zorg op Curaçao in het algemeen. De volksgezondheidszorg is onbetaalbaar geworden en niemand wil een stapje terugdoen, terwijl stappen nodig zijn. Met de basisverzekering ziektekosten (bvz) werd een soort carte blanche-systeem geïntroduceerd, maar onderwijl dekken de reeds zeer hoge premies van werknemers en werkgevers bij lange na niet en moet gemiddeld 27 procent bijgespijkerd worden uit de pot van algemene (belasting)middelen, die daardoor niet gebruikt kunnen worden voor investeringen in productieve doeleinden.
Natuurlijk komt er tussen 1 oktober en de jaarwisseling wel een oplossing voor het geldprobleem van CMC. Dat móet wel, want de electieve zorg drie maanden op de pauzestand zetten kan niet en heeft op zichzelf grote(re) gevolgen voor de wachtlijsten. Er is een integrale oplossing nodig. Alleen CMC een tijdelijke overbrugging verstrekken helpt niet. Hooguit is het uitstel van executie. De hele keten moet op de schop. Ook bij CMC zelf, dat terecht is begonnen met een eigen bezuinigingstraject (en dat kan/moet nog veel rigoureuzer). Dat neemt niet weg dat de structuur fout zit met bijvoorbeeld huisvestingskosten die maar liefst bijna 20 procent vormen van alle uitgaven, simpelweg omdat het nieuwe ziekenhuis volledig met vreemd vermogen - geleend geld - is opgezet. Ook werd CMC bij de start geconfronteerd met een Sociaal Plan waarbij álle voormalige Sehos-werknemers in dienst moesten worden genomen en de gewenste efficiencyslag dus uitbleef.
Zo zijn er in de hele keten zaken die scheef zijn gegroeid; van te dure merkmedicijnen, tot medisch specialisten die hun eigen omzet (kunnen) bepalen door patiënten telkens voor consult terug te laten keren; van het dure SVB-administratieapparaat (ruim 4 procent van de premiebaten) dat de ao-verklaring grotendeels aan de werknemer zelf overlaat, tot een verzekeringsstelsel dat vrijwel iedereen toelaat en geen rem zet op de oneindige (zorg)consumptie. Uiteindelijk is de (zorg)ziekte een kwestie van geld. Het zorgbudget (lees: het geld) is op. En zolang Curaçao het zelf - dus autonoom - regelt, moeten de 155.000 premie- en belastingbetalende inwoners het samen en vooral zélf oplossen. En dat kan alleen als het voor iedereen een tandje minder wordt.
Dat doet pijn en is vooral voor de politiek moeilijk te ‘verkopen’ maar als het niet uit de lengte komt, moet het uit de breedte komen. De huidige financieringsmethodiek, namelijk gebaseerd op het omslagstelsel, houdt geen rekening met bijvoorbeeld vergrijzing wat betreft ziektekosten (en langlevenrisico wat betreft pensioen). De hervorming van het stelsel van sociale fondsen is geen keuze meer, maar een noodzaak.