Maar liefst 15 politieke partijen zullen de komende zeven weken strijden om één of meer zetels in de Curaçaose Staten. Met 21 zetels zou dat bij een gelijke verdeling neerkomen op 1,4 zetels per partij, waarna dan een coalitie zou moeten worden gevormd bestaande uit minimaal acht partijen.Zo zal het niet gaan, uiteraard, maar het is om extra te benadrukken hoeveel het er zijn. Verder valt op: 7 bestaande partijen (althans partijen die bij de vorige verkiezing in 2017 in het parlement kwamen) en maar liefst 8 nieuwe partijen, waarvan er 2 bezig zijn met een comeback; dus 6 (relatief) echte nieuwkomers. Zie, het bewijs van een levende democratie, zou ook gezegd kunnen worden. Dat dit niet alleen onder verkiesbare kandidaten leeft, maar blijkbaar ook onder de kiezers bewijst het ongekend grote aantal personen dat het afgelopen weekend de moeite nam om een partij - dat hoeft niet hún partij te zijn - te ondersteunen. De motivatie en stembereidheid lijken dus groot nadat het zittende kabinet, van premier Eugene Rhuggenaath (PAR), de volledige rit heeft uitgezeten. Het Curaçaose electoraat heeft er weer zin in.
Toch is de enorme waaier aan partijen - veel meer dan er aan spectrale kleuren beschikbaar zijn - reden tot bezorgdheid. Het wijst op de (te) grote verdeeldheid. Vaak het resultaat van een eenling die het oneens is met de partij en het zelf maar gaat proberen; de zogenaamde versplintering. Ook het snèkmodel speelt een rol: als hij het kan, kan ik het ook, waardoor het eiland wordt overspoeld met snèks (lees: straks eenmansfracties). Het betekent ook na de verkiezingen kans op een moeizame formatie van een coalitie die uit vier, mogelijk vijf of zelfs zes partijen bestaat. En dat kan tot gevolg hebben dat er veel water bij de wijn moet worden gedaan (partijprogramma’s en -standpunten verwateren en de kiezer die zich er niet meer in herkent) en veel verstrekkender: één individueel Statenlid krijgt onevenredig veel gewicht, want met zijn/haar steun valt of staat de regering. Niet voor niets adviseerde de gouverneur in het verleden een regeringscombinatie die kon rekenen op de steun van twee derde (14 zetels of meer). Daarvoor zijn grote fracties nodig. De kans daarop lijkt verder geslonken, hoewel grote partijen profiteren van de zogenaamde restzetels doordat vele stemmen ‘verloren’ gaan aan kleintjes die de kiesdrempel niet halen.
Voorlopig is het nog niet zover. Eerst moet er campagne worden gevoerd, waarbij de uitslag van afgelopen weekeind wel aantoont dat er hunkering is naar vernieuwing. Er zijn blijkbaar veel nieuwe politieke groeperingen die van mening zijn dat zij het beter kunnen dan de bestaande partijen. Is dat enkel opportunisme? Of (mede) het gevolg van de coronacrisis en de impact van de Nederlandse ‘inmenging’ door middel van noodzakelijke liquiditeitssteun en het daaraan voorwaardelijk gekoppelde Landspakket en Rijkswet Coho (Caribisch Orgaan Hervorming en Ontwikkeling)? Dit laatste heeft gezorgd voor druk op de zittende bestuurders, ook in de andere Caribische landen van het Koninkrijk, die verder tevens te maken hadden met ongenoegen onder de bevolking. Dat heeft nieuwe partijinitiatieven en versplintering in de hand gewerkt.
Toch is het toe te juichen als juist ook ‘jongeren’ zich politiek roeren en bekommeren om een beter lot. Daar hebben Vishon van Miles Mercera en vooral KEM van Michalengelo ‘Lo’ Martines mee gescoord, hoewel KEM hiervoor met Anthony Godett (ex-leider van de door zijn vader opgerichte Frente Obrero) ook een oud paard van stal heeft gehaald. KEM is zonder twijfel de verrassing te noemen van de voorverkiezing, maar dient te waken voor dubieuze praktijken zoals het uitdelen van dure supermarktbonnen. Niet voor niets bracht het Openbaar Ministerie (OM) direct een waarschuwend persbericht over het mogelijk kopen van stemmen uit.
Nieuwe partijen zijn op Curaçao van alle tijden. Vele komen en gaan. Vaak zelfs op dezelfde wijze als hun voorgangers. Met een glorieus onthaal en een stille, treurige aftocht. Deze ‘cultuur’ zorgt ervoor dat er maar weinig partijen echt duurzaam in het parlement vertegenwoordigd zijn en dit gaat ten koste van de tegenhanger van vernieuwing: ervaring, vaak gekoppeld aan bewezen kennis en ook kunde. Een combinatie van ouder (bekwaamheid) en nieuwer (innovatie) lijkt zo op het eerste oog het meest optimaal. PNP is zo’n oude partij, de laatste jaren buitenparlementair geraakt, maar die zondagavond indrukwekkend als beste uit de bus kwam. Dat gebeurde onder aanvoering van Ruthmilda Larmonie-Cecilia. De nu door Nashonal liefkozend ‘Mimi’ genoemde lijsttrekker komt vanuit Soberano, waar zij andere ideologische en zelfs principiële uitgangspunten uitdroeg en verdedigde dan waar het PNP-gedachtegoed voor stond en nog staat. Terwijl Nashonal niets wilde weten van onafhankelijkheid en doorgaans het bedrijfsleven gunstig gezind is, was PS niet bepaald voorstander van het Koninkrijk en pleitte Larmonie-Cecilia zelf voor de door de zakenwereld verfoeide 80/20-regeling, die door de Raad van Advies én uiteindelijk zelfs de gouverneur als discriminerend werd bestempeld.
Voor nu is het ‘a whole new ballgame’. Voor de 8 nieuwe spelers en voor de 7 bestaande. Tot 19 maart hebben zij de tijd en de kans de Curaçaose kiezers van hun ideeën en persoonlijkheid/achtergrond te overtuigen. In de geheime en vrije verkiezingen die ook dit deel van het Koninkrijk kent en koestert, maken alle kandidaten op de straks 15 lijsten evenveel kans. Keuze genoeg!